Antik Yunan'dan 21. yy'nin başına kadar savaşın ve stratejilerin dönüşümünü anlatan bir kitap. Temel varsayım, Batı'nın savaş anlayışının küresel bir kabule dönüşmesi ve bu dönüşümün arkaplanında sadece Batı'nın sahip olduğu birtakım avantajlar. Kitabın her bir bölümü belli bir dönemi anlatıyor ve bunlar farklı bir yazar tarafından yazılmış, dolayısıyla özellikle bölümler arasında tekrara düşülmemesi için, önsözde ifade edildiği üzere editöryal süreçten geçmiş. (Sanırım, son bölümde ABD'nin Afgan işgaliyle ilgili 2-3 paragrafta bu gözden kaçmış.) Ben detaylı bir incelemeye girişmekten ziyade kitaptaki olumlu ve olumsuz yanları madde madde sıralamak istiyorum, olumlu ve beğendiğim kısımlardan başlarsam: a. Batı savaş tarihinin özellikle teknolojik anlamda ve genel strateji anlamında güzel bir dökümünün yapılması. b. Satıraralarında ilgi çekici anekdot ve bilgilerin verilmesi, öyle ki dipnotlarda bile bu tarz bilgiler mevcut. Örneğin İç Savaş'tan önce "The US are" şeklinde kullanımın, savaştan sonra "The US is" şeklinde değişmesi, bizim ünlü Zigetvar seferinde Macarların garnizonunda yalnızca 800 kişi olması, İngilizlerin 2. Dünya Savaşı'nda Almanlara karşı "evsizleştirme" stratejisi gibi. c. Lokal olayların, Avrupamerkezci bir bakış açısıyla geçiştirilmememesi: Örneğin, İspanyolların Amerika'daki kırımı, Sırpların Srebrenitsa kırımında Hollandalıların rolü gibi. Olumsuz yanları şöyle sıralayabilirim: a. Kitabın adı bence Cambridge Savaş Tarihi olmamalı, Cambridge Batı Savaş Tarihi olmalı bence. Batı'nın kesin bir üstünlük sağlaması Orta Çağ'dan itibaren başlıyor, kitapta aksine bu daha en başından beri böyleymiş gibi lanse ediliyor. Örneğin Batı askeri geleneğinin en üstün yanlarından biri, her zaman lojistik ve orduları uzak diyarlara yönlendirme gücü olarak söyleniyor. Haksız değil, ama öncesindeki kesin bir Doğu üstünlüğü es geçilmiş. b. Yukarıyla ilgili olarak, Osmanlı ve Müslüman hakimiyetleri ve seferleri, savaş teknolojileri Avrupa'nın çok da periferinde olmamasına rağmen kitapta sadece bir kaç yerde/satıraralarında geçiyor. c. Ben kitabı daha çok savaşlar özelinde strateji ve taktik incelemesi olarak düşünmüştüm almadan önce; bu açıdan hayal kırıklığı yarattı. d. Kitapta bir çeviri veya yazım hatası var: Sayfa 449'da 2. Irak Savaşı'na dair haritanın altında "Şaşırt ve Korkut" adı verilen operasyondan bahsedilmiş. Bunun doğrusu "Şok ve Dehşet"tir. (Shock and Awe) Toparlamak gerekirse, Batı tarzı savaşın dönüşümünü okumak için iyi bir kitap. Fakat, elinizdeki bir strateji kitabı değil, bunu bilin. Kitabın varsayımının da belli bir döneme kadar sorunlu olduğunu hesaba katarak okumalı, aksi takdirde Batı'yı direkt üstün ilan edersek, kitapta bir kaç yerde geçtiği gibi yazarların "İnebahtı" göndermeleriyle, yüzyıllardır aslında bir tür kopya ve ezik kültürün içinde yaşadığımız zannına kapılırız. "Batı neden üstün oldu?" kadar, "Doğu neden geriledi?" sorulu -en azından- savaş kitapları dileğiyle...

Cambridge Savaş TarihiGeoffrey Parker · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201470 okunma

·

65 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

E