Eserde bir cenaze evindeyiz. Bir odada; boylu boyunca yatan, çenesi bağlanmasına rağmen ağzı açık kalan, açık kalan ağzında, ölürken ısırarak yaraladığı dili dişlerinin arasından görülen bir ölü ve bu ölünün başında yaşlı bir Albay, Albayın kızı ve Albayın torunu var. Ölen kişi, hikayenin geçtiği ve "Yüzyıllık Yalnızlık" eserinden bildiğimiz hayali şehir Macondo'da yaşayan ve burada yaşayanlar tarafından hiç sevilmeyen bir doktor. Albay, yine "Yüzyıllık Yalnızlık" eserinden tanıdığımız Aureliano Buendia'nın eski dostu.
Macondo halkı istemekteki sevmedikleri, nefret ettikleri Doktor'un cesedi ortada kalsın, kimse onu gömmesin, ölüsü kurda kuşa yem olsun. Ama Albay'ın Doktor'a vermiş olduğu bir söz var: "Seni akbabalara yem etmeyeceğim."
Hikaye; Albay, Albayın kızı ve Albayın Torunu üzerinden, yani üçünün gözünden anlatılıyor. Cenaze başında geçen otuz dakikalık olay, geçmişte yaşananlara yönelik sürekli bir git gel anlatımıyla yirmi beş senelik sürece dönüşüyor. Hikaye bittiğinde Doktor'un neden sevilmediğini, neden öldüğünü ve Albayın neden yardım ettiğini anlıyorsunuz. Yaprak Fırtınası'nın ne olduğu hikaye bitince çok anlaşılmayabilir, onun için hikaye bittiğinde "Meksika Devrimi" ve "Muz İşçilerinin Katliamı" konularını biraz araştırmak gerek. Böylece bu olayların Marquez üzerindeki etkilerini de görebilirsiniz.
Marquez anlatmış olduğu otuz dakikada, yani cenaze başındaki gerçek zamanda, bir çekiçle çiviye vurma gibi anlık bir olayı saniye saniye hissettiriyor, neredeyse zamanı durduruyor. Yirmi beş yıllık süreci, yani geçmiş zamanı Albayın hayalinde canlandırırken ise on yılı üç beş saniyede geçiveriyor. Biraz karmaşık olsada muhteşem bir anlatım şekli var. Daha açık bir ifadeyle bana göre eserde nobellik bir konudan ziyade nobellik bir üslup var. Yani Marquez bu anlatım şekliyle menemen tarifi verse yine nobel alırdı.
Marquez bu eseri "Yüzyıllık Yalnızlık" eserinden yaklaşık on beş yıl önce yazmış. "Yüzyıllık Yalnızlık" eserini iki yılda yazmasına rağmen, on beş yıl gibi bir süre hazırlanıp, çalıştığını söylüyor. Bu iki eser arasındaki benzerlikleri göz önünde tuttuğumuzda, "Yaprak Fırtınası"nın "Yüzyıllık Yalnızlık" eserinin temelini oluşturduğunu ve çıkış noktası olduğunu söyleyebiliriz.
İyi okumalar...
