Belinsky'den Gogol'e 'insan bunu düşmanına yazmaz' türünden mektubu
"Evet ben sizi vatanına en derin şekilde bağlı bir adam tutkusuyla sevdim... Siz onun tüm umudu, onuru, zaferi idiniz... Bilgi, ilerleme ve terakki yolunda en büyük rehberlerinden biriydiniz.... Kitabınızın tüm asil ruhlarda uyandirdigi öfkeyi anlatamam size... Siz Rusya'yı ancak bir düşünür olarak değil, sanatçı olarak tanıyorsunuz. Manasız eserinizde, ne yazık ki benimsediginiz rolünüz ile tanıyorsunuz onu... Uzun zamandan beri Rusya'yi o şahane uzaklasmaniz içinde düşünmeye alistiniz!... Çünkü uzaktan, bir şeyi istenildiği gibi gormek kolaydır, bunu herkes bilir... Rusya kurtuluşunu asla mistisizmden, kesinlikle dinden beklemiyor. Kültürden bekliyor. Ona vaizler(o bunları yeterince dinledi) dualar(o çok dua etti) gerekli değil. Ona gereken kitlelerin uyandirilmasidir... Bugün Rusya'yi ilgilendiren en canlı ulusal sorunlar; Toprak köleligi rejiminin yıkılisi, fiziksel iskencenin kaldirilisidir. İşte böyle bir anda, olağanüstü güzel eserleriyle bir zamanlar Rusya'yi uyandirmaya çalışan, ona bilinç aşılayan büyük yazar, şimdi de karşımıza bir din kitabıyla çıkıyor. Din adına, İsa adına, kilise adına bize sesleniyor. Derebeylerine köylüleri nasıl daha iyi soyabileceklerini, onlara nasıl daha iyi küfür edeceklerini öğretmeye kalkıyor... Bu yazdığınız ahlaksızca satırlar nedeniyle, hayatıma kastetmis olmaktan daha fazla kin bağladım size!... Ve böylesine bir kitap, iç aleminizin güç bir çalışmasından, yüksek bir ruh ilhamindan gelebilir mi acaba? Asla mümkün değil! Ya siz hastasiniz, tedavi edilmeniz gerek ya da... bu düşündüğümu söylemeye cesaret edemiyorum. Din ve kırbaç vaizi, bilgisizligin havarisi, cehaleti savunma şampiyonu, Tatar geleneklerinin övünücüsü, ne yaptığınızı sanıyorsunuz siz?... şöyle bir ayaklarınızın ucuna bakın. Bir uçurumun kenarında ayaktasiniz... Siz Müfettiş ve Ölü Canlar yazarı, Rus ruhban sinifini Katolik ruhban sınıfının üzerine çıkarıp onun zaferine bir iman şarkısını söylemeye başladiniz mi?... Kitabınızda şunu da hatırlıyorum, eğitimin halka gerekmedigi, dahası onun zararlı olacağını büyük ve dokunulmaz bir gerçek olarak gösteriyorsunuz... Bizans tanrısı bu boş ve gereksiz ayrıntılara dayanan fikirlerinizi affetsin!... Eserinizin gevşek görünüşündeki sunuşun altında, kararlı bir inanç ve bu inançlı yazarın dünyadaki yaşamını düzenleyici güçte bir neşe görülüyor. İşte bundan ötürü ki Sen Petersburg'da, bu kitabı çar naibine mürebbi olmak ümidiyle yazmış olduğunuz yayilmakta... Eserinizin, bir yazar olarak, dahası bir insan olarak sizi halkın gözünden düşürmesine şaşılabilir mi artık?... Bir tatar sansurune rağmen, özellikle edebiyatta hala bir canlılık, ileri giden bir hareketlilik görülmektedir... Okuyucu, Rus mutlakiyeti ve gelenekciligi karşısında, Rus yazarlarıni tek rehberi, tek savunucusu, tek kurtarıcısı olarak görür. Bundan ötürü ki o, daima kötü bir kitabı affetmeye hazırdır; ancak tehlikeli, zararlı bir eseri asla!... Eğer Rusya'yi seviyorsanız, kitabınızın başarısızlığına benimle birlikte sevinmeniz gerekir... Dua her yerde edilebilir... ve sadece bu kişiler yüreklerinde İsa'yi asla tanımamış, ya da yitirmiş bu kişiler, O'nu bulmak için Kudüs'e giderler... İlk öğüdünüz alçakgönüllük yeni bir şey değil; ikincisi hem yüksek bir gurur ve aynı zamanda sizin öz insanlık onurunuzu kepaze eden bir alcaltma taşımakta... hemcinsini tokatlayan bir kişi igrenctir ama kendini tokatlayan bir kişi hor görülür... Kitabınız sadece Hristiyan doktrininin bir gerçeğini değil, marazi bir ölüm korkusunu, şeytan korkusunu, cehennem korkusunu uyandırmakta."
·
18 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.