"Ey Yeni Turan, sevgili ülke, söyle, sana yol nerde? Altı yüz yıl var, yabancı illerde, ırak yollarda, susuz yaylalar, gölgesiz dağlarda gezdin, kurak çorak ülkelerde kurak çorak ağaçlar gibi kurudun. Söyle, senin can veren bir berrak ırmağın, yeşil yurdun nerde? Ey Yeni Turan, sevgili ülke, söyle, sana yol nerde?" . . Savaşın buhranları arasında hükümet kurmaya çalışan yedi yüz yıllık bir devlette geçiyor konumuz. Bu devlet tanıdık gelmiş olmalı? Toprakları elde tutmak için savunulan görüşler, karşı çıkışlar ve nihayetinde iki siyasi parti: Yeni Osmanlılar ve Yeni Turan! . . Halide Edip bu iki partinin çatışması ışığında, özellikle Yeni Turan'ın görüşlerini anlatırken bir siyasi partiden ne beklediğini de yansıtmaktadır. Yeni Turan'ın lideri Oğuz'dur. Bu isim neden verilmiş olabilir? Bir düşünelim. Oğuz Bursalıdır ve burada aslında kalkınmanın ve tüm yeniliklerin (kültür ve gelenekten kopmadan) yapılmasına Bursa'dan başlaması gerektiği düşünülmektedir. Bunun sebebi ise Bursa'nın Osmanlı'nın ilk başkenti olmasıdır. . . Roman için Türkçülük akımının erken dönem eserlerinden birisi demek yerinde olacaktır. Zira Halide Edip bu romanını Ziya Gökalp'ın etkisiyle yazmıştır.. . . Romanda göze çarpan en önemli konu ise ısrarla kadına verilmesi gereken sosyal ve siyasi hakların vurgulanışıdır. Yazar ayrıca Yeni Turan'ın kadınlarını betimlerken o dönemin realitesindeki süse püse düşkün ancak yalnızca evde oturan, hiçbir sosyal ve siyasal haktan haberi olmayan kadınları da eleştirmekte ve ülkenin sorunlarında kadının da erkeğin yanında mücadele etmesini dile getirmektedir. . . Bana kalırsa eser bir etkiden dolayı sanki çabucak bitirilmek istenmiş, bir şey eksik kalmış gibiydi. Engin Kılıç bunun sebebini savaşa bağlamaktadır ki bu düşüncesinde haklı sayılabilir. . . Dil açısından özellikle politika konularında yaşadığımız güne göre ağır bir dil kullanılması okumayı ve anlamayı biraz zorlaştırsa da Türk dili ve edebiyatı okuyan benim gibi öğrenciler ve edebiyata merak salmış kişiler için bir lezzeti de barındırıyor.

Yeni TuranHalide Edib Adıvar · Can Yayınları · 2016643 okunma

·

206 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Anıl Ersoy