(19) Sena: "Bitkilerin Dansı: Sirkumnutasyon": Bitkilerin Dansı: Sirkumnutasyon İnatçı ve azimli Darwin bitkilerin hareketlerini çok zaman gerektiren, eski tarz bir yöntemle incelemişti: Bitkinin üstüne bir cam levha asıyor ve bitkinin uç kısmının konumunu birkaç saat boyunca, her birkaç dakikada bir bu cam levha üzerine noktalar halinde işaretliyordu. Sonra bu noktaları birleştirerek bitkinin hareketlerinin tam haritasını çıkartmış oluyordu. (Uykusuzluk hastalığından muzdarip olan Darwin, birçok gecesini bu şekilde kaydını tuttuğu üç yüzden fazla bitki türünü titizlikle gözlemlemeye vakfetmiş olmalı.) Darwin bütün bitkilerin tekrar eden sarmal bir salınım içinde hareket ettiğini keşfetti ve bu harekete "sirkumnutasyon" (Latincede "daire" veya "salınmak” anlamına gelen bir sözcük) adını verdi. Türden türe değişen bu sarmal hareket örüntüsü tekrar eden dairesel hareketlerden eliptik hareketlere ve spirograf desenleri gibi iç içe geçmiş şekiller oluşturan yörüngeler izleyen hareketlere kadar çeşitlilik gösterir. Bazı bitkilerin hareket çapları şaşırtıcı büyüklüktedir; örneğin fasulye filizi on santim çapında daireler çizer. Bazılarının hareketleriyse —çilek dallarınınkiler gibi— milimetriktir.

İnatçı ve azimli Darwin bitkilerin hareketlerini çok zaman gerektiren, eski tarz bir yöntemle incelemişti: Bitkinin üstüne bir cam levha asıyor ve bitkinin uç kısmının konumunu birkaç saat boyunca, her birkaç dakikada bir bu cam levha üzerine noktalar halinde işaretliyordu. Sonra bu noktaları birleştirerek bitkinin hareketlerinin tam haritasını çıkartmış oluyordu. (Uykusuzluk hastalığından muzdarip olan Darwin, birçok gecesini bu şekilde kaydını tuttuğu üç yüzden fazla bitki türünü titizlikle gözlemlemeye vakfetmiş olmalı.) Darwin bütün bitkilerin tekrar eden sarmal bir salınım içinde hareket ettiğini keşfetti ve bu harekete "sirkumnutasyon" (Latincede "daire" veya "salınmak” anlamına gelen bir sözcük) adını verdi. Türden türe değişen bu sarmal hareket örüntüsü tekrar eden dairesel hareketlerden eliptik hareketlere ve spirograf desenleri gibi iç içe geçmiş şekiller oluşturan yörüngeler izleyen hareketlere kadar çeşitlilik gösterir. Bazı bitkilerin hareket çapları şaşırtıcı büyüklüktedir; örneğin fasulye filizi on santim çapında daireler çizer. Bazılarının hareketleriyse —çilek dallarınınkiler gibi— milimetriktir.

Sayfa 104 - Metis Yayınları - İlk Basım: Eylül 2018 - Çevirmen: Gürol KocaKitabı okudu

Bitkilerin Bildikleri Daniel Chamovitz

··

5 görüntüleme

Gönderi

Sena