Nasıl Roman yazılmalı
Ama sana güzelleştirmeyi tavsiye ederken inandırıcı olandan uzaklaşmanı yasaklıyorum: Okur kendisinden fazla talepkâr olunduğunu fark ettiğinde öfkelenme hakkına sahiptir; yazarın onu kandırmaya çalıştığını anlarsa öz saygısı zedelenir, kandırılmak istendiğinden şüphelendiği an artık hiçbir şeye inanmaz.
Bunun dışında, önünde hiçbir engel yoktur; kendini frenlemeyi bırakman, bizi hazırladığın hazlar için zaruri hale geldiğinde, Tarih'in anlattığı tüm anekdotların zincirlerinden kurtulma hakkını dilediğince kullan. Tekrar edersek, senden gerçeği anlatman talep edilmiyor, sadece inandırıcı olman bekleniyor; senden fazla talepkâr olmak bizi bekleyen zevklere halel getirecektir: Yine de gerçeğin yerine imkânsızı koyma, uydurduğun şeyi layıkıyla anlat yeter. Hayal gücünü hakikatin yerine koyman ancak süsleme ve şaşırtma açık koşuluna riayet etmen kaydıyla bağışlanır. Yazar istediğini anlatmakta özgürse de bunu kötü ifade etmeye hakkı yoktur; eğer Nicolas-Edme Restif de La Bretonne * gibi, herkesin zaten bildiği şeyleri anlatmak için yazıyorsan, onun gibi bize ayda dört cilt vermeye mecbursun, yoksa kalemi eline almaya zahmet etme; kimse seni icra ettiğin mesleğe zorlamıyor; madem buna girişiyorsun, o zaman hakkıyla yap. Sakın hayatını idame ettirmek için bu işe soyunma; emeğin ihtiyaçlarının kokusunu hissedecektir, ona kendi zayıflığını aktaracaksındır; açlığının solgunluğuna bürünecektir. Karşına başka meslekler çıkacaktır, kunduracılık yap ama kitap yazma. Bu yüzden sana daha az saygı duymayız, hatta canımızı sıkmayacağın için belki de seni daha fazla severiz.
Bir kez taslağını karaladın mı onu genişletmek için hummalı biçimde çalış, ama bunu, onun başta sana sanki dayattığı sınırlara hapsolmadan yap, bu yöntemi izlerseni zayıf ve sönük yazarsın. Oysa senden istediğimiz kurallar değil, yaratıcı hamlelerdir. Planlarını aş, onları çeşitlendirip genişlet; fikirler ancak çalışırken gelir.
* (1734-1806) yatağının başucunda baskı makinesi olan yazar.
Sayfa 38 - Kırmızı KediKitabı okudu
·
15 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.