Soylu eşkiya: #İnceMemed
Yaşar Kemal ve onun tanıştırdığı İnce Memed'le yaptığım aşağı yukarı 70 günlük, 2161 sayfalık yolculuk dün gece bitti ama bitmemesi gerektiğine inandığım bir anlatı ve destandı kim bilir belki bir gün bir destancı çıkar kalınan yerden devam eder İnce Memedleri yaşatmaya!
Sanmayın ki "İnce Memed" yaşamış, gerçek bir kişidir. Herkesin belleğinde kuşkusuz İnce Memed denilince akla gerçek bir kişi gelir ve bilinçaltımızda yer edinen, kaynağını tam olarak bil(me)diğimiz bir sebepten ötürü şu sıfatlar da gelir: adalet, eşitlikçilik, sınıf karşıtlığı; hatta evliya, hızır, ulu kişiler, Köroğlu, Baba İshak, Hz. Ali gibi dinsel ve tarihsel kişilikler de gelir. Bütün bunlar İnce Memed'in bir hak ve mücadele destanı olduğunu gösteriyor çünkü saydığım tarihsel ve dinsel kişilikler kendi dönemlerinde haksızlıklara uğramış, karşı duruşlarıyla örnek olmuş veya halkı "adalet arayışında" etkileyerek, halkın kendiliğinden kenetlenmesini sağlamışlardır. İşte İnce Memed böyle kişiliklerin ve serüvenin romanı.
İnce Memed; Halkın Abdi Ağa(lar)dan, Hamza Ağalardan, gösterişçi ve rantçı milletvekili Arif Saim Beylerden, ihtirası yüzünden bütün Toros köylerini baskı ve şiddetle boşaltan Albay Azmilerden, şeytani kurnazlığıyla insanları birbirine düşüren ve kötülük planyacısı Murtaza Ağalardan, işkenceci Kertiş Alilerden gördüğü zulmün karşısına dikilme cesaretinin birleşmiş, somutlaşmış hâlidir.
Bunu yaratan da Yaşar Kemal. O tıpkı Batı'nın ilk metinlerinin yaratıcısı, ilk ozanı, ilk destancısı Homeros gibi Çukurovanın, Torosların (Kozan, Andırın, Anavarza, Akçasaz, Değirmenoluk, Vayvay, Dikenlidüzü, Hemite, Ceyhan...) Akdenizin ve Mezopotamya'nın Fırat kıyısı dengbêji; Toroslarda yaşamış Türkmelerin, Kürtlerin, Kızılbaşların, Tahtacıların dedesi; Çukurovadaki börtü böceğin, en ücra köyün, çeşit çeşit bitkinin, vadinin, dağın, tepenin ve geçitlerin ozanıdır. O'nun için yazar demek yetersiz olur yukarıda satır aralarında saydığım sıfatlar üslubu ve destansı anlatımı için daha uygun olur. Milattan önceki zamanların ya da milatla beraber yazılan, söylenen ilk metinlerin, anlatıların oluştuğu zamanlarda yaşamış, görmüş de günümüze kadar canlı kalmış Çınar sanki!
Gılgameş, İlyada ve Odyseuss nasıl ki geçmişe ışık olduysa İnce Memed de yüzyıllar sonrakiler için bugünün ışığı olacak. İyi ki anlatmış, iyi ki yazmış. Çukurova ve biz çok borçluyuz ona borcun bedeli candan büyük. Biz hep eksik anlatacağız onu ve anlattıklarını. Minnetle...