Saramago ile "Kabil" adlı eseriyle tanışmış ve imla işaretleri olarak sadece nokta ve virgül kullanarak kurduğu yazım biçimini okunması zor ama yaratıcı bulmuştum. Fakat "Körlük" uzunluğunda bir kitapta bu dil oldukça zorlayıcı ve yorucu bir deneyim oldu benim için. Özellikle karakterlere isimle hitap edilmemesinden dolayı diyalogların iç içe geçmesine ve dikkatin dağıldığı durumlarda kitabın sürükleyiciliğini kaybetmesine neden oldu. Çeşitli tiplemeler kullanılmasına karşın yinede "Avrupa" kültüründen çıkılamamış. Bazı kavramların açık uçlu verilmesinin ya da hiç açıklanmamasının ( Körlük salgının nedeni, hükümetin yaklaşımı ) kurgu konusunda kitabı zayıflattığını düşünüyorum. Alt metnin yazar tarafında kurgunun ilerleyişi sırasında verilmesi benim için kitabın hayal kırıklığı olarak niteleyebileceğim tarafı oldu. Felsefi ve toplumsal olarak "görme" kavramını anlatmaya çalışan ama her konuya değinmeye çalışırken bunu beceremeyen, insanın ilkel güdüleri üzerinden şiddet ve anarşizm dışında pek bir şey işlenmeyen bir kitap olduğunu düşündüğüm bu kitabı devam kitabı olarak görülen "Görmek" eserinden ayrı olarak inceliyorum. "Görme" kavramının somut anlamdan çok soyut anlamda kullanılması kitabın alt metninin temelini oluşturuyor bana kalırsa. Doktorun karısı üzerinden somut olarak yaşanan durumun içler acısı halini betimlemelerle görüyoruz. Fakat yazar arada kurguya dahil olarak bize soyut anlamda içini boşalttığımız bir çok kavram eleştirisi yapıyor. Tabiki de karakterlerimizin ahlaki sorgulamalara girip bu konuları tartışması, bulundukları durum itibariyle pratikte pek mümkün gözükmese de "Doktor" karakterinin ahlaki temellerine bağlı kalması aslında gören gözü olan karısının yardımıyla mümkün oluyor. Kitabın pratik sorunlara olan odaklanışı (yemek, yatmak ve giysi) bir yerden sonra kitabın ilerleyişini belirliyor ve önceki kısımda ahlaki tutarsızlıklar üzerinden sorgulamalar görüyoruz. Bu kısımlarda kadın-erkek eşitsizliği, korku (askerlerin kör olma korkusu), hırsızlık ve liderlik gibi kavramlar bence çok iyi işlenemese de kurguya yedirilmiş oluyor. Bu kısımlarda çok keskin tiplemeler ve durumlar olması belki de doğallığı bozdu benim için. Liderlik üzerinden ahlaki olmayan bir tipleme yaratılıp sonrasında bunu cinayet yoluyla ortadan kaldırmayı seçti yazar. Karakterlerin durumu bu noktaya gelmeden çözebilmesi belki de gören karakterimizin karar aşamasıyla ilgilidir. Fakat ilk kısımda odaklanılan insan karanlık içgüdüleri sonrasında yerini daha temel ihtiyaçlara bıraktı. Bunu Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisine dayandırmadan yapamayız belki ama yine de gösterilmek istenen bir çok şey olması ve bunun için böyle basit bir kurgu seçilmesi belki de alt metni zayıflattı. Genel olarak işlenişi sevmesem de düşündürücü ve çok yönlülüğüyle ortalamanın üstü bulduğum bir kitap oldu "Körlük".

KörlükJosé Saramago · Kırmızı Kedi · 2022104,5bin okunma

·

3 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İsmail Asilkan VAR