İmdi değerli kardeşim -Allah seni büyük mutluluk talebinde başarılı kılsın.. - benden "Allah göklerin ve yeryüzünün nurudur" ayetini.. "Allahın nurdan ve zulmetten yetmiş bin perdesi vardır; onları kaldıracak olsa cemalinin (vech) heybet ve ihtişamı ona bakan herkesi yakardı" (hadisinin anlamını) soruyorsun. Bu sorunla sen öyle bir sarp yere yükseldin ki, bakanların göz ufku o yüceliğin altında kalır; öylesine kapalı bir kapı çaldın ki, o kapı yalnız ilminde derinleşenlere açılır..[syfa:32] alıntısını yaparak başlamak istedim sözlerime. Çünkü böylesi bir kitabın gayesini açıklamak, Gazali'nin sözleri varken benim gibi bir avama münasip değildir.. Gazali'yi tanımak ve anlamak bir hayli meşakkatlidir. Felsefi geçmişi olan üstad her kitabında insana apayrı fikir ve düşünce yapısı aşılamaktadır. Öyle roman okur gibi okumak anca söz dimağını geliştirir ki bu Gazali'ye göre avama (halkın cahil tabakasına) yaraşır. Okurken düşünmemizi, hakikati anlamda aramamızı ister ve bunu kitabında şu şekilde tarif eder: "Kendisine hakikatler aşikar olan kimse anlamı esas alır, lafızların anlama tabi olduğunu bilir. Fakat anlayışı zayıf olan kimse bunun aksini yapar; zira o hakikatleri lafızlarda arar." [syfa:53] Kitabın içeriğine inecek olursam; başta belirttiğim soru doğrultusunda yazmış olduğu eserini gayet akıcı ve anlaşılır bir üslupla yazmıştır. Kendisini tanıyanlar bilir; sözlerini esirgemeden derin ve esrarengiz anlamlarla dolu olan kitaplarına kıyasla bu kitabında; daha ölçülü ve bizim gibi avam kesiminde anlayabileceği dilde aktarmıştır heybesindekileri.. Allah'a atfedilen "Nur" kelimesine yoğunlaşan Gazali bunu kendine has şekilde yorumlamıştır. Yeri gelmiş ayetleri sembolik anlamlarla ifade etmiş yeri gelmiş; #49905349 'alıntısında bulunduğu gibi karmaşık ama gayet haklı bir eleştiriyi gün yüzüne çıkarmıştır.. Velhasıl kelam; "Her sır açılıp ifşa edilmez, her hakikat açığa çıkarılıp ortaya serilmez. Aksine hür insanların göğsü sırlar kabristanıdır" 'diyen Gazali sözlerini uzatarak derinleştirmek yerine kısaltıp anlaşılır hale getirmiştir. Rabbim bu incelemeye değer verip, buraya kadar okuyan gönül dostlarıma; Gazali'nin kitaplarını okuyup, anlamayı ve onun aktarmış olduğu kelamıyla, imanını yüceltmeyi nasip eylesin..

Varlık, Bilgi, Hakikatİmam Gazali · Klasik Yayınlar · 20171,012 okunma

··

241 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Fazıl Şengül