1930’ lar Türkiyesi, genç Cumhuriyetin aydın kesimi, bireylerin kendini arayışı, o dönemlerin Türk aile yapısı, batıdan etkilenmeler ve ortaya karışık Avrupai görünümlü lâkin gelenekçi toplum içinde varolma çabası veren yitik bireyler.. İçimizdeki Şeytan kitabını başından sonuna kadar ilgi çekici bir sürükleyicilikte okudum.Kitabın dili eski türkçeyle oldukça etkileyici bir hikaye ortaya çıkmış..Günlük Türkçe’de kullanmadığımız ama kelimenin hem fonetiği hem de anlamı itibariyle kullansak fena olmaz diye düşündüğüm bazı kelimeler aklımda kalmış..Mesela bencil insan ben çok kullanırım onun yerine hodbin insan demek daha afilli geliyor kulağa..Ya da bilimsel düşünebilen ve genel kültürlü insanları ifade etmek için aydın kelimesi yerine münevver kelimesini kullanmayı tercih ederdim.. Romanın mekanları daha çok Sirkeci’den yukarı Cağaloğlu yokuşuna tırmanılan ve bugünkü tramvay hattı boyunca Gülhane sonra sağlı sollu Ayasofya ve Yerebatan sarnıcı diye devam eden,Çemberlitaş boyunca uzanan Beyazıd Meydanı’nda güvercinlerin müdavimi olduğu küçük iskemlelerin kurulu olduğu çay bahçeleri, Sahaflar, eski Türkçe ile işlenmiş mezar taşları bana çok tanıdık ve bildik, hem üniversite yıllarımın gitmekten eskittiğim Başbakanlık Arşivi ve her yıl İstanbul turu attığımız mekanlar..En son mesela Türk İslam Eserleri Müzesi var gitmeyenler için tavsiye ederim 25 yıl arayla ikinci kez geçtiğimiz Ağustos’ta gezdim inanılmaz ama hâla aynı ve değişmemiş..Gene benden başka kimse yoktu mesela..:)) Kitapda dikkatimi çeken husus; münevver diye tabir edilen kişiler Darülfünun’da hoca ya da mezun olamamış öğrenci tayfası.... Romanı bir türlü tarihleyemedim ,Cumhuriyetin ilk yılları diye düşündüm..Darülfünun 1933’te kurulmuş ve bugünkü İstanbul Üniversitesinin temeli.. Kitapda olduğu gibi görünen tek kişi Macide..Hadiseler karşısında yaprak misali yön değiştiren ,daha iyi koca bulabilmek için değil de müzikal yönü gelişsin diye piyano öğrenen bir kadıncık.. Kitabın en dikkate değer karakteri Ömer karakteri diyebilirim.Macide Ömeri tek bir kelime ile özetliyor, ‘DAYANAMADIM’.İradesinin zayıflığını tembelliğini, çalışmayı sevmeyişini içinde bir tür şeytanın barınmasıyla açıklayan,kendinin tam notunu verebilmiş nâdir insanlardan biri..İlkokulda İnsan Hakları dersi anlatılırken muhtemelen Ömer karakterimiz kollarını yastık yapmış uyuyordu, zira hayatın dinlenmek, yemek, içmek , gezmek gibi haklardan ibaret olduğunu zannedip bu hakları onurlu bir insan olarak devam ettirebilmenin bir takım sorumlulukları da beraberinde getirdiğini idrak edememiş bunu da uydurduğu şeytanın üstüne atmış bir zavallı... Entelektüel olmayı okuduklarını nakletmek zanneden münevver görünümlü hocalara ağır bir eleştiri vardı kitapta.. Öğrendiğin ve okuduklarınla değişip gelişebiliyorsan olduğu yerde ağırlığını bulmuş haketmiş bir insan oluyorsun.. Macide’nin erkeklerce genellikle yanlış anlaşılan kadınsal bir duruma dair gözlemine de burda yer vermek isterim. Ömer karakterimiz Macide’nin gayriresmi kocası olmasıyla beraber başka kadınlarla flörtleşmesi ve karım diye çevresine tanıttığı insanların yanında başka bir kadını dizine yatırması ,arkadaşlarının Macide’ye hallenmelerini sarhoş napiyim bi de borç aldım daha yeni ondan diye geçiştiren gavat oğlu gavat..(burda Ömer’e hınç dolmuş tüm okurlar adınaydı bu kelimeler:))). Macide diyor ki siz erkekler kadınlar sevdikleri erkek tarafından alenen ihmal edildiğinde boynuna atılıcak bir erkek arayışına girersiniz zannediyorsunuz ama diye bir noktaya değiniyor..Doğru kadınca bir tesbitti. Kitapda genç Türkiye insanının tam gelişememiş ve batı ile doğu arasına sıkışmış ruh hallerini en güzel anlatan tablo; Emine Teyzenin konağı ve odadaki duvardaki Besmele levhası ile Sonyaların plaklarının istiflendiği gramafon.. Sabahattin Ali okumalara devam..Keyifli okumalar

İçimizdeki ŞeytanSabahattin Ali · Yapı Kredi Yayınları · 2019172,8bin okunma

··

24 görüntüleme

Adem

@tutamak_ ·

4yıl

Harika bir kitap incelemesi, emeğinize sağlık. Ben o Ömer'in başına neler getirmedim bir bilseniz? Ama insan yine hıncını alamıyor. Yazarın karakteri kurgu, benim işkencem de kurgu ama yine de fiziksel olarak canını acıtamadığımdan, ne zaman adını duysam deli oluyorum 🤬😡😠

ANIL DAĞLI

@ANILDGL ·

3yıl

Münevver zaten Arapça bir kelime hem bunu kullanıp hem de darülfünun hocalarını aşağılamak çok komik:) Uyduruk kelimleri kullanmaya devam edin bence aydın gibi

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gülcan Coşkun