SPOİLER ALERT!
"Göz belki de insan bedeninin içinde ruh barındıran tek kısımdır." diyor yazar.Bu görüşüne göre de insanın ruh barındıran tek organı işlevsiz hale geliyor ve ortaya bu başyapıt çıkıyor.Gelin bu romana bir de benim gören gözlerimden bakın.
Saramago'nun yarattığı isimsiz ve zamansız bir ülkenin sakinleri, bir salgın sonucu birbiri ardı sıra karanlığa yakalanıyor.Ama bu bildiğimiz karanlıklardan değil, beyaz bir karanlık.
Devlet işe el atıyor.Tüm körleri bir akıl hastanesinde karantina altına alıyor.Sonrasında içeride yaşanan dehşet ise görebilen birine bile "Kör olaydım da görmeyeydim." dedirtecek cinsten.Doktorun karısı da buna dahil.
O akıl hastanesinin sakinleri zaman içinde gerçek akıl hastalarına dönüşüyorlar.Kimse onları görmüyor, onlar da kimseyi görmüyor.Bu yüzden isimlerin önemi ortadan kalkıyor ve insanın içinde yaşattığı tüm kötülükler ortaya çıkıyor.Ahlakı kendi içine sığdıramamış, başka insanların gözü üstünde olduğu için ahlaklı rolü yapan tüm insanlar, ortaya çıkan bu beyaz felaketle birlikte rolü bir kenara bırakıp gerçek yüzlerini gösteriyorlar.Ben körlük sebebiyle zaman içinde değiştiklerini değil de aslında zaten hep öyle olduklarını savunuyorum.
Zaman içinde açlıktan doğan bencillik olsun, kaos olsun, acımasızlık olsun okuyacağınız sahneler, kendi ırkınıza nefret oluşturacak cinsten.İnsanlığın hem madden hem de mânen en pis yüzlerini görüyorsunuz.Özellikle gözü dönen bazı erkeklerin yemek karşılığında koğuştaki kadınları istemesi okurken bile beni zorladı.İyi bir insanın bir cinayete nasıl sürüklenebileceğini de en iyi şekilde gördüm bu sayfalar sırasında.
İyi bir insan demişken, bu süt denizine dalmayan tek insan ise doktorun karısı oluyor.İlk bakışta şanslı gibi gözükse de bu felaketi fazladan bir duyu organıyla daha gözlemleyebilmesi onun başına gelen en korkunç şey.Doktorun karısı bence, acılara gözünü kapatabilen milyonlarca körün arasındaki duyarlı insanları temsil ediyor.Duyarlı insanlar tüm körler adına da görürler ve onlar için yaşamak daha zordur.Yine de insanlığa dair ümidimi, gerçek dünyada görebilen insanlar, bu romanda da doktorun karısı korudu.
Koyu renk gözlüklü genç kız ile gözü siyah bantlı yaşlı adam arasındaki aşk da çok hoşuma giden detaylardandı.Görebilmenin körlüğün ta kendisi olabileceği durumlara en güzel örnekti.Kız, eğer gözleri kör olmasaydı adamın yüreğini hiçbir zaman göremeyecekti.
Kitabın içeriğinden kayıp üsluba bakacak olursak yazarın sadece nokta ve virgül kullanarak, hatta çoğunlukla nokta kullanarak kitabı tamamladığı dikkatimizi çeker.Bir süre sonra alıştım bu duruma ama yine de yorucu geldi.Bir ekşi sözlük yazarının bu duruma bakış açısı ise oldukça ilginçti.Ona göre yazar, okuyucuda da bir körlük havası uyandırmak istediğinden bu yöntemi denemiş olabilir.Tam bir kaosun hakim olduğu peş peşe gelen diyaloglar sebebiyle bu düşünceye hak verdim.Tıpkı körmüş gibi hangi cümle kim tarafından söylendi, nereden geldi karıştırıyorsunuz.
Yaşanan olayları ve roman karakterlerini gerçek hayattaki temsilleriyle eşleştirip romanı daha derin anlayabilmek güzeldir.Benim herhangi bir cevapla eşleştiremediğim iki sorum var.Neden siyah bir körlük değil de beyaz?Neden kilisedeki kutsal tablo ve heykellerin gözleri beyaza boyalaydı ya da bağlıydı?
Bunlar benim için romana tat katan gizemli sorular oldu.En azından şimdilik.Cevabı olanların yorumlarını okumayı çok isterim.
Okuduğum her cümle için, Saramago' ya teşekkür ediyor ve size de kitabı şiddetle tavsiye ediyorum.
Gözlerinize iyi bakın 1K ailesi !
