Hariciler 2
*GÖRÜŞLERİ*
Bu ekol tarafları Hz. Ali ve Osman, iki hakem, Cemel vakasına katılanlar ile iki hakemin hükmünü kabul eden herkesi veya birini doğru bulanları tekfir etme ve zalim imama karşı ayaklanmanın vacip olduğu hususunda birleşmişlerdir.
Hariciler imametle ilişkin olarak Hz. Ebu Bekir ve Ömer’in halifeliklerinin tamamını, Hz. Osman’ın ilk altı yıllık hilâfeti ile Hz. Ali’nin hakem olayına kadar olan hilafetini geçerli sayarken, Hz. Osman’ın son altı yıllık hilafetini geçerli saymamışlar,
Kureyşli, Haşimi veya Arap olması gerekli değildir. Köle bile halife olabilir.
Halife olarak seçilecek bireyin mümin, adil, âlim ve zahid biri olması şarttır.
Halife olmaya layık olan birey, Müslümanların özgür iradeleriyle halife seçilir; yani halifenin belirlenmesinde esas olan seçimdir.
Seçilen halifenin Allah’ın emirlerine itaati şarttır; doğru yoldan ayrılan halifenin yönetimden uzaklaştırılması gerekir.
Harici fırkalardan Necedât’a göre, insanlar kendi aralarında insaflı davranırlarsa halifeye de gereksinim olmaz.
İman kalple tasdik, dil ile ikrar olmakla birlikte günahlardan kaçınmak da imandandır.
Necedât fırkası hariç bütün Hariciler, büyük günah işleyen kimsenin kâfir olduğu konusunda birleşmişlerdir.
Yani büyük günah işleyen her birey, ebed müddet cehennemdedir.
Hariciler, cennet ve cehennemin şu anda yaratılmamış olduğu kanaatindedirler.
Muhakkime-i Ûlâ, Harûriyye, Ezârika, Necedât, Sufriyye, Acâride, Seâlibe ve İbaziyye gibi çeşitli fırkalara ayrılan Hâricîler, Kur’ân’ın yaratılmış/mahluk olduğu üzerinde birleşmişlerdir
Hâriciler kabir azabına da inanmamışlardır.
Haricilerin ana fırkalarından olan İbâziyye, Allah’ın hem bu dünyada hem de ahirette görülemeyeceğini belirtmiştir.
Hariciler ve onların içinden itidale ve Ehl-i Sünnet’e en yakın olup günümüzde hâlâ yaşama imkânı bulmuş bir kolu olan İbâziyye, İbazî kaynaklardan birisi olan Kalhatî’nin el-Keşfve’l-Beyan isimli kitabında İbâziyye’nin inandığı iman esasları sıralanırken ba’s yani öldükten sonra diriliş de zikredilir.
***İbâziyye’nin iman esasları da şu şekilde sıralanmaktadır: İman, Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, cennetine ve cehennemine, va’dine ve vaîdine, öldükten sonra dirilmeye/ba’s, hesaba ve ahiret gününe inanmaktır.
Hariciler cehenneme giren herkesin, orada temelli kalacağına inanmaktadırlar.
İbadete sıkıca bağlanarak onda kaybolmak ve inançlarına ihlâsla bağlı olmak Haricilerin en belirgin özellikleridir.
Günah işleyeni kâfir sayıyorlardı. Bu sebeple Vâidiyye diye de anılmışlardır. Kendi yaşadıkları yurtlarını dârülislâm, diğerlerinin yurtlarını ise dârülküfür kabul etmişlerdir.
4 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.