Peter L. Bernstein'in, Türkçeye "Altının Gücü" adıyla çevrilen kitabı, okuyucuyu, insanlık tarihi kadar eski olan altının, nereden nereye geldiğine dair yolculuğa çıkartıyor. Bu madeni değerli kılan nedir? Kendisi mi değerli yoksa biz değer verdiğimizden dolayı mı değerli? Bu ve buna benzer çeşitli sorular ve düşünceler kitabın içinde. Kitap 18 bölüme ayrılmış. Bu bölümler içinde de dünden bugüne durum anlatılır. Tarihin çeşitli dönemlerinde farklı şeyler para yerine kullanılmıştır. Bunlar içinde örneğin, İngiltere'de 'sığır ve köleler' ya da Asya'nın bazı bölgelerinde ise 'deniz salyangozlarının kabuğu' da günümüz tabiriyle para yerine kullanılmıştır. Tevrat'tan alıntılarla başlayan, daha sonra çeşitli efsanelerle devam eden anlatım, tarihin içinden peyder pey günümüze doğru ilerler. Avrupa'da 'Kara Ölüm' diye tabir edilen ve Hindistan'dan İzlanda'ya kadar olan bölgede etkili olan veba salgınında 20 milyona yakın insan öldüğünden bahsediliyor. Ölen insanların malları da yağmalanıyor veya kiliseye irat olarak kaydedilir. Bu irat kaydetme sonucu kiliseler ve papalık gücüne güç katıp, ekonomik olarak tepe seviyeye ulaşır. Artık sözleri daha fazla geçer hale gelir. Avrupa tarihine göz atacağız. Savaşların içinde bulunup, İngilizler, Fransızlar, İspanyollar, soylular, kral ve kraliçelerle yoğrulmuş bir dönemden çeşitli kesitler okuyacağız. Bu okuma içinde savaşta kaybedenlerin ödeyeceği savaş tazminatı ya da rehin tutulan kraliçeler için ödenecek fidyeler de bulunuyor. Savaş demek yeni bir yeri fethetmek ve oranın kaynaklarını kendi egemenliği altına almak demek. Ama bunun bir de maliyeti oluyor. Buna da savaşın ekonomik maliyeti adı verilir. Devletleri batıran da ve daha sonraki yıllar da 'tefecileri' kalkındıran da bu savaşların maliyeti olur. Ödenen canlar haricinde fidye veya savaş tazminatı olarak ödenecek altınlar da ülkelerin felakete sürüklenişe yol açar. Aşama aşama altın paranın serüvenini okuyoruz. Doğu ile Batı arasındaki altına bakış açısını anlatması bakımından bilgilendirici niteliğe sahip bir kitap. Batıdan kastedilen Avrupa, Doğu'dan kastedilense Çin, Japonya, Amerika gibi devletler. Altın Avrupa'da bir güç, silah olarak kullanılırken, Doğu'da zarafet, yücelik, büyüklük ve binalarda süs olarak kullanılır. Avrupa Doğu'dan aldığı (kendinde yeterli sayıda olmadığı için) altınları yine garipsenecek bir şekilde yine doğuya verir. Ama zorla aldığı altını bu sefer isteyerek doğuya vermek zorunda kalır. Bu da tarihin bir cilvesi denilebilir. [Ticaret olarak] Doğada az bulunduğu için değerli olan altın, geçmişten günümüze kimileri için hala gösteriş amaçlı kullanılmaya devam ediyor. Birileri güç olarak bunu kullanırken başka bir yerde süsleme aracı olarak kullanılır; başka bir yerde ise kıyafeti tamamlayan bir takı amaçlı olur. Yazar, olay anlatımında kişilerden çok olayı anlatarak geçiyor. Bundan ne kazanılmış ya da kaybedilmiş kısmı (özellikle son bölüm) çok fazla yer almıyor. Bir zaman dizini içinde olayları anlatıyor. Mesela, Amerikan Federal Rezerv Bank bunun neresinde, IMF nerede, para babaları bunun neresinde bundan bahsedilmez (ya da geçiştirilmiş) Sadece olay anlatımı mevcut. Kronolojik (Zaman dizini) olarak ilerleyen kitap, altın ve gümüşün geçerli olduğu ikili para biriminin ABD'de bir kanunla sadece altın para birimine daha sonra ise sadece kağıda dönen durumundan da bahseder. Avrupa ve Amerika arasında altın alışverişi de kitabın içinde yer alır. Hindistan'da tarımda yaşanan rekolte sıkıntısı yüzünden Avrupa tarım ithalatını Amerika'dan yapmaya başlayınca , Amerikan tarım fazlalığı Avrupa'ya gelir. Altın bu sayede Avrupa'dan Amerika'ya ve Amerikan altın stoklarının artmasına da sebep olur. Amerika kendi altın stokları erimeye başlayınca onunda da çaresini bulur. Notlar: ++ Kitap içine resimler eklenebilirdi. ++ Kitapta adı geçen paralar kitabın en sonunda toplu bir şekilde verilebilirdi. ++ Dizin kısmı yok. Bu tür kitaplarda olması gerekir. Dizine bakılarak aranılan şeyler daha kolay bulunabilir. ++ Kaynakçanın eklenmemesi de bir eksiklik. Sayfa içinde bazen belirtilmiş ama bütün olarak en son sayfalara eklenebilirdi. ++ Scala Yayıncılık tarafından, AK Porföy'ün katkılarıyla Türkçeye çevrilmiş. ++ Büyük boy, kapak tasarımı iyi, kapakta kullanılan kabartmalar ile içinde altın olmasa da altın formunda bir tasarıma sahip. Aynı şekilde arka kapak tanıtım yazısı da kitap hakkında öz bilgi vermesi bakımından yeterli. ++ Bu kitap, 1- 5 /12/2018 tarihleri arasında okunup, inceleme yazısını ise 21/3/2019 tarihinde siteye eklendi.

Altının GücüPeter L. Bernstein · Scala Yayıncılık · 200729 okunma

·

85 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

S. Ali