Osman Müftüoğlu
Cep telefonu neden uyku kaçırır?
Geceleri LED ışık yayan cihazlarla fazlaca haşır neşir olmak uyku ritmini de uyku kalitemizi de altüst edebiliyor.
Mavi ışık yayan LED lambalar son yılların en mühim icatlarından ama aynı zamanda en önemli belalarından biri.
LED’leri bulan üç Japon araştırmacı, bu buluşlarıyla Nobel Ödülü (2014) sahibi oldular ama uyku düzenimizin de canına okumayı (!) başardılar.
Mavi ışık yayan bu diyotlar sağladıkları “enerji tasarrufu” yanında yol açtıkları “uyku kaybı” nedeniyle de sorgulanıyorlar.
Nedeni şu:
Gözlerimizde bulunan ışık algılayıcı yapılanma, beynimizdeki
“suprakiazmatik çekirdek” isimli
yapı ile işbirliği yapıyor, algıladıkları ışık huzmeleri ile beyindeki bu merkeze “gündüz vakti”ni haber veriyorlar.
Bu ışık reseptörleri (algılayıcıları) en çok da mavi ışık spektrumunda yer alan “kısa dalga boyu ışığına” duyarlılar. İşte o mavi LED’ler bu mekanizma ile uykumuza düşmanlar.
LED enerjili dizüstü bilgisayar, tablet ve cep telefonlarına akşam dikkatle ve uzun süre bakarsanız uykuyu unutun!
Yatmadan önce 2 saat kadar
LED ışıkla çalışan bu tür ekranlara baktığınızda “uyku davetçisi” melatonin düzeyiniz en az üçte bir oranında azalabiliyor.
Dr. Mathew Walker’a göre yatmadan evvel iPad’den kitap okumak melatonin salgısını yarıya düşürebiliyor.
Kısacası geceleri LED ışık yayan cihazlarla fazlaca haşır neşir olmak
uyku ritmini de uyku kalitemizi de altüst edebiliyor.
(Dr. M. Walker / Niçin Uyuruz?)
Zerdeçal kansere de kalkandır
Uzmanlar ve bulgular diyor ki: Zerdeçal tüketimi arttıkça kansere yakalanma ihtimali azalıyor.
Örnek mi? İyi bir sağlık bakımı almamaları, kafi ölçüde hijyenik bir yaşam sürme şansı yakalayamamaları, beslenmelerinde gerekli mükemmelliklere ulaşamamalarına rağmen Hintlilerde Avrupa ve Amerika toplumlarına oranla kalınbağırsak, meme, mide, böbrek, akciğer ve prostat kanserlerine daha seyrek rastlanmasının arkasında bol zerdeçal tüketimi var.
Zerdeçalın bol tüketildiği Okinawa Adası’nda da kanserlere daha seyrek rastlanıyor.
Zerdeçalın kanser önleme ve mevcut bir kanserin tedavisini destekleme yönündeki faydalarını araştıran uzmanların en ünlüsü, Dr. Bagavmall ve ekibi.
Bu ekip Houston’daki (ABD) ünlü MD. Anderson Cancer Center’da araştırmalarını sürdürüyor. Tabii ki başka merkezlerde de benzer çalışmalar var ve neredeyse tümünün ortak kanısı şu: Zerdeçal desteği kanserle mücadelede işe yarayabilir!
Chia mı, keten tohumu mu?
İkisi de omega-3 zengini ama kullanım kolaylığı ve lezzet söz konusu ise chia tohumu keten tohumuna fark atar.
Ayrıca chia’nın lezzeti harika. Kullanım alanı daha geniş. Salatalara da, yoğurt, puding ve benzeri karışımlara da kolayca girebiliyor.
Kalori bakımından da chia tohumu önde. Bir yemek kaşığı chia tohumunda 60, keten tohumunda 35 kalori var.
Protein ve omega-3 zenginliği mi? Orada da ipi önce chia göğüslüyor. Bir yemek kaşığı chia 2 gram, keten tohumu 1 gram protein içeriyor.
Kalsiyum ve demir zenginliği bakımından da chia tohumu keten tohumunu yeniyor.
Fiyata gelince... İşte burada mühim bir sorun var: Chia, keten tohumuna oranla daha pahalı bir ürün.
Netice şu: Chia’nın lezzeti mükemmel, kullanım alanı ise çok geniş. Onu salatalarınıza ekleyebilir, tatlılarınızda değerlendirebilir, sebze karışımlarınız için blender’ınıza ilave edebilirsiniz.
Kahvede neler var?
Kahveyi sadece kafeinle özdeşleştirmeyin. Evet, kafein hafif uyarıcı bir alkaloid ama kahvenin içeriğindekiler sadece kafeinle de sınırlı değil.
Kahvede daha pek çok biyoaktif bileşen var.
Mesela mı? Potasyum, magnezyum, klorojenik asit gibi antioksidanlar, terpenik yapıdaki uçucu yağlar, melanoidin ve tanenler benim ilk aklıma gelenler.
Beyin dostu besinler
1- Balık
2- Ceviz
3- Semizotu
4- Keten tohumu
5- Yumurta
6- Yoğurt
7- Kabak ve ay çekirdeği
8- Muz
9- Böğürtlen
10- Yaban mersini
11- Kuşburnu
12- Çay
13- Kızılcık
14- Pancar
15- Mor
lahana
Karpuz mu kavun mu?
İkisi de değerli meyveler ama karpuz zaten neredeyse “Yaz bitti, ben gidiyorum” diyor. Neticede, ikisinden de faydalanmaya devam edin.
Karpuzun 100 gramında yaklaşık 4 gram kadar şeker (yani 16 kalori) var. Yani zannedildiğinin aksine karpuz şişmanlatmaz. Aksine harika bir diyet meyvesidir. Mesele miktarındadır.
Kavunun şeker içeriği ise karpuzdan biraz daha fazla, 100 gramı 7.5 gram şeker (yaklaşık olarak 30 kalori) ihtiva ediyor. Karpuz daha sulu ( yüzde 95) ama kavunda da bol su (yüzde 90) var.
Bana göre yaz meyvelerinin hepsi değerli. Sadece incir ve üzüm biraz fazlaca şeker zengini. Ama yine de hepsinden makul miktarda tüketmekte, içerdikleri posadan, vitamin, mineral ve antioksidan zenginliklerden istifade etmekte fayda var.