Alman Yahudisi bir kadın; soykırıma uğramış, ailesi hunharca katledilmiş, akrabaları nazilerin gaz odalarında can vermiş, sevdiğinden ayrılmış ona kavuşamamış bir kadın. Onun adı Nadia Kırım Türkü bir kadın; savaş görmüş, bazı siyasilerin yanlışları yüzünden mülteci konumuna düşmüş, sonra da sovyet ordusuna idam edilmeleri için yollanmış, yoldayken teslim olmamak için kardeşleriyle birlikte intihar etmiş ama sadece kendisi kurtulan bir kadın. Onun ismi Ayşe Türkiye Ermenisi bir kadın; bazı siyasilerin kararı doğrultusunda tehcir edilen ailesinin, tehcir yolları tehlikeli olduğu için yanlarına almayıp müslüman komşularına bıraktıkları, daha sonra da o yollarda anne babası öldürülen, yetiştirme yurdunda büyümüş Türk olarak hayatına devam eden bir kadın. Onun adı Mari. Diğer ismiyle Semahat Türkiye'de yaşayan, Mari ve Ayşe'nin torunu olan bir kadın; İstanbul Üniversitesinde memur olarak çalışmakta olan ve halk dilinde "dul" diye tanımladığımız, kendi anlattığına göre sorumsuz, ilgisiz ve kaypak olan eşinden boşanmış ve bir çocuğuyla birlikte yaşayan, yalnız başına çocuğuna annelik yapmaya çalışan bir kadın. Onun ismi Maya Neden bu kadınları tanıtarak incelemeye başladım? Çünkü bu kitapta farklı coğrafyalarda yaşayan hatta farklı milletlerden olan dört kadının ortak, daha doğrusu benzer acıları anlatılıyor. Kitap nasıl başlıyor? Maya'nın hayatı işten eve evden işe giderek akan bir hayat. Maya işi gereği yurt dışından üniversiteye gelen yabancı konuklarla Türkiye de kaldıkları süre boyunca ilgileniyor. Bir gün Rektörlük Maya'ya Harward Üniversitesinde hukuk profesörü olan Maximilian Wagner'in İstanbul' a geleceğini ve ona Türkiye de bulunduğu süre boyunca eşlik etmesini söyler. Maya gelen konuğa diğer yabancı konuklar gibi bakmaktadır. Ama gelen konuk öyle bir konuk değildir. İste her şey Profesör Wagnerin İstanbul'a gelişiyle başlar. Burdan sonrasını anlatmayacağım :)) Zülfi Livaneliyi ilk kez okudum. Uzun bir aradan sonra yakın dönemde yazılmış bir roman okumak bana biraz ilginç geldi. Çünkü bayadır yakın zamanda yazılmış bir roman okumadığım için farklı bir dünyaya adım atmış gibi oldum. Mesela at arabalarının olduğu, mektupla, telgrafla haberleşilen bir dünyadan arabaların, uçakların olduğu, telefonlan, internetlen haberleşilen bir dünya ya geçmiş oldum. Kitapta bilmediğim bir çok bilgiyi de öğrenmiş oldum. Bunlardan bana en ilginç gelenleri Türkçe'ye çevirileri geçen ingilizce cümleler oldu. Mesela "sana döncem" cümlesi "I'll call you back" cümlesinin çeviri hali olarak Türkçeye geçmiş. Diğer bir cümle "Take care of yourself" çevirisi "Kendine çok iyi bak." Bize ise "Kendine iyi bak" şeklinde geçmiş. Ayrıca İspanya'dan 15. yy da İstanbul'a göç etmiş yahudilerin bir kısmının hâlâ ispanyolca konuştukları bilgisini de kitaptan öğrenmiş oldum. Bu dil zamanla değişime uğramış ve içine bir çok Türkçe kelimeler girmiş. Hatta komik bir cümle var: "Las meseles del hükümet, no mos karışıyamos." Yani "Biz hükümet meselelerine karışmıyoruz." Her yazar kitaplarına kendi hayatlarından bir şeyler katar. Zülfi Livaneli'de bu kitaba kendi hayatından bir çok şey katmış. Mesela uzun uçak yolculuklarını, eski fotoğraflara olan bakışını, dünya görüşünü, gezdiği yerleri, yediği yemekleri ve daha bir çok şeyi bu kitabına yansıtmış. Bu kitap bana bir çok şeyler kattı diyebilirim. Kitabı okurken not defterime araştıracak bir çok konu yazdım. Bu konular içerisinden bazıları: -Hitlerle birlikte kızıl orduya karşı savaşan Mavi Alay. Bu ordu Kırım Türklerinden oluşan, acı dolu hikâyesi olan bir ordu. -Struma gemisi, bu gemi nazi zulmünden kaçan avrupa yahudilerini romanyadan filistine taşıyan ancak motoru arıza yapınca Türk karasularında iki ay kurtarılmayı bekleyip en sonunda da bilinmeyen bir denizaltı tarafından torpido atışıyla batırılan, içinde 750 kişinin bulunduğu ve sadece bir kişinin kurtulduğu bir gemi . Benden bu kadar diyeyim. Kitapla ilgili daha yazacak çok şey var ama inceleme fazla uzun olmasın diye burda bitiriyorum.