Öfke dansı/Harriet Lerner/uzun özet
Dr. Harriet Lerner, Öfke Dansı adlı kitabında bize öfkemizi ilişkilerimizde nasıl yapıcı hale dönüştürebileceğimizi anlatıyor. Bunu yaparken kullandığı kendi deneyimleri ve hastalarından verdiği örnekler kitabın etkileyiciliğini arttırıyor.
Kitapta adından da anlaşılacağı gibi ilk olarak öfkeden bahsediyor. Yıllardır bizlere öfkelenmemiz gerektiği ve buna hakkımız olmadığı gibi şeyler aşılanıyor. Ama öfke aslında bir uyarıdır. Bize bir şeylerin ters gittiğini haber verir.
Öfkemizi yanlış yönlendirirsek tepkisiz kalıp kendimizi suçlayabilir yani "İyi kız" sendromunun belirtilerini gösterebiliriz. Ya da öfkelenmekten çekinmeyip tepkimizi açık açık göstererek "Şirret" kadın durumuna düşebiliriz. Bu iki durum ilk bakışta çok farklı gibi görünebilir ama aslında ikisinin sonucu da aynıdır. Bir şeylerin değişmesine bir katkıda bulunmaz. Bu kitapla birlikte artık bu iki kategoriden çıkıp bir şeyleri değiştirebiliriz.
Harriet Lerner’in verdiği ilk örnek Barbara isimli hastası. Barbara öfkeyle ilgili grup terapisine katılmak istiyor fakat kocası ona izin vermiyor. Barbara çok öfkeleniyor ve kocasıyla kavga ediyor. Ama sonunda pes ediyor ve terapiye katılmıyor. Yazar da bize bu durumda Barbara'nın farklı davranış biçimleri göstermesiyle neler olacağını ortaya koyuyor. Ve böyle bir durumla karşılaştığımızda asıl sorunu görmemizi sağlıyor.
Yazarım bir sonraki örneği ise kendi ve kocası hakkında oluyor. Kendisini çocuğuna duyduğu ndişeleri karşısında kocasının tepkisiz kalması sonucu nasıl tıkanmışlığa yakalandıklarını anlatıyor.
Sandra ve Larry'nin hikayesine gelirsek çok sık karşılaşılabilecek bir model ile karşılaşıyoruz. Sandra kocasının tepkisiz olmasından şikayetçidir. Onu bu konuda suçlamaktadır. Ama yazarın da dediği gibi suçlama ve eleştiri yaparak karşı tarafı değiştirmeye çalışmak yerine kendi davranışımızı değiştirdiğimizde şikayetçi olduğumuz durumun değiştiğini görebiliriz. Bu çabuk bir değişim olmayacaktır ve karşı taraf da bunu sizin için kolaylaştırmayacaktır. Ama sonunda bir şeyler değişecektir.
Öfke Dansı kitabında sadece çiftlerin ilişki modelleri yer almıyor. Diğer aile üyeleri ile olan ilişkilerimize de değiniyor yazar. Maggie ve annesi bunun çok güzel bir örneği. Maggie 'nin annesine katlanamaması ve evden uzaklaşarak evlenmesiyle sorun çözülmüyor. Aralarındaki sorun Maggie'nin bebeği olduktan sonra da artarak devam ediyor. Aralarındaki bu sorun Maggie'nin annesiyle olan duygusal bağı kırmadan kendi kararlarını alabileceğini annesine göstermesiyle çözülmüş oldu.
Bu kitap ile birlikte ikili ilişkilerimiz ve aile ilişkilerimizle ilgili bir çok şey öğreniyoruz. Kendi açımdan incelediğimde kitaptakilerle benzer durumlar yaşadığımı fark ettim. Sadece benim değil çevremdeki insanların da öfkelerini yanlış yönlendirdikleri için sorunlarını çözemediklerini gördüm. Ve kitaptaki birçok tespitin ne kadar doğru olduğunu fark ettim. "Biz" i korumak için "Ben" i feda etmek mesela kadınların çok sık yaptığı bir şey. Çevremizdeki insanlarla ilişkilerimizi korumak için alttan alan taraf olabiliyor ve benliksizleşebiliyoruz. Tabi ki genelleme yapmak doğru olmaz ama etrafınıza baktığınızda bunun örneklerini görebilirsiniz. Ve kitapta belki sizin katılmayacağınız görüşler de olabilir ama en azından kendi ilişkilerimizi düzenlemek için size ilham kaynağı olabilir.
ÖFKE DANSI;
Kitaptaki olaylardan bazilari;
💥💥💥Harriet Lerner(yazar) ın grup çalışmasına kaydolup ama kocası izin vermediği için katılmayacağını söyleyen Barbara..... Barbara başta kayıt oluyor ama kocası gereksiz bulduğu için yazarimizi arayıp iptal ediyor tabi kocasıyla büyük bir kavga ve sonra geçen başağrısıyla... Burdan öğrendiğimiz Barbara'nın kocasinin tavrı karşısında etkisiz suçlama(kavga,bağırıp-çağırma) yerine sular durulduğunda isteklerini söylemek olmalıydı... ( isteklerimizi öfke gözyaşına kapılmadan iki tarafta sakinken karşı tarafın fikri ile uğraşarak değil kendi isteklerimiz üstünde durarak vurgulamaliyiz..) Burda kararlılık karşısında karşı adımlar ve "ekisi gibi ol" tepkileri ile karşılasılma olasılığı çok yüksek olarak yüzden istikrar çok önemli....Barbara örneğinden alınacak dersler ✔Herseyi açığa vurmak yararlı olmayabilir ✔Değişip kontrol edebileceğimiz tek insan kendimiziz ✔kendi benliğimizi değiştirmek son derece güç olunca eski hale dönmek yada suçlama modelini kullanmak daha kolay gelebilir ✔ Çoğu ciddi öfke sorunlarının altında yatan şey;benlisizlestirmekdir...
💥💥💥Eşinin sürekli işleriyle ilgilenmesi evine zaman ayirmamasindan şikayetle yazara danışan Sandra'nın hikayesi....Sandra evin,çocukların bakımını yalnız idare ettiğinden, eşinin ilgisizliginden,vurdumduymazliğindan, ona danışmadan çocukların isteklerini yerine getirmesinden,onu dinlememesinden şikayetçi. Larry de Sandranin onu engellemesinden,sürekli şikayet edecek edecek birsey bulmasindan şikayetçi... Burda yazar ilişkileri bir tahterevalliye benzetiyor sıkıntı ise bir taraf yetersiz yüklenirken bir taraf aşırı yükleniyor... Peki nasıl çözümleniyor? Sandra aşırı yüklenen,gereksiz görev üstlenen taraf olarak geriye çekilmek ve sürekli suçlamak yerine kendi düşüncelerini ifade ediyor, bu tutum karşısında "eskisi gibi ol" çağrılarına aldirmayip kararlılıkla ilişkiyi düzeltiyor... Öncesinde taraflar sürekli birbirlerini suçlamislar büyük bir enerji harcamislardir.. Oysa suçlama oyunu döngüsel bir danstir,bu danstan çıkmak için yapılması gereken; davranışı kiskirtmakta oynadığımız rolün farkında olmaktır bu %97 haklı olsak bile %3 ü düşünmekle olacaktır...
💥💥💥Maggie'nin annesi ile olan çatışmaları, bekarliginda evden ayrılarak tepkisi ama duzelmeyen Maggie'nin çocuğu olunca patlak veren ilişki ile harriet Lerner'a gelmesi(annesinin sürekli ona karışması,çocuğu doğunca ne yapması nasıl yapması gerektiğini sürekli söylemesi ve düzenin bozulması) Maggie hikayesinden alacağımız dersler; ✔Maggie gibi karsimizdakini değiştirmek yerine kendi inanc ve fikirlerimizde yoğunlaşmaliyiz.
✔ öfkenin gerçek kaynağını bulmaliyiz
✔arada başarısızlığa ugrasakda toparlanip ben diliyle yola devam etmeliyiz
💥💥💥💥💥işinde istediği üstün kategorisine girmeyi hakettiğini düşünen ama bi giremeyen Karen... Patronu ile konuşması sırasında yanlış tutumu ben diliyle değil gözyaşları ve statu koruma çabası...(Etkin olmayan iletişim)
💥💥💥kendisi ve ablasiyla ilgili olan Kızartma tavası öyküsü. Yazarın ablasinin bilgisi ve tecrubesinden bunu o sormadan ona danışmadan yaptığında ortaya çıkan öfkesi ve ablasiyla olan iletişimi değiştirmesi..
💥💥💥💥kocasinin sağlığını ihmal etmesine öfkelenen Ruth.. (kocasını eleştirmek yerine kendi duygularini anlattı ve adam tedaviyi kabul etti:) 💥💥💥💥 Katy(50) ve annesi ölünce yalnız kalan hasta babası(72) ile ilgili.. (Burda eleştirdiğim şey var hikayenin sonunda Katy babasını benliği uğruna daha az ziyaret ediyor ve daha az zaman ayırıyor dikkatimi çeken bir nokta da adamın komşu ile iletişime girmesi iyi birşey gibi aktarılıyor ama kızının boşluğunu onunla dolduruyor olamaz mı?Adam ahir ömründe evladini yanında istiyordu suç mu😕 neyse bi hadis bırakayım suraciga; Burnu sürtülsün, burnu sürtülsün, burnu sürtülsün.” “Kimin burnu sürtülsün Ey Allah’ın Resulü?” diye sorulunca, “Annebabasının yaşlılığına ulaştığı halde cennete giremeyenin.” buyurdular. (Müslim, Birr, 9) (elbette yaşlıya bakmak nazini çekmek zor ama ecri büyük😉
💥💥💥Gece yarisi köpekleri rahatsızlanan ve hemen veterinere götürmek gerektiğini söyleyen Stephanie ile bişey olmaz sabahı bekleyelim diyen Jane... Sabah veterinerin "gece hemen gelmeliydiniz ölebilirdi" demesi üzerine tabiki Stephanie Jane'i suçluyor ama asıl mesele fikir ve isteğinin arkasında durmayıp kararı Jane bıraktığı halde bunu yapıyor..Oysa soruna tepki vermek yerine sorunu düşünmek ve ben diliyle anlatmak çözüm oluyor..
💥💥💥Lisa ve rich.. Lisa kocasından şikayetle geliyor yazarimiza... Ev işleri, tum gorevleri üstlenme,kendine zaman ayirmama....vs. Etkili bir iletişim ve istikrarla hallonuyor (burdada taktiklerde bazılarını sevmedim🙈)
💥💥💥Brian ve sürekli ondan para ve öneri isteyen ama bunu alışkanlık haline getiren kardeşi ile ilgili şikayeti... Kardeşi her sıkıntısında paraya ihtiyaç olduğunda onu arıyor Brian yardım ediyor ama Brian kendisini dinlememesinden şikayetçi oluyordu. Nasil çözümlendi?- Brian ilgiyi kopartmadan ama maddi yardım etmeyerek,"öneriye ihtiyacın yok bence sen halledersin"lerle kardeşinin sorumlulugunu tekrar kardeşine veriyor ve hersey yoluna giriyor..
💥💥💥vee ilginc bilgiler edindiğim hikaye; Kesler ailesi... Bayan Kesler eşi ve büyük oğlu Billy arasında çıkan tartışma ve aralarını düzeltmek için yaptıkları ama işe yaramayan çabası yüzünden Harriet Lerner’e geliyor.. Bu hikayede bayan kesler bay kesler ve Billy ile oluşan üçgen ilişkiden bayan kesler çekilince ve bunu sakince iki tarafa da; artık kendilerinin halletmesi gerektigini,bunun ikisinin sorunu olduğunu söyleyince işler rayına oturuyor...Yalnız bu hikâyede ki ilginç nokta şu; kendi ilk ailesimizde yaşadığımız bizi etkileyen olaylar, evlatlarimiz o yasa gelince yada o olayın yıldönümü olduğunda ortaya çıkabiliyor ve bilinçaltımız bizi birden yönlendirmeye başlıyor ve karsimizdakini kurban olarak seçiyoruz.Bilinçaltı bizi kontrol ediyor.. Buda verdiğimiz tepkilerin derinine inip ilk ailemizde kendimizle olan bağı düşünüp karsimizdakinin biz olmadığını farketmekle çözümlenebiliyor... Vee karşıdakine bu tavrı 'mantıksız' algilasa bile açıklayarak,konuşarak... Burda bay kesler tam oğlu Billy nin yaşında babasını kaybediyor otomatikmen anne ve kardeşlerinin sorumluluğunu alıyor..Ne zaman oğlu zamanında ödev yapmasa yada başka sorumluluklarını yerine getirmese çılgına dönüyor çatışmalar,eleştiriler başlıyor... (çok ilginç)
Kitaptan çıkarılacak dersler;
✔Kendine özgü 'öfkenle başetme tarzını' gözlemle...
✔öfkenin kaynağını bul..
✔Yürekli ol ve kimseyle bağlantını koparma..
✔öfke anında karar verme,yavaş ol,iyice düşünmeden hareket etme..
✔Başlangıçta küçük düşün ama düşün..
✔Konu senin için önemliyse mutlaka konuş..
✔işler kızışmışken vuruşa geçme..
✔Kendine şunları sor;beni öfkelendiren ne? Asıl sorun?
✔Suçlama,yorumlama, taktik verme, teşhis koyma, damgalama,irdelenme..
✔Ne istediğini açıkça anlat..
✔İnsanlarin farklı olduğunu kabul et..
✔Sonuça varamayan tartışmalara girme..
✔Herkesin kendi davranışından sorumlu olduğunu unutmayın..
✔Üçüncü bir taraf aracılığıyla(onun için) konuşma..
✔dedikodu yapma..
✔üçgen oluşturma..
✔Öfken kimeyse ona söyle..
✔Öfke anında ben diliyle konuş..
✔Başka birinin üçgeninde üçüncü taraf olma..
✔Bir çocuğu (yetişkin olsa bile) evlilik terapisti yada derttas yapma..
✔İletişimi açık tut..
·
46 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.