Laplace'ın Şeytanları
Evrensel determinizmin Laplace'ın yaklaşık iki yüz yıldır bilimsel düşünceyi yöneten ünlü formülünden daha iyi bir tanımı yoktur; "belirli bir anda, doğayı yöneten tüm güçleri ve onu oluşturan varlıkların birbirine göre karşılıklı durumunu bilen bir zekâ olsaydı ve bu zekâ, öte yandan, tüm bu verileri çözümleyebilecek kadar geniş olsaydı, evrenin en büyük cisimlerinin hareketleri ile en hafif atomlarının hareketini aynı bir formül içinde toplayabilirdi; onun için hiçbir şey belirsiz olmaz, geçmiş kadar geleceği de bilirdi. İnsan zihninin hakikati araştırma yönündeki tüm çabası, onu, tasarladığımız bu zekâya sürekli yaklaştırmaya yöneliktir". Daha modern terimlerle şöyle diyebiliriz: Tüm atomların (evrenin parçacıkları) konumları ve hızları hakkında bilgisi olan biri bundan hareketle atomların etkileşimini hesaplayabilecek ve belirli bir andan hareketle evrenin tüm evrimini, tüm detaylarında çıkarabilecektir. Atmosferin tüm bölgelerinin hızlarını ve bazı atmosfer örneklemeleri hakkındaki bilgilerle bölgeler arası etkileşimleri hesaplamak, hava tahminleri yapmak çabaları, Laplace'ın formülünün son derece dikkate değer teknik bir örneğidir.
22 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.