Rus Edebiyatı'nın Kaynağı: Gogol ve Palto'su Nikolay Gogol’ü en iyi özetleyen büyük Rus edebiyatçı Dostoyevski’dir. Dostoyevski’nin “Hepimiz Gogol’ün Paltosu’ndan çıktık.” sözü Rus Edebiyatı açısından söylenmiş en iyi sözlerden birisidir belki de. Dostoyevski, mirasını tevarüs ettiği ve tabiri caizse zirveye taşıdığı öncülü edebiyatçılar üzerine düşünmüş ve yazmış bir yazar. Puşkin için de bir anma vesilesiyle yaptığı konuşma en iyi Rus Edebiyatı değerlendirmelerinden birisidir. Bu konuşma “Puşkin Konuşması” olarak da kitaplaştırılmış. Gogol’ün Palto hikayesi, Rus Edebiyatı’na karakterini veren hikayelerden birisidir. Sıradan bir memurun, bir palto ile olan bağı, dönemin Rusya’sını resmeder, paltonun peşinde yozlaşmış bir yönetimin yozlaşmış bürokrasisinde, dargelirli bir memurun tükenişinin, birçok eleştirmene göre Çarlık Rusya’sının çöküşünün en iyi resmidir. Rus Edebiyatını kronolojik okumak çok ufuk açıcı oluyor, edebiyatın emekleme aşamasından nasıl bir şahikaya dönüştüğüne tanıklık ediyorsunuz. İkinci en önemli gözlemim ise, bir dehanın, yaşadığı çağı gözlemleyerek nasıl ileriye dönük ürünler verebildiği oldu. Puşkin’de, Gogol’de, şimdi Tolstoy’da bunu gözlemliyorum, bu isimlerin her biri bir deha kuşkusuz. Palto hikayesinde Gogol Akakiy Akakiyeviç isimli bir memurun hayatından gözlemlerle dönemini müthiş tasvir ediyor ve edebiyatın ancak yüz yıl içinde keşfedip sistematikleştireceği akımların adeta nüvelerini ortaya koyuyor. Palto’da Gogol kadim edebiyat kurallarını uyguluyor. Aristoteles’in Poetika’sı genel olarak şiir üzerine yoğunlaşmış olsa da, tahkiye yöntemi olarak, hikaye anlatmanın unsurları açısından tüm edebiyat dallarını, hatta sinemayı derinden etkilemiş bir kitaptır. Gogol de Palto’da Akakiy Akakiyeviç’in hayatını anlatırken üstün bir hikaye anlatma yöntemi kullanıyor. Sadece bu değil, 19. Yüzyılın ortalarında Latin Edebiyatı’nın sistematikleştirdiği, Gabriel Garcia Marquez’in eserlerinde artık bir edebi akım olarak tanımlanan, Türk Edebiyatı’nda Hasan Ali Toptaş’ın en iyi temsilcilerinden biri olduğu “Büyülü Gerçekçilik”in ilk nüvelerini de sergiliyor.

PaltoNikolay Gogol · Palto Yayınevi · 201737,2bin okunma

·

43 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Harun Kaban