KÖPEK BALIĞI İLE HAMSİ MASALI
Bir zamanlar Karadeniz'in derin sularında, sürü hâlinde yaşayan, "Çılgın Hamsiler" lâkaplı balıklar varmış. Bu balıklar, dans ede ede yüzerlermiş. Çılgın Hamsiler'in kıvrak ve çevikçe dans edişleri o kadar hârikaymış ki dillere destânmış. Komşu balıkların hem ilgisini çekermiş hem de komşu balıklar gıpta ile hamsileri izlerlermiş. Güzelliklerine de hayran olmayan yokmuş.
Çılgın Hamsiler'in bir de lideri varmış. Lider, asîl ve güçlüymüş. Liderin birçok yavrusu varmış. Yavrularından biri, diğer yavrulardan daha uyanık ve kötü kişilikliymiş. Bu yavrunun ismi Hamsicân'mış. Hamsicân kanaâtkar olmadığı için, hiçbir şeyden memnun olmaz, menfaâtine uymayan ufacık bir şeyde hır gür çıkarırmış. Geçimsiz ve huysuzmuş. Hamsicân'ın olduğu yerde kavga gürültü hiç eksik olmazmış. Hamsicân, sürekli kardeşleriyle dalaşır, huzursuzluk çıkarırmış. Kardeşlerine karşı baskın çıktığı gibi sürüdeki diğer yavru balıklara karşı da üstünlüğü ele geçirmiş.
Günlerden bir gün, yavru hamsilerin ebeveynleri her zamanki gibi evlerine yiyecek getirmek için, açık denize açılmışlar ama ne olduysa akşam ebeveynler evlerine dönmemişler. İlk defa, büyükleri olmadan denizin sığ yerindeki yuvalarında yavrular; korku ve tedirgin içinde bir geceyi geçirmişler. Sabaha doğru ebeveynlerinden biri; yaralı, yorgun ve bitkin bir şekilde yuvalarına yaklaşmış. Çok yüksek sesle bağıramasa da "Kaçın!.. Kaçın!.." diye sesini yavru balıklara duyurmaya çabalıyormuş. Hamsicân erkenden uyandığı için, uzaktan gelen sesi, yavruların içinden ilk fark eden o olmuş. Sesi, daha sonra bütün yavru balıklar işitmiş. Yaralı ebeveyni hemen tanımışlar. Bu gelen, Bilgin Dede'ymiş.
Yavruların yanına gelen Bilgin Dede, biraz soluklandıktan sonra, gözleri yaşlı bir şekilde, yavru balıkların ebeveynlerinin başına gelenleri, tek tek anlatmaya başlamış:
"Yavrucaklarım!.. Dünkü yiyecek arayışımız sırasında, daha önce hiç karşımıza çıkmayan, efsânelere konu olan, ismine Köpek Balığı denilen, dev bir balık yolumuzu ânsızın kesti ve sürümüzde ne kadar balık varsa, hepsini parçalayıp yuttu. Malesef ki ebeveynleriniz artık hayâtta değil, çok üzgünüm." demiş.
Bilgin Dede'nin yaralı hâlinin şokunu üzerlerinden henüz atamayan yavrucaklar, bütün ebeveynlerini kaybettiğini anlayınca, önce derin bir sessizliğe bürünmüşler, daha sonra feryat figân ağlamaya başlamışlar. Bütün yavruların gözyaşları, denizin tabanında kümelenmiş. Çünkü, gözyaşlarının tuz yoğunluğu, deniz suyundan daha ağırmış ve ilginçmiş ki denize karışmıyormuş. Bilgin Dede, bu sıradışı durumu daha önce yavrucaklara anlatmış ama onlar, bu doğa olayını şimdi farkedemeyecek kadar üzgünlermiş. Bilgin Dede, evine geçip yaralarını sardıktan sonra dinlenmeye başlamış.
Aradan biraz zaman geçince Hamsicân, intikâm dolu sözlerle Köpek Balığı'nı yok edeceğini haykırıp yavru sürüsüne kendi liderliğini ilân etmiş:
"Arkadaşlarım!.. Bundan böyle sürümüzü ben yöneteceğim. Benim söylediklerimi harfiyen yerine getirmenizi ricâ ediyorum." demiş.
Yavruların hiçbiri, bu durumdan memnun değilmiş. Bilgin Dede hayâttayken, bu duruma razî olmayacağını da biliyorlarmış.
Bilgin Dede, birkaç gün dinlenip kendini topladıktan sonra yavruları bir araya toplamış:
"Yavrucaklarım!.. Elzem bir olay sonucunda bu duruma düştük. Aç olduğunuzu biliyorum. Yakın bir mesâfede, daha güvenli bir yer var. Orası, yiyecek bakımından buradan daha iyi ve güvenilir. Birazdan oraya geçeceğiz. Hazırlığınızı yapın." demiş.
Bilgin Dede önderliğinde yavrucaklar, hüzünlü bir vedâ ile büyük ve görkemli yuvalarını terketmişler. Bilgin Dede, eski yuvalarına arada bir ziyârete gidebileceklerini de belirtmiş. Yeni yuvaları hem güzel, hem güvenilir, hem de yiyecek bakımından epey zenginmiş. Eski yuvalarına göre yeni yuvaları, biraz küçük bir alana sahipmiş ama sürü eskisi gibi kalabalık olmadığı için, sorun teşkil etmiyormuş.
Günlerden bir gün Hamsicân, intikâm almak için, Köpek Balığı'nı aramaya koyulmuş. Çok toy olduğu için, açık denizde yolunu kaybetmiş. Birkaç gündür aç, sefil ve yorgun bir hâlde ilerlerken, bir yiyecek alanına rastgelmiş. Güzelce karnını doyurup tekrar yola koyulmuş. Hamsicân yola koyulmasıyla bir ânda, Bilgin Dede'nin anlattığı o dev balık, karşısına çıkagelmiş. Önce biraz tırsmış ama cesaretlenip Köpek Balığı'na doğru ilerlemiş. Hamsicân, tek başına olduğu için Köpek Balığı, onu farketmemiş ve önünden geçip gitmiş. Hamsicân, Köpek Balığı'nın kendisinden korkup kaçtığını sanarak arkasından kovalamaya başlamış.
Bir müddet sonra, Köpek Balığı kocaman ağzını açıp âni bir manevra yaparak hızlı bir şekilde, 180 derece dönmüş. Zavallı Hamsicân, bir ânda kendini karanlık bir boşlukta bulmuş. Artık, Köpek Balığı'nın midesindeymiş ve nefes almakta güçlük çekiyormuş. Hırsına kurban gittiğini anlamış anlamasına ama iş işten geçmiş ve son nefesini verip ölmüş.
Günler, haftalar geçmiş. Sürü, Hamsicân'dan ümidini kesmiş. Bilgin Dede, her zamanki gibi yavruları arada sırada toplayıp nasihâtlerde bulunuyormuş. Yine günlerden bir gün:
"Yavrucaklarım!.. Öfkeyle kalkan, zararla oturur. Dik başlı olmayınız. Önemli konularda ortak karar alınız. Birliğinizden ayrı hareket etmeyiniz. Herkes farklı fıtratlardadır. Önemli olan, birbirinizle iyi geçinmektir. Hâl ve hareketlerinizde uyum sağlayınız. Birbirinizi daima koruyup kollayınız. Yapıcı olunuz, yıkıcı olmayınız. Saygı ve sevgiyi her zaman, ön planda tutunuz. Birbirinizin hakkına riâyet ediniz ve hak yemeyiniz. Âdil davranınız. Adâletle hareket ediniz. Çalışkanlığınızdan ödün vermeyiniz. İstikâmet üzere dosdoğru olunuz. Hâyır ve yardımda öncü olmaya devam ediniz." demiş.
Yavrucaklar, Bilgin Dede'nin nasihâtlerine uyup musmutlu, güzel bir hayât sürmüşler.