En büyük zalimler kafası kesilmemiş mazlumlar arasından çıkar
Birisinin idealden, gelecekten, felsefeden içten bir şekilde söz ettiğini, emin bir ses tonuyla ‘biz’ dediğini, ‘diğerlerini’ andığını duymam; kendini onların tercümanı olarak gördüğüne şahit olmam onu kendime düşman görmem için yeterlidir. Onda bir tiran müsveddesi, aşağı yukarı bir cellat görürüm; tiranlar kadar, büyük cellatlar kadar nefrete müstahaktırlar. Her iman edişin bir tür terör icra etmesindendir bu ve bunu yerine getirenin saf kişiler olması her şeyi daha da ürkütücü hale getirir. Kurnazlara, düzenbazlara, serserilere güvenilmez; hâlbuki tarihteki hiçbir büyük çaplı kargaşa onlara isnat edilemezdi; onlar hiçbir şeye inanmadıkları için ne yüreklerinize ne de düşüncelerinize karışırlar; sizi kendi gevşekliğinizin, ümitsizliğinizin ya da yararsızlığınızın eline bırakırlar; insanlık yaşadığı azıcık refah anlarını onlara borçludur: Fanatiklerin işkence ettiği ve idealistlerin batırdığı halkları kurtaran onlardır. Doktrinsizdirler, sadece kaprisleri ve çıkarları vardır; ilkeleri olan despotizmin yol açtığı yıkımlardan bin kere daha dayanılır olan, çok daha uyumlu zaaflardır bunlar. Zira, hayattaki bütün kötülükler bir hayat anlayışından ileri gelir. Olgunlaşmış bir siyaset adamı, eski Sofistlerin çalışmalarını derinleştirmeli ve diksiyon dersleri almalıdır; – bir de yolsuzluk dersleri!
Fanatik ise yolsuzluğa kapılmaz: Bir fikir uğruna öldürüyorsa, onun için pekâlâ ölebilir de; her iki durumda da, tiran veya şehit de olsa, bir canavardır. Bir inanç için acı çekmiş olandan daha tehlikeli varlık yoktur: En büyük zalimler, kafası kesilmemiş mazlumlar arasından çıkar. Acı, güç iştahını azaltmak şöyle dursun, onu azdırır; zihin de kendini bir soytarının meclisinde bir kurbanınkinden daha rahat hisseder; onu, bir fikir için ölünen gösteriden daha fazla tiksindiren hiçbir şey yoktur. Yücelik ve kan dökmeden bıkıp usandığı için, evrenle eş düzeyde bir taşra sıkıntısının; şüphenin bir olay ve ümidin bir musibet gibi görüneceği değişmezlikte bir tarihin hayalini kurar.
·
28 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.