Romain Gary, nam-ı diğer Emile Ajar… Kimdir bu adam? Bir hayata savaş pilotluğu, diplomatlık, yönetmenlik, senaristlik, iki yazarlık ve bir de Dünya Savaşı sığdırmış hayatla kavgası olan bir adamdır Romain Gary.
Romain Gary, 1956’de Cennetin Kökleri kitabıyla, bir yazarın hayatı boyunca tek bir kez alması mümkün olan ve Fransa’nın en prestijli ödülü olan Goncourt Edebiyat Ödülünü alıyor ve dönemin eleştirmenleri yerlere göklere sığdıramıyor yazarı… Daha sonra her ne oluyorsa Eleştirmenlerin büyük hedefi haline geliyor yazarımız ve eski yeteneğini kaybettiğini söylüyorlar. Romain Gary bu eleştirilerden sonra Emile Ajar takma adını kullanarak yazmaya başlıyor ve Emile Ajar’ın kendi yeğeni olduğunu söylüyor. Asıl eğlence de bundan sonra başlıyor zaten. Romain Gary yerden yere vurulurken Emile Ajar göklere çıkartılıyor ve 1978’de bir yazara ancak bir kez verilmesi mümkün olan Goncourt ödülünü Gary, Emile Ajar olarak bir kez daha alıyor. Tabi bundan edebiyat dünyasının haberi var mı? Pehh! Ayakta uyuyorlar. 2 Aralık 1980’de kendi tabancasıyla intihar etmeden önce yazdığı intihar mektubuyla ancak öğrenebiliyorlar iki yazarında aynı kişi olduğunu. Bu çılgın adam, edebiyat dünyasına yüzyılın Trollünü atmış anlayacağınız.
Yazarın böyle sıradışı bir hayatı olduğunu öğrendikten sonra insan daha farklı okuyor kitabı. Satır aralarında onun hayatının izlerini bulmayı umuyor, acaba bu yazdıklarında kendi yaşanmışlığına dair bir şeyler var mı diye düşünmeden edemiyor insan.
Kitap, Fransa’da yaşayan Arap asıllı 10 yaşındaki Momo adlı çocuğun ağzından aktarılıyor bize. Momo’nun babası muhabbet tellalı, annesi ise hayat kadınıdır. O dönem Fransa’da Hayat kadınlarının çocuk sahibi olmaları yasak olduğu için Momo’nun anne babası Momo’yu eskiden hayat kadınlığı yapmış ve Nazi zulmüne uğramış olan Yahudi asıllı Madam Rosa’ya bırakırlar. Madam Rosa, yaş kemale erince hayat kadınlığından elini eteğini çeken, para karşılığı hayat kadınlarının çocuklarına bakan yaşlı bir kadındır. Her an Naziler tarafından yakalanıp, türlü işkencelere maruz kalacağını düşünür ve bunun korkusuyla yaşar.
Madam Rosa’nın bu korkusunu kitabın başından sonuna kadar hissedebiliyorsunuz.
Aslında sadece korkuyu değil yalnızlığı da hissediyorsunuz. Mesela Momo şemsiyeyi kendine arkadaş olarak edindiğinde yalnızlığı dibine kadar hissediyorsunuz. Sevgisizliği de hissediyorsunuz ve tabi aynı zamanda sevgiyi de... Birileri onu görsün, varlığını farketsin hatta gerekirse bir tokat patlatsın diye tezgahlardan meyve aşırdığını görünce sevgisizliği, aralarında kan bağı olmamasına rağmen iki farklı ırktan olan Madam Rosa ve Momo’nun arasındaki kuvvetli duygusal bağı görünce de sevginin ne demek olduğunu en derinlerinizde hissedebiliyorsunuz… Bir de onca yoksulluğun içinde varlık nasıl yaşanır onu hissettirmiş bize yazar. Bunu da bir travesti olan Madam Lola’nın yaptıklarını okurken hissediyorsunuz…
Kitabı bazı sebeplerden dolayı 28 günde bitirebildim. Bu kadar uzun bir süre bir kitapla haşır neşir olunca kitabı bitirip kapağını kapattığında tuhaf bir yalnızlık hissediyor insan ama sonra Onca Yoksulluk Varken, çok da önemli değil diyorsun.
Momo’nun ağzından, iç seslerinden yaşadıklarını dinlemek hem hüzünlüydü, hem keyifliydi. Asla yaşamak istemeyeceğimiz bir hayatı Romain Gary bize o kadar profesyonel anlatmış ki ağır dram içeren bir konuyu, okurun duygularını yıpratmadan önümüze sermiş. İşte bunu yaptığı için samimiyetinden zerre şüphe duymadın yazarın. Akıcı diliyle, yaşanmışlıklarıyla, samimiyetiyle ve verdiği mesajlarla kopmadan okutuyor kendini kitap.
Kesinlikle tavsiyemdir, okuyun. Sevgiler…