Turahanbey: Öncelikle, piyasa toplumu anlamında mutlak özel mülkiyet köylü ekonomisinin ortadan kalkması demekti. Bu bağlamda Islâmi fikıh ilkelerinden çıkarak düzenlenen Mecelle, Osmanlı siyasi toplumundaki mülk'ten farklı olarak özel mülkiyetin tanımlanması doğrultusunda mübadele kurallarını oluşturma çabasıdır. Ne var ki, Mecelle de devlet kurallarını içermekte idi. Arazi Kanunnamesinde olduğu gibi, Mecelle kuralları da devletin gelir ve meşruiyet kaygılarıyla belirlenmekteydi. Bu nedenle Mecelle, medeni hukuku yani özel hukukun kurallarını içermekten çok uzak kalmıştır; genel olarak tanımlanan kontrat özgürlüğü ve özel mülkiyet kavramlarını tanımlayamamış, İslamiyetin ahlâkî dili çerçevesinde özel durumları tasvir ederek, genel iktisadi kategorileri belirlemekten imtina etmiştir.

Öncelikle, piyasa toplumu anlamında mutlak özel mülkiyet köylü ekonomisinin ortadan kalkması demekti. Bu bağlamda Islâmi fikıh ilkelerinden çıkarak düzenlenen Mecelle, Osmanlı siyasi toplumundaki mülk'ten farklı olarak özel mülkiyetin tanımlanması doğrultusunda mübadele kurallarını oluşturma çabasıdır. Ne var ki, Mecelle de devlet kurallarını içermekte idi. Arazi Kanunnamesinde olduğu gibi, Mecelle kuralları da devletin gelir ve meşruiyet kaygılarıyla belirlenmekteydi. Bu nedenle Mecelle, medeni hukuku yani özel hukukun kurallarını içermekten çok uzak kalmıştır; genel olarak tanımlanan kontrat özgürlüğü ve özel mülkiyet kavramlarını tanımlayamamış, İslamiyetin ahlâkî dili çerçevesinde özel durumları tasvir ederek, genel iktisadi kategorileri belirlemekten imtina etmiştir.

Sayfa 18Kitabı okudu

Osmanlı Toplum Yapısı Üzerine Derleme Huri İslamoğlu

8 görüntüleme

Gönderi

Turahanbey