Gönderi
Eser Yusuf el-Şarunî'nin 1999 neşri esas alınarak tercüme edilmiştir. Şarunî, eseri ilk kaleme alan Süleyman et-Tacir'in eserini temel alarak(850'li yıllar) Yezid el-Sirafî'nin esere yaptığı eklemeleri(900 lü yılların ilk çeyreği) ve Mesudî'nin Müruc ez-Zeheb adlı eserinden seçmeleri bir araya getirip yayınlamıştır.Eskiden özellikle Araplarda mevcut bir eseri ele alıp çoğaltırken,bunu yapan kişi kendi deneyimlerini,kitapta geçen konular hakkında kendi bildiklerini ya da duyduklarını esere ekliyor hatta yanlış gördüğü ya da beğenmediği yerleri eserden çıkarıyordu.Aynı eser birden çok kez böyle bir akıbete uğrayınca yani ekleme-çıkarma yapılmış haline de ekleme-çıkarma yapılınca bir de ilk nüshası kaybolmuşsa günümüze ancak mevsim salatası gibi karmakarışık bir şey kalmış.Bu tuhaf anlayış yüzünden bazı eserler(mesela Nerşahî'nin Tarih-i Buharası gibi)o kadar tahrip edilmiş ki ilk nüsha da kaybolduğu için bize acaba adam ne yazmıştı diye merak etmekten başka yapacak bir şey kalmamış.
Üzüldüğüm ve umarım günümüzde de böyle şeyler olmuyordur dediğim bir noktaya değindikten sonra eseri kısaca tanıtayım. Kitap Müslümanların Çin, Hind, Endonezya,Doğu Afrika ülkeleri ile ilgili en eski tanımları ve hatıralar,o ülke ve bölgelerde üretilen ya da yetiştirilen ticaret malları hakkında bilgiler,eski yer adları,eski adetler,çeşitli milletlerin karşılaştırılması gibi şeyler içeriyor,bu bakımdan önemli. Yazan kişi Müslüman olduğu ve karşılaştığı kişi ve durumları kendi kültürüyle karşılaştırdığı için çeşitli çıkarımlarda bulunabiliyorsunuz. Mesela tuhaf bir örnek olacak ama çok kısa olması açısından yazıyorum: “Çin ileri gelenleri ve Çin halkı ayakta işerler…Bu şekilde işemenin sıhhate uygun olduğunu…iddia ederler.” Bu bilgi yazara kaydedilecek kadar ilginç geldiğine göre demek ki kendi geldiği yerdeki halk(dolayısıyla Müslüman halk) ayakta işemeyi sağlıklı bulmuyormuş. Yine başka bir yerde yazar Çinlilerin saç uzattıklarından bahseder bunu da Araplar gibi çocuğun başına şekil vermenin zekâya, dimağa zarar vereceğini düşündüklerinden bunu yapmadıklarına, şekilsiz kafalarını kamufle etmek için de saçlarını kullandıklarına bağlar.Buradan da eskiden Arapların çocukların başını şekillendirmek için çeşitli yöntemler uyguladığını öğrenmiş oluyoruz.Her neyse daha da uzatmayayım,özetle bu kitap o kadar ince ve bir o kadar da ilgi çekici ki,bitsin istemiyorsunuz; ve o incecik kitaptan bir sürü şey öğreniyorsunuz.Tabii tam bilinmeyen bazı şeyler hakkında kulaktan dolma ya da abartılmış şeyler de mevcut ancak o kısımlar da çok bariz zaten,rahatsız etmiyor.Seyahatname seven herkese en kısa zamanda okumasını tavsiye ederim. Sevgiyle ve kitaplarla kalın.
··
64 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.