Hümanizm+Nihilizm+Varoluşçuluk
Olumluluk+Boşluk+Sarsıntı--Bulantı
Sartre doğaçlama bilincin adıdır, kelimelere anlam verir. Varoluşçu yaklaşımı ile hiçliği baltalayan, hümanizmi bağlayan bir dili vardır. Dil varoluşluğun içine düşmek isteyenler için iyi ki var! Fırlatıldınız ve dünyadasınız, varsınız...
Sartre'nin hümanizmi bireyseldir, kendini içinde barındırır. Tüm canlılar ne yapmış olursa olsun sevilmesi görüşünden ayrılmış bir görüştür.
Tüm izmleri atarak tek başına özden önce geldiğini iddia ettiği varoluşçuluk ile rengini netleştirmiştir.
Sartre'ye göre bütüncül bir dünya anlayışı mevcuttur. İnsan kendini ötekilerden ayrı tutamaz aynı şekilde insan özgürlüğünü isterken diğerlerinin özgürlüğünü de ister. EŞİT derecede olması önemlidir. Hakkaniyetçilik(özgecilik) bu görüşe göre doğru bir tanımlamadır. İnsan kendi iyilik hali için diğerlerinin iyiliğini ister. Kendi özgürlüğü için başkalarının özgürlüğünü de ister.
Sartre'nin özgürlüğü, bir kafesten çıkmak ve uçmak istiyorsan geriye kalan öteki kafeslerin kapısını da açmak gerektiğidir.
Bu kitap ağır ilerleyen, ağır ilerlerken bile zevk veren, yalnızlığı çok iyi anlatabilmiş bir kitaptır.
Okumadan önce varoluşçuluk ile ilgili biraz bilgi sahibi olmanız gerektiğini düşünüyorum.
"Kaşınmayan yeri kaşımayın"
Adolph Meyer
Siz kaşıyor musunuz varoluşunuzu? Kusacaksınız iyi yaşamayı öğrenene kadar iyi ölmeyi öğrenemeyeceksiniz..
Varolmayı unutabilmek için metafizik dalgalar üzerinize geldiğinde atlıyor musunuz? Sürükleniyor musunuz? Sürükleniyorsanız sıradan hayatın sıradan canlılarısınız tıpkı bir karnabahar gibi, armut gibi, elma gibi.. Düşünmeden varolmayı düşünebilir misiniz varolmayı?
Varım ve düşünüyorum. Yüzüme çarpan akşam serinliğini, denizin tuzlu kokusunu, terlediğim zamam esen rüzgarın okşayışını, güneşin ne kadar parlak olduğunu, yalnızlığın da oluşmak için gidilen yolda en makul düşünce olduğunu.. Düşünüyorum dünyaya fırlatılmış istemsiz varlığımla düşünüyorum. Duyuyorum, duyumsuyorum. Hayatın gidişine bakıyorsanız maydonozsunuz ya da hıyar O L U Ş una bakıyorum. Manzara buradan çok güzel. Arada biraz sarsıyor sonra bulantı. Lanet olsun bilincim kusmamı emrediyor. Kusmayacağım derin nefes alıyorum galiba iyi yaşamayı öğrenmeye başlıyorum iyi ölebilmek için. İçime dörtlü kuram kaçtı hümanizm+nihilizm+stoacılık+varoluşçuluk...
Tercihler yapmak zorundasınız herşey kader ile alakalı değildir yaptığınız tercihlerin sorumluluğunu ve sonucunu üstlenmelisiniz. Kaçtığınız her şey gün gelir sizi bulur. Unutmak mı istiyorsunuz daha çok hatırlayacaksınız. Rasgele birisi olmamak için ya da bir armut olmamak için veya hıyar otantik olmalısınız. Heidegger için unutma sıradan var olma tarzıdır. O T A N T İ K O L M A M A K.
Farkında olmak için geçmişin var oluşunuzla oluşmalısınız. Özgürlüğünüzle, sınırlılıklarınızla, yargılarınızla, düşünmek için düşünmelerinizle, ölüm-yaşam ikircikliğiniz ile var oluşmalısınız. Mide bulandırıcı kabul ediyorum KUSUN o zaman, kimse size avcunu açmayacak! Hayatın vanası sizin avcunuzda!
Yüzleşince bulantınızla her şey daha anlamlıdır. Eşyaların bile seninle bilinçlendiği şuan içinde hiçliği kabul edecek antitezin var mı elinde?
Uykuların kaçacak biraz sonra uyuyacağım eşyalar ben uyurken uyanacak, tenimi sıyırıp geçecek. Var oluyorum (oluyorsun) şu evle, şu yatakla, şu erkekle, şu kadınla, kendime dokunduğum parmaklarımla, şu dünya ile.
B U L A N T I = Kapana Sıkıştım...
Kimse çıkaramaz (s)beni (s)ben kendimi çıkarmayı istemediğim zaman.
Var olmak için olmalı mıyız? Kapana sıkıştım(n)? olamayız var olmak oluşa giden yolu tırmanmaktır. O yol hiç bitmeyecek her şeyi bilincinle anlamlandırdığın sürece..
Umudunuz var mı? Çok pozitifsiniz:) Siz ve bilinciniz, siz ve eylemleriniz yoksa umut diye bir kavramın varlığından söz etmek olanaksızdır. Fark etmeniz kaçınılmaz yeterince düşündüğünüz zaman oluşmakta olan oluşunuzla hüsrana uğrayacağınızı. Varoluşunuz için bir Tanrı'ya, bir dine, bir ahlak sistemine ihtiyacınız yoktur. Ama İCAT ettiniz çünkü SORUMLULUK bilinciniz sizden kaçıyor. Sınırlılıklarınızla sınırlı bir canlısınız. Sorumluluklarınızı(-mızı) yükleyecek, seçimlerinizin(-mizin) sonuçlarını fırlatıp atacak bir Tanrı'ya, dine, ahlâk sistemine ihtiyacınız(-mız) var. Özgür değilsiniz yaşadığınız her an ile...
"İnsanlar. İnsanları sevmek gerek. İnsanlar hayranlık duyulacak varlıklardır. KUSMAK İSTİYORUM."
Hümanizmi öldürüyorum kendi var oluşumla.
Stoacıdan daha fazlası olmalıyım Sartre'nin dediği gibi beni ilk öptüğün zamanı hatırlayabilmek için..
Hatırlıyorsundur belki...
"Ama hiçbir zaman bilmediğin bir şey varsa o da benim dikenler üzerine oturmuş olduğumdu; eteklerim sıyrılmıştı, bacaklarım delik deşik olmuştu, kıpırdasam daha fazla batıyordu. Orada Stoacılık para etmezdi işte. Bana dünyayı unutturmuş değildin, seni öpmek için büyük bir istek de duymuyordum, sana vereceğim öpücük çok daha önemliydi; bir anlaşma, bir bağlantı olacaktı bu. Duyduğum acı ne kadar kaba bir şeydi değil mi? Böyle bir anda bacaklarımı düşünemezdim. Duyduğum acıyı göstermemek yetmiyordu, acı duymamak gerekiyordu."
Şimdi acı duymuyorum, oluşa giden yolda şimdi buradayım ve dünya benim içimde bir köpek gibi nefes alıp veriyor. Yalnızlığın eşlik ettiği acısız bir nefes alışveriş. Hissetmen gerekiyordu sana verdiğim öpücüğün daha önemli olduğunu. Bütünlüğün ayrılışı.
Mutlak şuursuzluğumuzu anımsıyorum artık. Şuursuzluk, bulantı..
Hayır kusmayacağım...
Dikenler ve kan.. Biz bir bütündük yalnız ama yapayalnız olmayan...
