Blanchot
Şu dünyadaki en komik şeylerden birisi,Blanchot'un herhangi bir kitabına inceleme yazmaktır heralde,tam olarak ne okuduğunun bilincinde olmayan okur neyin incelemesini yapacak, ki Blanchot incelenebilir bir kitap yazmış olabilir mi? Blanchot okunması zor bir yazar değil cümleler akar ama hiçbir şey anlamayız, okumadan duramayız ama anlaşılmazlık peşimizi bırakmaz,yazı silinir gider bir önceki cümle akıldan uçmuştur,bağlantı kurmak isterken dünya ile bağlar kopar,iç dünyaya yuvarlanmaya başlarız tam bir şey anlayacak gibi olurken tepetaklak oluruz.Okunaksız değil ama kesinlikle güç.Bölük pörçük düşüncelerini yakaladım ama bir bütün oluşturmayı başaramadım,kendisi böyle istemiştir diye kendimi avutuyorum.Kendini imha eden bir tarzı var sanki ,iki dk.önce yazdıkları silinip gidiyor,cümle,paragraf,kitap bitincede garip bir his kalıyor geriye sadece.Komik olmamak adına ben bu kitabı değil kitap bittikten sonra oluşan bu hissi inceleyeceğim.
İnsanın sırtı kaşınır,eliyle uzanamayacağı yerdedir ,birinden yardım istenir şu sırtımı bir kaşısana,aşağı,biraz sağa,sol,yukarı...neredeyse sırttaki her yer kaşınır ama tam o kaşınan yer bir türlü tutturulamaz.Bu kitabı okumakta bunun gibi,tam şu bekleyişi(tüm bildiğimiz bekleyişlerden farklı,Blanchot'un bekleyişi)kavramak üzreyken unutuşun devreye girmesi.
His demiştim,bir his nasıl açıklanır onuda bilmiyorumya ,dedik bir kere.
Bir kitap biter çok fazla bir şey anlamamışızdır ama derinlerden çok güzel,esaslı,dehşetli bir şey okumuşuz gibi oluruzya...yine olmadı yine anlatamadım.Hem Blanchot demiyor muydu; anlatmadığım şeyler yüzünden beni terkedemiyorsun diye.Diyor muydu? Galiba demişti tam bir Blanchot sözüne benziyor.
Beklemeyi beklemek,unutmayı unutmak.beklemeyi unutmak,unutmayı beklemek.Blanchot sözcükleri bizim bildiğimiz anlamıyla kullanmıyor.Onun bekleyiş dediği şey bizim anladığımız şey değil.Bekleyiş derken yıllar sonra neyi beklediğini unutacak duruma gelmekten sözediyor olabilir.Büyük ihtimalle olmayabilirde.Unutmak derken,kendi değerini saklayan,körelen,parlaklığını kaybeden,bir fikri savunmaktan uzak,fikri yineleyen,yinelenen fikri kendisiyle bağdaştıramayan,kendisini ve bizzat kendisini yine kendisi tarafından unutulmaya mahkum etmiş birini,başka bir insan tarafından kendisine hatırlatmak çabasından bahsediyor olabilir.Blanchot'un unutuşu bir hatırlamadır sanki.Evet sanki,bundan emin olmak imkansız,yazdıklarından bu mana çıkmıyor ama sırf bu yüzden de bu mana çıkıyor.
Hislerden bahsedecektim..unuttum gitti.Benimkisi sıradan bir unutma,Blanchot belkide bu sıradan unutmaya ulaşmak istiyor ama bunu bir türlü başaramıyor,sıradan olamama hastalığına tutulmuş,tabi böyle bir hastalık yok,olmayan şeylere bağlanmış bir hayat ve...
Gerisi yok.Bu kadar.His filan yok.Ruh halleri var.Ruhun halleri.İnsan kendisinden başkasını tanıyabilir mi belki ama sınırlı düzeyde,insanı eğer değiştirebiliyorsak tanıyabiliriz,sadece değiştirebildiğimiz kısımlarını.Blanchot'un derdi kendini tanıyabilmek mi,kedini gizleyerek,kendini herkesten gizleyerek?
Dikkat kesilmek beklemenin görüntüsüdür ama beklemenin özü değildir,dikkat kesilen birini gördüğümüzde neyi beklediğini merak ederiz.Dikkatle beklemenin bir ilişkisi var ve düşünmekle,düşünen kişi dikkat kesilirse hareketleri yavaşlar,bekleyiş ağır hareket eden bir yırtıcıdır,avına sinsice yaklaşan bir kaplanı düşünün.Bekleyişin avı insan mıdır,yoksa avın kendisi midir?Beklemenin özü nedir peki? Devam etmek mi? Daha hızlı ve yavaş daha yavaş,her hangibir şeye devam etmek acele etmeden ve dikkatle ve seri,dikkatli ve temkinli ve yavaş bir serilikle.Devam etmek ancak bekleyişle sağlanabilr yeteri kadar beklenmişse beklenen şey en beklenmedik anda yuvarlanmaya başlar,yazı masasının altında ayaklarına çarpar insanın.Bekleyişin sesi bu çarpmadır.Ansızın,hep beklenmiş olanın,tetikte beklenmiş olanın şaşırtıcı tıkırtısı.
Unutulacak hiçbir şey kalmayana kadar unutmak,geriye sadece unutuş anı kalıncaya kadar,insan neyi unuttuğunu hatırlamayı deneyebilir o yüzden hatırlamayıda unutmak gerekecek. Yine aynı yolla beklenecek tek bir şey kalmayana kadar unutmak.Unutuş ve bekleyiş arasında kalan ana kadar her şeyi...
Unutuş hafızada filizlenir sözde hapsolur,bu hapis daimi bir istiharat yeri gibidir,ancak mahkum edilmişse nefes alabilir ve amacına ulaşabilir unutuşu söze hapsetmek,eğer unutmak mümkünse ancak bu yolla elde edilebilir.
Söylenecek her şeyi söyleterek bir yaşamı sonlandırmak.Sonlanan hayatı sözlerle hatırlayarak bir zamanlar yaşamış olanı unutmak,hatırlamak bir yanıyla unutmaktı,varolanı öldürüp yokolanı yaşatmak.
Unutulacak ne varsa hepsini unutmak ve başa dönmek,tüm yaşam unutuştan ibaret, hatırlamaksa bir zamanlar yaşadığını unuttuğunu hatırlamak...
Komik olacağını söylemiştim,çabalamaya gerek yok ne desem saçma olacak en iyisi burada kesmek.
