Aksaray Kürtleri
Kürt coğrafyasının yer altı-yer üstü zenginliği ile Kürtlerin fiziksel ve aklî kabiliyetlerinden kendi sömürüleri için faydalanmak isteyen kolonyalist güçler, Kürtlerin kendi kökleriyle olan bağlarını koparmak için sürgünleri rutinleştirmiştir. Her gelen güç, adeta Kürtleri hayat damarlarından koparmak ile onları etkisiz bırakmak ve asimile etmek için bu yolu seçmiştir.
Osmanlı Devleti'nin aşiretlere yönelik iskân ve yurt verme siyasetine uygun olarak belli bölgelerdeki Kürtler Orta Anadolu'ya yerleştirildiler.
II. Mahmut döneminde Fransa'dan örnek alınarak başlatılan, Kürdistan'ı Osmanlı’nın merkezi otoritesine kayıtsız-şartsız bağlama ve merkezi otoritenin en ücra köşeye kadar dayatılması ile kendini devam ettiren süreç, Kürt halkının kitlesel olarak başkaldırılarını ve akabinde sürgünleri de beraberinde getirmiştir. Zira zor şartlarda yaşayan Kürtler'in üzerine bırakılan mecburi askerlik ve vergi verme zulmüne karşı başlatılan başkaldırıların bastırılmasıyla beraber, merkezi otorite kendisine başkaldıran topluluğun önderlerini idam edip kalanları da sürgün ile cezalandırmıştır.
Bu gün Anadolu'da farklı yerlerde uzun süreden beri yaşayan Kürtlerin büyük bir kısmı, Mir Muhammed ile başlayan kıyam zincirinin sürgünleri olarak Anadolu'nun çorak bozkırlarındaki yerleşim yerlerine sürülenlerdir.
Bu yazımızda Orta Anadolu Kürtlerinden Aksaray Kürtlerine değineceğiz .
Aksaray Kürtleri
Günümüzde Aksaray merkez ve kırsal bölgelerindeki Kürt nüfusu 35-40 bin civarındadır.
Orta Anadolu da bulunan Aksaray ili sınırlan içerisinde yoğun bir Kürt nüfusu bulunuyor. Bu ildeki Kürtlere ilişkin vereceğimiz bilgiler, yörede yaşayan bazı kişilerin anlatımlarından derlenmiştir.
Aksaray; Osmanlı döneminde, sancak idi. Cumhuriyet döneminde ise, -1950 DP iktidarına kadar il, siyasi nedenlerden dolayı 1989 yılına kadar Niğdeye bağlı bir İlçe, bu tarihten sonra da yine il olmuştur.
Kürtler yaklaşık 150-200 yıl önce buraya yerleşmişler. Geliş yerleri; Diyarbakır, Ağrı ve Elazığ'dır. Dersim isyanı sonrasında da gelip yerleşenler bulunmaktadır.
Bu gün Aksaray Merkez ve Ortaköy ilçe nüfusunun %30'a yakını Kürt'tür. Diğer ilçe ve köylerde yaşayanlar dahil tahminen 35-40 bin Kürt yaşamaktadır. (Aksarayın toplam nüfusu 100-110 bin arasıdır.)
Kürt nüfusun %30'i Zazaki, %70'u Kurmanci lehçesini konuşur.
Geleneklerine aşırı derecede bağlı-dırlar. Kürdistandaki giyim-kuşam ve yaşam biçimi burada belirgin bir biçimde görülür.
Bu ilde yaşayan Kürtler, Kadiri tarikatı kurucusu Abdülkadir Geylani'nin soyundan geldiklerine inanırlar. İnançlarına sıkı bağlı olmakla birlikte, Mürşid-i Kâmil olduğuna inandıkları Baba Hüseyin Avni Çekice aşın derecede bağlılık gösterirler. Sünni-Hanefi mezhebine bağlıdırlar.
Aksaray da yaşayan Kürtler son dönemlerde , Doğu ve Güneydoğuda yaşayan Kürtlerin kendilerinden haberleri dahi olmadığını düşünmekte ve varlıklarını hisstetirmek istemektedirler
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.