Edebiyatın bir yan işlevi olarak görsem de, en önemli işlevlerinden birisi de bir topluma kimlik kazandırmasıdır. 19.yy İngiltere’sinde ortaya konan ve dünya klasikleri arasında yerini alan birçok roman da Viktorya Dönemi İngiltere’sine mührünü vurmuştur. Son yıllarda yeterli seviyede olmasa da dünya klasiklerine olan ilginin arttığını düşünüyorum. Ancak ülkemizde dünya klasiklerine duyulan ilginin ağırlıklı olarak Rus ve Fransız yazarlarda toplandığını görüyorum. Maalesef bu döneme ait önemli İngiliz yazarlardan George Eliot, Trollope, Dickens, Thomas Hardy ve Bronte kız kardeşler yeterince ilgi görmemektedir ya da benim izlenimim öyle. Middlemarch’ı okurken kendimi Tolstoy’un Anna Karenina’sını okurken hissettiğim duyguları hissederken buldum. Kanaatimce iki kitap arasındaki bazı benzerlikler yeterince ortadaydı. Ele alınan ilişkiler -gerek toplumsal gerek aile bağları gerekse de romantik ilişkiler- bende bu hissin vukuu bulmasını sağlamış olmalı. Daha sonrasında merak edip araştırdığımda gerçekten de Tolstoy’un George Eliot’ın eserlerinden önemli ölçüde etkilendiğini öğrendim. Anna Karenina’da Levin-Kitty, Vronski-Anna ya da Stiva ile Darya’nın ilişkisini okumaktan zevk alanlar Middlemarch’ta Dorothea’nın önce Casaubon daha sonrasında Will Ladislaw’la olan ilişkisini ya da Rosamond-Lydgate, Mary Garth-Fred ilişkisini okumaktan zevk alacaklarına inanıyorum. Viktorya Çağı İngiliz Edebiyatı’nın en önemli eserlerinden bazılarını vermiş olan Eliot’ın bu kitabında, her ne kadar Middlemarch hayali bir kasaba olsa da, İngiliz toplumuna ait önemli olaylara dair izleri görebiliyoruz. Toprak sahibi Lord ve Lady’lerin İngiliz Parlamentosunda görüşülen reform yasalarına bakışı, Tory ve Whig ayrımı, ahlak anlayışı, kadına ve evliliğe bakış, asil bir aileden gelmenin önemi ve daha birçok ayrıntı romanda güzel bir şekilde işleniyor. Bu hayali kasaba sayesinde 19.yy’da İngiltere kırsalında hayatın nasıl akıp gittiğini kolaylıkla idrak edebiliriz. Toplumun önemli parçalarından kişilerin; toprak sahiplerinin, kasaba doktorlarının, mahalle papazlarının, belediye başkanının, at yetiştiricilerin, arazi idarecilerinin, gazete sahiplerinin ve önemli ailelere mensup lady’lerin birbirleri ile olan ilişkisini ve bu ilişkide nelere dikkat ettiklerini görebiliriz. Evlenmek isteyen kızların ve onları evlendiren ebeveynlerin talipler arasında nelere dikkat ettiklerini de detaylı olarak görebiliyoruz. Sanırım İngilizliğe özgü bu kadar çok şey olması dünya klasiği olmasına rağmen bu eserlerin ülkemizde Rus ve Fransız yazarların eserleri kadar ilgi çekmesini önlemiş. Ancak şunu söylemek gerekir ki bu eserler ne kadar çok İngiltere’ye özgü ayrıntı barındırırsa barındırsın içerisinde evrensele ait birçok değeri işlemeyi de ihmal etmiyor. Bu yüzden bu kitabı sadece İngiltere’ye ve İngiliz Edebiyatı’na merakı olan kişilere değil klasik okumayı seven herkese önerebilirim.

MiddlemarchGeorge Eliot · Sis Publishing · 2013363 okunma

·

404 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mustafa Ateş