Bu sefer incelemeye birkaç zor soruyla başlamak istiyorum. Başkalarının düşünceleri veya fikirlerinin etkisinde kalmadan herkes elini vicdanına koyarak bu soruları içinden yanıtlamaya çalışsın lütfen. Eminim hepinizin bu sorulara vereceği bir takım ezberlenmiş cevapları hafızasında hazır bir şekilde duruyordur. Onları silin hemen. Benim istediğim ise, asıl sizin ne düşündüğünüz veya hissettiğinizdir. Hadi geçelim sorulara:
- Lösemi hastası olsanız ve inancınız size yapılacak olan tedaviyi yasaklıyor olsa hastanenin uygulayacağı tedaviyi reddeder miydiniz?
- İnancınız uğruna ölümü göze alır mıydınız?
- Hayati bir tedaviyi reddetmek intihar olarak nitelenebilir mi?
- Kürtaj yasaklanmalı mıdır? Kürtaj, yaşam hakkının bir ihlali midir? Peki ya, istemediğiniz bir çocuğu dünyaya getirmek zorunda mısınız?
- Çocuğun yaşam hakkı ne zaman başlar? Anne karnına düştüğü anda mı, yoksa tam olarak doğduğu anda mı? Yoksa yasal kürtaj süresi olan 10 haftadan sonra mı?
- Ötenaziye bakış açınız nedir, ülkemizde yasallaşmalı mıdır?
- 2014 yılından beri beyin ölümü gerçekleşen; ancak hem dini hem de yasal anlamda "canlı" sayılan Kenan Işık'a bakış açınız nedir? Sizce öldürülmeli mi, yoksa bu şekilde yaşatılmaya devam mı edilmelidir?
- 16 Ağustos 2018'de Antalya'nın Döşemealtı ilçesinde tali yoldan karşıya geçmeye çalıştığı sırada bir otomobilin çarpması sonrası beyin ölümü gerçekleşen ve ailesinin organlarının bağışlanmasını istediği Aleyna Budanır'a ve organ nakline bakış açınız nedir? Zira Aleyna'nın organlarından, kalbi 24 yaşındaki Burak Zeybek'e, karaciğeri ise 62 yaşındaki Kemal Çevik'e nakledilmişti. İnancınız kan naklini veya organ naklini yasaklıyor olsa Aleyna Budanır'ın kalbini veya karaciğerini reddeder miydiniz? Neden reddedeyim ki, diye sorgulamayın. Zira şahsen tanıdığım ve öldükten sonra organlarının bağışlanmasını kesinlikle istemeyen dindar tanıdıklarım var. Eminim sizin de vardır.
Bu soruları genişletmek ve konuyu sayfalarca uzatmak hiç de zor değil. En azından benim ilgi alanıma girdiği için uzun uzadıya sorular sorarak konuyu derinlemesine inceleyebilirim. Yine de kitabın ana hatlarından uzaklaşmamak gerektiği için sorularımı burada kesmekte fayda görüyorum.
Kitabın konusuna gelirsek, Londra’da yaşayan, Yüksek Divan Aile Hukuku Dairesi’nin en başarılı ve ünlü hakimlerinden Fiona Maye isimli bir hakim, Jack ismindeki eşiyle özel hayatında kriz yaşamaktadır. Eşi Jack onu genç bir kadın için terk etmektedir. Bu noktada hakimlerin özel hayatlarıyla ilgili bir takım bilgilere de yer veren yazar, hakimlik mesleğinin kolay ve zor yanlarını da gözler önüne sermiş. Açıkçası hayatının kısacık bir döneminde hakim/savcı olmayı düşünmüş biri olarak, yazarın hakim Fiona'nın hayatını ve hayatında yaşadığı zorlukları objektif bir şekilde önümüze sunduğunu düşünüyorum. Tam olarak Fiona'nın özel hayatında yaşadığı zorlukları ve sıkıntıları yaşamamak için hakim/savcı olmayı reddetmiştim. Biliyorsunuz ki, günümüzde hakim/savcı olmak için sınava girmek yeterli. Neyse, bu konu sizi sıkacağı için çok da gereksiz ayrıntıya girmeyeyim...
Gelelim kitaptaki asıl meseleye. Fiona özel hayatında yaşadığı sorunlar esnasında kendini Adam Henry davasının hâkimi olarak bulur. On yedi yaşında bir lösemi hastası olan Adam, tedavisi için zorunlu olan kan naklini günah olduğu gerekçesiyle reddetmektedir. 17 yaşında olduğu için annesi ile babasına da bu durum sorulur ve annesi ile babasının da kan naklini reddetmesi ile Adam'ın hayatı inancı uğruna tehlikeye girmeye başlar. Bu noktada, Adam'ın kişisel haklarına saygı göstermekle bu hakları çiğneyerek hayatını kurtarmak arasında kalan Fiona, zor bir kararla karşı karşıya kalır.
Bildiğiniz üzere, bir Aile Mahkemesi'nin çocuklarla ilgili alacağı kararda esas görevi, her şeyden önce çocukların yetişkinliğe ulaştıklarında nasıl bir hayat yaşamak istedikleri konusunda en doğru kararı verebilmelerini sağlamaktır. Yani kısaca amaç, çocukların refahının sağlanmasıdır. Ancak kitabımızda Adam Henry isimli 17 yaşındaki çocuk kan naklini reddetmektedir. Buna gerekçe olarak ise, kendilerinin "Yehova'nın Şahitleri" olmalarını, dolayısıyla kan naklinin inançları gereği yasaklanmış olduğunu göstermektedir.
Yehova'nın Şahitleri'ne göre, kan insanın özüdür. Ruhtur, canın, hayatın kendisidir. Nasıl ki, can kutsalsa kan da kutsaldır. Kan her canlının minnet duyması gereken bir hayat armağanıdır. Kendi kanını bir hayvanın ya da başka insanın kanıyla karıştırmak, kirlenmektir. Tanrının armağanının reddidir. Bu yüzden de kan nakli reddedilmelidir.
İşte bu sebeplerden ötürü, Adam Henry kan naklini reddediyor ve hakim Fiona zor bir kararla karşı karşıya kalıyor. Fiona, ya Adam Henry'nin isteğini reddederek onun iradesine karşı gelerek kan naklinin yapılmasına onay verecek ya da göz göre göre bir çocuğun ölüme gitmesine göz yumacaktır. Gerçekten de düşünüldüğünde zor bir karardır. Devamıyla ilgili ne yazık ki bilgi veremiyorum. Sonucu merak edenlerin pek tabii kitabı okuması gerekiyor..
Kitabın konusu, mesleğimle ve ilgimi çeken konularla yakından ilgili olduğu için, ayrıca 
Selman Ç. tarafından da tavsiye edildiği için okuma kararı almıştım. Bu noktada Selman Ç.'ye teşekkürlerimi sunuyorum.
Son olarak, kitabın içerisinde ara ara sıkıcı ayrıntılara ve gereksiz hukuki olaylara yer verilmişse de konusu itibarıyla özgün olduğundan kitabı beğendim. İlgi çekici bir konusu ve düşündürücü bir etkisi var. Kitap, bizi aslında üç ana başlıkta düşünmeye davet ediyor: din/inanışlar, hasta hakları ve çocukların özgürlükleri. Ben bu konularda düşünmeyi seven biri olarak, açıkçası okurken yine bir hayli düşündüm. Size de tavsiye ederim, düşünmek güzeldir. En çok hoşuma giden alıntıyla incelemeyi sonlandırıyorum:
"Bir çocuk din uğruna kalkıp kendini öldürmemeli."
··
2,731 views
Soru cevap kısmına geçeyim önce, daha sonra yorum yaparım. Her türlü inancı, saçma bulan pragmatik birisi olarak ben reddetmezdim tedaviyi, tabi bir yüzdeleri de değerlendiririz, yani yüzde beş on şans için acı çekmeme de gerek yok. İnanç uğruna ölümün göze alınması şu ortamda saçma bile gelse insana, inanç dinlerden çok daha büyük bir şeyi kapsamaktadır, Çanakkale Zaferi mesela inançla kazanıldı bir nevi yoksa Atatürk o emri veremezdi en azından. Ateist biri bile inancı uğruna ölmeyi göze alabilir eğer kendisine mantıklı geliyorsa, o yüzden eğer zihinsel melekeleri yeterliyse benim için bir sakıncası yok inanç uğruna ölmenin. Ben pragmatistim o ayrı. Tedavi reddetmek intihar olarak nitelenebilir elbette, ve intihar /ötenazi de kişisel bir hak olmalıdır. İnsan başka insanları yaşamsal tehlikeye sokmadığı sürece ölebilmelidir istiyorsa. Herkesin ve kanunların koyduğu bir sınır var tabi ama bence yaşam doğumla başlar, bu yüzden kürtaja da karşı değilim. Kenan Işık vb . insanların durumu ile ilgili şu anda bir düşüncem yok. İnsanın dondurulup hastalığına çare bulununca uyandırılması gibi bir şey bu. Minik bir umut yani. O yüzden herhangi bir vasiyeti yoksa vasilerine ya da bir kurula bırakılabilir bu seçenek. O kadar önemli değil tabi. Organ, kan naklinin yasak olması saçma gelebilir insanlara ama mesela domuz eti yemezse ölecek bir müslüman/yahudiyi düşünelim saçma bir şekilde. Ya da testeredeki gibi iki kötü seçeneğe dahil olduğunu düşün. Seçim yapma hakkı sana aittir bence sadece, kimseye değil. İstersen yüce bir şey için feda edersin kendini haçlılar gibi belki- istersen de şu anda mantıklı olduğunu düşündüğümüz şeyi yaparsın. Kitapla ilgili olarak farklı ama düşüncem. Bir çocuk var orada ve karar vericiler var. Çocuğun kararı, ya da başındaki farklı düşüncedeki vasilerinin kararının uygun bir yargıca bırakılıp dönemin genel etik değerlerinin göze alınması en doğrusu. Eğer 18 yaşında olsaydı ama kendi kararı derdim yine sahte bir şekilde. Umarım yeterince karıştırmışımdır kafanı yine. Teşekkürler bu beyin açıcı inceleme için ayrıca.
Kafam yeterince karışık zaten. Senden önce yorum yapan insanların farklı farklı yorumlarına cevap verirken kafam yeterince çorbaya döndü. Bu yüzden tek paragraf halinde bütün düşüncelerini belirttiğin için sana da ayrıca bir teşekkürü borç bilirim :)) Şaka bir yana, genel anlamda aynı fikirlere sahibiz. Yazdıkların içerisinde karşı gelebileceğim bir cümleye rastlamadım. Görüşlerini belirttiğin için teşekkür ederim Erhan Abi :)
4 next answer
Eline sağlık Semih. Pek çok şey sorgulamışsın yazarken. Üzerinde konuşmak istesek satırlar yetersiz kalır:) inanç konusu çok kapsamlı bir konu. Din ama hangi din? Bildiğin gibi dine yüklenen çok fazla kişisel görüş ve geleneksel uygulama var. Mesela, bahsettiğin konuların yasak olduğu kutsal kitaplarda hangi ayetlere dayandırılıyor? Bunları detaylı bir şekilde konuşup tartışmak gerek. Ben kan nakli veya organ bağışının inanca ters düşmediğini düşünüyorum. Bunu yasaklayan herhangi bir ayet de görmedim. Ancak varsa ve benim gözümden kaçmışsa da öğrenmek isterim. Kaldı ki, Kuran’da kesin bir şekilde yenmesi yasaklanan domuz eti, kan, leş gibi şeyler için de ‘eğer hayati ve zaruri bir durum varsa, o durumun gerektirdiği kadar yiyebilirsiniz şeklinde ifade var.
O yüzden benim bakış açım, konuya siyah-beyaz şeklinde bakmak yerine, her maddeyi kendi içinde irdelemek şeklinde olabilir.
Kürtaj konusu ise tartışmalı bir konu. Ben bu konuda baba olduğum için duygusal bakabilirim konuya. Ancak ana rahmine düşen her canlı için yaşam hakkının da başladığını düşünüyorum.
Bu güzel inceleme için teşekkürler... Sevgilerimle...
Tamamıyla tartışmalı konular zaten. Ben de tartışılması gerektiğini düşünüyorum. Yarın öbür gün bir siyasi liderin dayatmasından önce insanların kendi fikirlerinin oluşmasını yeğliyorum. Tabii ki siyah ve beyaz gibi bir ayrım yapamayız. Yapsaydık sorular soru olarak kalmazdı zaten :) Kutsal kitaplarda kan naklinin veya organ naklinin yasaklandığına ilişkin bir ayet olduğunu sanmıyorum. Olsaydı şimdiye kadar bilirdik bence. Zaten soruları sorarken genellikle inanç demeye çalıştım. Çünkü dinlerden bağımsız olarak farklı farklı inanışlar mevcut.
Önemli olan, oturup bu konuları medeni bir şekilde tartışabilmek ve kendi fikirlerimizi sunabilmek. Son olarak, yasalarımızda cenin tam ve sağ doğmak şartıyla kişilik kazanıyor. Bu konuda senin düşüncen ile Medeni Kanun arasında farklılık var... Teşekkür ederim güzel yorumun için Necip Abi.. Sevgiler benden...
4 next answer
1- Hayır.
2- Hayır.
3- Evet.
4- Hayır. Hayır. Hayır.
5- Bilimsel verileri tam bilmiyorum. Cahilce bir yorum yapmak istemem.
6- Durumu yaşamadan bilemeyiz. İnsan psikoloji değişiktir. İnsan ne olursa olsun intihar etmemeli derim lakin bulunduğu durum insanı her zaman güçlü kılamayabilir. Ötenazi, bir seçim olarak sunulabilir. Kişi kendisi karar vermeli.
7- Koma'dan 20 yıl sonra çıkan hastalar vardır. İnsanlar ümit ettiği sürece ve maddi konuda sıkıntı yoksa, yine kendi kararlarınca toprak içinde görmektense, en azından canlı vücudu o halde görüp bir nebze de olsa umut besleyebilir ve mutlu olabilir. O ya da bu olsun demek bize düşmez sanırım.
8- Organ bağışı'nın dindarlıktan ziyade, insanın kendi içselinde, ölümünden sonra dahi vücudundan bir organ alınıp başkasına verilmesi zor bir karardır. Düşününce çok garip geliyor aslında. Ben bu konuda karar veremeyenlerdenim. Organ bağışını kabul etmemek herkesin seçeneğidir ama yaşamak varken ölmeyi seçmek'te bir intihar şekli değil mi? Dindarlık bunun neresinde peki?
Bir insan ne olursa olsun kendini öldürmemeli aslında(!) Ama işte o ruh durumu varya kime neler yaptırıyor, biz ise gerçek olamaz, nasıl yapabilir diyebilmekle yetiniyoruz.
Örneğin; Tecavüz edilen bir insan yaşamla ölüm arasında bir seçenek sunar kendisine. Var mıdır istatistiği bilmiyorum ama ölümü seçen çok olmuştur diye düşünüyorum.
Bütün bu soruların cevapları insanın bakış açısında gizli. Verdiğimiz kararlar mantıklı olsun ya da olmasın işte bu insanın gerçek doğası oluyor. Ne zaman ne yapacağı ne karar vereceği belli olmayan bir yaratıma sahibiz.
Eline sağlık inceleme için. Yine güzel ve kaliteli bir içerik okudum.
Teşekkür ederim. Hemen hemen aynı fikirdeyiz yine. Aslında soruları sorarken amacım diğer insanların da bu konularda düşünmesini sağlamaktı. Cevapları çok kolay olmayan; ama "insanca yaşamayı" ön planda tutan görüşün hemfikir olduğu cevapları bulunan sorular. Sen de bu insanlardan birisisin zaten. Değerli görüşlerin için tekrar teşekkürler.
2 next answer
Semih emeğine sağlık.
Benim inceleme (#28269034) pek dikkat çekmemişti ama en azından senin dikkatini çekti ve okudun kitabı. Sonrasında da muhteşem soruların da yer aldığı bu incelemeyi yazdın. Artık daha fazla kişi bu kitabı okuyacak bundan eminim. Sorgulatan bir kitap bu ve fena halde derinden sorgulatıyor ama tabularla örülü olan etrafımızda bu sorulara cevap bulmak çok kolay değil. Başımıza gelmeden de anlayabilmek oldukça güç. Hakimin çocuk ile olan görüşmesi can alıcı yeriydi benim için. Bu kitabı senden başka bir kişi daha okuyacaktık sanki o zaman muhabbeti geçmişti ama kimdi çıkaramadım. Yazıyı görüyorsa ondan özür dilerim hatırlayamadığım için. Umarım daha fazla kişi okur bu kitabı ve daha fazla sorgularız belki o zaman bir şeyler değişir.
Evet ben de bir muhabbet hatırlıyorum; ama kiminle konuştuğumuzu hatırlayamadım. Ama senin önerdiğini hatırlıyorum :) Güzel yorumun için çok teşekkür ederim. Umarım herkes bizim kadar sorguluyordur bu konuları...
10 next answer
Bu yorum görüntülenemiyor
İncelemeniz için çok teşekkürler. Öncelikle hiç bir inancın insanı ölüme götürmeyeceği kanaatindeyim. Birey bir inanca sahipse hayatını anlamlı hale getirmek bir amaç doğrultusunda yaşamak için inanır. Ritüeller ve diğer eylemler insanı aynı inanca sahip kişilerle bir araya getirerek sosyalleşmesine katkıda bulunur. İnançlar insana manevi anlamda değer katarlar. Kollektif bir şuur oluştururlar.
Lösemi bir insanı "günah" kavramı ile öldüren din değil bireyin bilinçsizliği ideolojik yaşam anlayışıdır. Zira her şeyden önemli olan insan hayatıdır. Ve hiçbir insan bir inancı ne olursa olsun yaşam hakkını elinden alması için tercih etmez. Dini dogmatik olarak sistematize eden dar bakış açısı ile yorumlayan hayatı yaşanmaz haline getiren bizatihi kendi değişmez düşüncelerine mahkum olmuş insan yargısıdır. İnsan ön yargıları ile kendini "özgür" yaşadığına inandırarak ve bu düşünceyi de din ile meşrulaştırarak hayatından vazgeçme pahasına yaşamını sürdürür.
Çocuk eğitiminde önemli eğitimlerden biri de "din eğitimi" konusudur. Fakat ülkemizde eğitim sisteminin tamamı düşünüldüğünde var olan sorunları düşünecek olursak aynı sorunlar hatta fazlası din eğitiminde de mevcuttur. Çoğu birey taklitten ibaret yaşadığı dini ki bana göre alsında yaşamıyor bir ömür sürdürür. Çocuklara verilecek en faydalı eğitim iyi ile kötüyü birbirinden ayırt etmek ve neye inandığını bilerek tercih etme hakkının olmasıdır. İnsanın özgürlüğü bilgi ile donatılmış bir bilinç içerisinde tercih edebilme hakkıdır diye düşünüyorum.
Hasta haklarına gelince ölüm asla istenen bir durum değildir. Gereken her şeyin yapıldığından emin olunduktan sonra hastanın psikolojik durumları da göz önüne alınarak uzmanların vereceği kararla son sözün yine bireyde olması gerektiğini düşünüyorum. Böyle bir durumu yaşamadan anlayamayacağız belki de. Her zaman farklı bir seçenek olmalı hayatta.
Hiçbir inancın insanı ölüme götürmeyeceği yönündeki düşüncenize katılmıyorum. Birçok insan inancı sebebiyle ölmektedir. İnanç kavramından sadece dini inancı düşünmeyin lütfen. Bir savaşa girmek de inançtır.
Anladığım kadarıyla siz, dinin doğru öğretilmediğinden bahisle bu tartışmaların odağının din olamayacağını ifade etmek istiyorsunuz. Çocuk eğitiminde en önemli eğitimlerden biri "din eğitimi" değildir bana göre. Zira iyi ile kötüyü birbirinden ayırt etmek için din eğitimine ihtiyaç yoktur. Hatta yapılması gereken, din eğitimini isteğe bağlı bir hale getirmektir, tercih meselesi yapmaktır.
Görüş bildirdiğiniz için teşekkür ederim Elif Hanım.
1) Buna kesinlikle hayır der reddetmezdim sanırım
2) İnanç konusu çok hassas bir konu. Ölümü göze alacağım şeye bağlı sanırım bu. Başka kişilerin hayatları söz konusu ise alırdım ölümü göze. Ama sadece benim hayatım ise sanırım burada bencillik yapacağım almazdım.
3)Hayati bir tedaviyi reddetmek bence intihar olmaz. Eğer sonunda iyi olacağının bir garantisi varsa bu tedavinin tamam ama kanser gibi yillardir tedavi olunacak bir hastalık ve kişi acı çekiyor ve gerçekten yorulmuşsa bence intihar sayılmaz. Gerçi hiçbir türlü intihar olarak görmüyorum. Tercih farklılığı bence.
4)Kürtaj yasaklanmamalı. Bu öyle karmaşık bir konu ki. Bunu devletin çok iyi yönlendirmesi gerekiyor bence yasalarla. Bu da maalesef bizde pek mümkün değil. Kürtaja din boyutundan bakmıyorum ama bazı şekillerde insanlık dışı geliyor bana ama bazı durumlarda da kaçınılmaz bir olay. Muallak bu mesele. Bundan sonraki soru da bununla bağlantılı ve kararsizim
6) Ötenaziyi doğru bulmuyorum. Tabiki bu geri dönüşü olmayan durumlar için geçerli değil. Beyin Sapı iflas etmiş kişilerin hayata dönme şansı yok . Zaten bu durumda da organ bağışı yapılıyor. Ama onun dışında mucizelere şahit olmuş birisi olarak Ötenaziye karşıyım.
7) Kenan Işık yasamaya devam etmelidir bence Ötenaziye karşı olduğum gibi bir insanın öldürülmesine de karşıyım. Eminimki yakınları için o ne şekilde olursa olsun yaşaması varlığı onlar için daha önemlidir.
8) Ben organlarımı bağışladım. Bunun dindar olan kişilerle ise bağlantısının yine sözde dindar olan kişiler olduğunu düşünüyorum bu dinde yani İslamda yasak değil çünkü. Aileme de vasiyet ettim. Boyle bir durum olursa organlarımı bağışlayın diye. Gunah ve yasak olsa bile yine bağışlardım. Zaten günahlarım arşa çıkmış. Bu da olsun ne olacak.:)
Pek uzun oldu affola:)
Incelemenize ise söyleyecek bir sözüm yok gayet güzel emeğinize ve düşüncelerinize sağlık.:)
1 previous answer
Görüşlerinizin belli bir düzlemde olduğunu ve tutarlı olduğunu düşünüyorum. Zaten bildiğim kadarıyla sağlık sektöründe çalıştığınız için bu konuları daha önce düşünmüş olmalısınız. Ben yalnızca 3 ve 6 numaradaki konuların birbiri ile çok benzer olduğunu, sizin ise cevaplarınızın bu konularda farklılık arz etmesini yadırgadım. Onun dışındaki görüşlerinize ve önerilerinize katılıyorum.
Ayrıca genel bir yorum yapacak olursam, farklı düşünen bir beyninizin olduğunu düşünüyorum. Bu da sizin yorumunuzu benim için değerli kılıyor. Teşekkür ederim :)
9 next answer
Bu yorum görüntülenemiyor
Zor sorular. Yazarak yapılacak bir teatiyi gözüm kesmiyor. Maazallah sayfalar alır. Keşke bir araya gelip konuşulsa. Bu sitede yapılamazsa hiçbir platformda yapılamaz. Acayip verimli olurdu.
Bence bu kitabı İstanbul grubu ( başka gruplar da elbette) okuyup tartışmalı. Çok zihin açıcı olur. Zira çok güzel yorumlar var.
Bravo Semih.
Tek cümleyle verilecek cevaplar değil gerçekten. Oturup kaliteli bir tartışmanın içerisine girmek gerek. Değerli yorumun için teşekkür ederim Metin Abi.
Bu yorum görüntülenemiyor
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.