Nasıl zor bir kitapla geldiğimi anlatamam. Zor derken, bir açıklama yapmalıyım: Bugüne, birkaç dakika evveline kadar okuması ne zor diyordum, fikrim şu yönde değişti: Yorum yapması ne zor. Kitap hakkında bir şeyler demek için Dostoyevski’ye hakim olmak gerekiyor. Araştırdım. Bugüne dek okuduğum ve eserlerinden anladığım Dostoyevski üzerine, bilmediğim özel hayatını ekledim. Sonra iyice oturdu tüm taşlar: ölen baba, hasta evlat, ruhsal sorunlar, farklı dört yaşam, Rus toplumu, ilişkiler… Mini kitap okuduğum için iki cilt şeklinde okudum eseri. İlk ciltte, ön sözde yazar sabırlı olmamız gerektiğini üstüne basa basa söylüyordu. İlk cildi hızlıca bitirmiştim ama şu sabır mevzusunu ikinci cildi aylara yaydığım zaman anladım. Tutuklama kısmından sonra canlanan ve heyecanlanan eser sonrasında üç günde su gibi akıp gitti. Ama o akış içerisinde ne ayrı akıntılar ne deli dalgalar barındırıyordu bir bilseniz! Dostoyevski bu eserinde her karakterine kendi hayatından ayrı bir özellik katmış. Her karakterin yaşamı, felsefesi ve fikirleri kendine hastı. Karamazovluk denen o gen ailenin 4 erkek üyesinde bolca görünürken Alyoşa bu konuda istisna idi. Diğer evlatlar kitapta kötü baba tipi olarak çizilen Baba Karamazov’a çekmişlerdi. Zevk ve sefaya düşkünlük, pek çok konuda huy edinilen alçaklıklar ailenin genel felaket tablosunu hazırlayan unsurlardı. Buna karşın Dostoyevski bir de fakir bir aile oluşturmuş. Bu ailenin babası iyi baba tipine örnek olmuş. Yani kitapta iki ayrı aile tipi aktarılmış. Zengin, dağınık, düzensiz ve dengesiz, mutsuz, alçaklık peşinde koşan karakterler karşısında fakir, düzenli ama mutlu olmaya çalışan bir aile tipi ve mahalle birlikteliği var. Mahalle birlikteliği diyorum çünkü soylular kısmında o birliktelik pek yok. Dedikodu, iftira gibi unsurlar oldukça yaygın. Zaten Rus edebiyatı okuyanlar aşinadır bu ayrımlara. Mahkeme kısmında yazılmış her cümle, psikoloji hakkında yazılmış her kelimede Dostoyevski’yi kendisiyle tartışırken tasavvur ettim. Derin bir bilgi birikimi olsa gerek diye düşünüyordum ki sonra dan öğrendim : bu eser Freud’un bilimsel çalışmalarına ışık tutmuş. Karamazov Kardeşler’i daha farklı yorumlamaya gücüm yetmeyecek. Yeterse zaten bilin ki yeni bir Dostoyevski yetişiyor :D Okuma niyetiniz varsa süreç ile ilgili birkaç şey eklemek istiyorum: Kitaba ister cilt cilt ister tek kitap olarak başlayın fark etmez, önsözü okurken Dostoyevski neden bu kadar gereksiz açıklama yapmış diye düşünebilirsiniz. Açıklıyorum: gereksiz değil. Yani özellikle sabır, sabır demesinin kesinlikle bir sebebi var. Anlatıcının sürekli araya giriyor oluşu beni çok yoran bir unsur oldu. Açıkçası pek sevmedim ve bu yüzden kitabı okuma sürecini aylara bölmek zorunda kaldım ama pes etmedim. Bence bu önemli. İlk kısımlarda yazar haklı, hikayeyi anlamak için mutlaka ama mutlaka karakterlere hakim olmak ve onları arkadaş olacakmış gibi tanımak zorundasınız. Aksi halde kim kimdi neydi, bu neden böyle davranıyor diyebilirsiniz. E, bu da eseri okumayı iki kat zor hale getirir. Karakterlere hakim olunca kimini sevecek kimini yerecek, belki siz de babayı benim kadar sevmeyeceksiniz. Ama kitapta sonlara yaklaştıkça dört kardeşin dördüne de kızamayacaksınız. Neticede yazarın da mahkeme sürecinde değindiği gibi, onlar vaktiyle çocuktu ve her biri ayrı ayrı zor çocukluklar geçirdiler. Sağlıklı olmayan bu süreç aileyi bu hallere getirdi. Ek olarak kitapta Rus toplumu hakkında pek çok bilgi olduğunu da söyleyeyim. O dönemler ciddi bir Fransız hayranlığı olduğundan yazar bol bol bahsetmiş. Rus aile yapısı, ilişkileri, sosyal ve ekonomik hayatları hakkında pek çok ara metin bulabilirsiniz. Eh, diyecek başka sözüm yok. Kusur ettiysem affet Dostoyevski ! Bu insanoğlu sana erişene kırk bin fırın ekmek yemek zorunda!

Karamazov KardeşlerFyodor Dostoyevski · Can Yayınları · 201734,9bin okunma

·

12 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

booksofbet