Voltaire - Candide ya da İyimserlik... Cem Yayınevi'nden çıkıyor bu güzel kitap. Voltaire'in ülkemizde en çok okunan kitabı Candide. Bu kitap roman türünde bir kitap olarak değerlendirilebilir; ancak modern romanlardaki gibi "insanı" anlatan bir roman değildir bu. Voltaire; romanı, fikrilerini anlatmak için bir araç olarak kullanmaktadır. Bu sebeple modern romanın anlatımına, kurgu yapısına ve diline alışkın okur başlarda garipseyebilir. Bu kitabı Voltaire'e yazdıran birinci sebep Leibniz'in "mevcut dünya olabilecekler içinde en iyisidir", görüşüdür. Leibniz bu fikrini kanıtlamak için Tanrı'nın kendine göre kuralları olduğunu ve her zaman iyiyi istediğini öne sürmüştür. Liebniz'e göre bize kötüymüş gibi görünen şeyler, nedensellik ilişkisiyle aslında en iyiye götürmektedir. Voltaire'in aklına yatmaz bu düşünce. Bu sırada Lizbon'da büyük bir deprem olur ve otuz bin civarında insan hayatını kaybeder. Tanrı nerededir? Zaten bir deist (tanrıcı) olan Voltaire, Leibniz'in o mevcut dünya olabileceklerin en iyisidir, görüşüne karşı bir roman yazmaya karar verir. Candide, soylu bir ailenin şatosunda büyüyen bir delikanlıdır. Başına olmadık işler açılır. Bulgarların eline düşer, engisizyon mahkemesince kırbaçlanır, sevdiği kadının abisini öldürmek zorunda kalır, Peru'da edindiği serveti kaptırır, bir yandan sevdiği kadına kavuşmak için çırpınır ve romandaki bütün kahramanların yolu İstanbul'da kesişir. Galiba dünyada felsefi "troll"u ilk keşfeden Voltaire'dir Her iki sayfadan birinde birini yerer, tiye alır Bu bazen filozof Leibniz, bazen Cizvit papazları, bazen bizzat Papa'nın kendisi bazen de kişisel husumet yaşadığı insanlardır. (Yazar ve düşünürlere bulaşırken iki kere düşünmek gerekir.) Aydınlanma fikrinin Rousseau ile beraber en büyük filozofu Voltaire dört başı mamur bir düşünce akımı yaratmamakla beraber, yaşadığı dönemin köhnemiş kurumlarına karşı yükselttiği gür sesiyle, bugün bile doğum sancıları çeken akıl/bilim ortaklığına can suyu olmuştur. Sürgün ve hapis gören; tehditler alan, kitapları yakılan, yazdığı kitapları reddetmek zorunda kalan; fakat yazmaktan da asla geri durmayan bu büyük aydınlanmacı filozofun Candide'i kitaplığınızda olmalı.

Candide ya da İyimserlikVoltaire · Cem Yayınevi · 20205,1bin okunma

··

16 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Özgür Çırak