Brecht'in Bütün Oyunları serisinin bu 5. kitabında Brecht'in üç oyunu ele alınmış. İlki oldukça iyi bilinen bir oyunu olan Galilei'nin Yaşamı. Oyunun üç ayrı versiyonu kitaba eklenmiş. Öncelikle 1938-39 yıllarında yazdığı özgün metin. Brecht bu metni Danimarka'da sürgündeyken yazmış ama oyun o hayattayken yalnızca bir kere, o da 1943 yılında İsviçre'de sergilenmiş. İkinci versiyon İngilizce olarak kaleme alınmış ve Brecht'in Amerika yıllarında Charles Laughton'un başrolüyle sergilenmiş. Toplam altı kez sergilenen versiyon Amerika'da yazarın politik görüşleri ve yaklaşımı nedeniyle daha çok politik tepkiler almış. Üçüncü versiyon ise Brecht'in 1955-56 yıllarında Almanca olarak yeniden düzenlediği bir metin ama ölümünden once gerçek anlamda sergilenmemiş. Kitaptaki her üç metin oyunu sahneye koymak isteyen topluluklar için ilginç olabilir. Üç metin toplam 437 sayfa tutuyor. Brecht'in 2. ve 3. metinleri onun Epik Tiyatro'sunun tipik tekniklerinden olan mizahi şarkılarla desteklenmiş, ilk metinde bunlara rastlanmıyor. Temel yaklaşımlarda çok büyük bir değişiklik olmamış. Bu oyunda Brecht Epik Tiyatro tekniklerini son derece az kullanmış ve daha dramatik bir yaklaşımı tercih etmiş. Galile'yi tüm insani zaafları ve zayıflıklarıyla resmetmeye özen göstermiş, bu da tarihsel gerçeklere uyuyor. Kendisine Hollanda'dan getirilen bir teleskopla gökyüzünü inceleme fırsatı bulan Galile, daha önce kuramsal olarak inandığı Kopernik savını destekleyen kanıtlar elde eder. Bu kurama gore Dünya Güneş'in etrafında dönmektedir, ayrıca gökyüzünde bir çok yıldız vardır ve Güneş ve Dünya çok özel gök cisimleri değildir. Bu kuram Kilise için bir tehdit oluşturmaktadır, çünkü İncil'de Dünya'nın evrenin merkezi olduğu, Güneş ve bütün gök cisimlerinin Dünya etrafında döndüğü belirtilmektedir. Kilisenin otoritesini sarsabilecek bu kuram (Kopernik'in kuramı ve Galile'nin onun üzerine çalışmaları) yasaklar listesine alınır. Galile yaşamını kurtarmak ve çalışmalarına devam edebilmek için kilisenin otoritesini kabul eder, ama bir yandan da kuramlarını içeren yeni kitaplar yazıp gizlice başka ülkelere kaçırır ve paylaşılmalarını sağlar. Bu basit gibi görünen öyküyü Brecht güzel bir karakter gelişimiyle anlatmış ve baskı karşısında boyun eğmiş gibi görünen ama son aşamada bilimin gelişmesi için riski göze alarak çalışmalarını sürdüren bu ünlü bılim adamının dramını güzel yansıtmıştır. Daha önce Royal Shakespeare Company için Mark Ravenhill çeviri/uyarlamasını okumuş ve biraz hayal kırıklığına uğramıştım. Bunun temel nedeni oyunda tamamen dramatik bir teknik kullanılmış olmasıydı. Anladığım kadarıyla bu oyunda Brecht'in kaygısı vermek istediği mesaj olmuş, mesajın nasıl iletildiği ikinci planda kalmış. Kitapta ayrıca Danimarka ve İsveç sürgün dönemlerinde yazılmış olan ve tarafsızlığın bertaraf edilmeye neden olacağı ana fikrini işleyen Dansen ve Demirin Fiyatı Nedir oyunları da eklenmiş. Çevirileri duayen çevirmen Ahmet Cemal yapmış, bu açıdan da başarılı çevirilerle karşı karşıyayız. Oyun sayısı az, ama Brecht meraklıları için zengin bu 5. cildi tavsiye ederim.

Bütün Oyunları - 5Bertolt Brecht · Agora Kitaplığı · 201320 okunma

12 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Levent Mollamustafaoğlu