Gönderi

Orkun (1950-1952), Atsız’ın dergileri arasında haftalık olarak yayınlanan tek dergidir. Buna rağmen günlük olaylara pek yer verememektedir. Zira dergi piyasa çıkmadan 10 gün önce basılmak üzere matbaaya girmektedir (“Ülküdaşlarla Başbaşa,” Orkun (1950-1952), I/8 (24 Kasım 1950), s. 16; “Ülküdaşlarla Başbaşa,” Orkun (1950- 1952), I/17 (26 Ocak 1951), s. 16). 6 Ekim 1950-18 Ocak 1952 arasında her hafta Cuma günleri, hiç aksatılmadan 68 sayı yayınlanmıştır (Orkun (1950-1952), I/1 (6 Ekim 1950), s. 1; Orkun (1950-1952), II/68 (18 Ocak 1952), s. 1). Derginin 1-48, 51 ve 52. sayılarında kapak düzeni hep aynıdır. Sayfanın en üstünde bir aylı kurt, altında büyük puntolarla “Orkun” yazısı ve onun da altında Ziya Gökalp’ın “Bütün Türkler Bir Ordu” sözü bulunmaktadır. Kapağın sol alt kısmında, çerçeve içerisinde o sayının içindekiler kısmı, sağ altta ise sırasıyla sayı numarası, tarih ve fiyat vardır (Orkun (1950-1952), I/1 (6 Ekim 1950), Kapak; Orkun (1950-1952), I/52 (28 Eylül 1951), Kapak). 49. sayı, Rıza Nur özel sayısı olarak hazırlanmıştır ve kapaktaki “Bütün Türkler Bir Ordu” yazısı yerine “Dr. Rıza Nur Sayısı” yazmakta, içindekiler kısmı yerine de Rıza Nur’un bir fotoğrafı bulunmaktadır (Orkun (1950-1952), I/49 (7 Eylül 1951), Kapak). 54. sayının kapağında da benzer bir düzen içinde Yörük Ali Efe’nin vefatı nedeniyle fotoğrafı ve onun “Bir fert ne kadar yüksek ve kahraman olursa olsun, ‘Millete iyilik yaptım’ diyemez, ancak ‘hizmet ettim’ diyebilir.” sözü bulunmaktadır. Orkun (1950-1952), II/54 (12 Ekim 1951), Kapak). 50. sayının kapağı esasen ilk sayıların kapağına benzemekle beraber aylı kurt figürünün yanına küçük bir çerçeve içinde kurban bayramı tebriki eklenmiştir (Orkun (1950-1952), I/50 (14 Eylül 1951), Kapak). 53. sayının kapağında ufak bir değişiklikle sayı numarası, tarih ve fiyat bölümü sol alt köşeye çekilmiştir. Bu kısmın üstünde çerçeve içinde Rıza Nur’un “Emelimiz en küçüğünden en büyüğüne kadar sırf Türke hizmettir. Hâlis Türk yaratılmış olmanın iftiharı bize yetiyor.” sözü bulunmaktadır. Kapağın sağ tarafında ise içindekiler kısmı yerine o sayıda yazısı olan yazarların listesi verilmiştir (Orkun (1950-1952), II/53 (5 Ekim 1951), Kapak). Derginin 63 ve 68. sayılarının kapakları da aynı şekilde hazırlanmıştır (Orkun (1950-1952), II/63 (14 Aralık 1951), Kapak; Orkun (1950-1952), II/68 (18 Ocak 1952), Kapak). 63. sayı hariç olmak üzere 55’ten 67’ye kadar olan sayılarda birbirinden farklı kapaklar görülmektedir. 55. sayıda Şahap Ayhan imzalı dolunaya karşı uluyan bir kurt resmi bulunmaktadır. Kapağın sol üstünde “Bütün Türkler Bir Ordu” ve “Orkun” yazıları, sağ alt köşede ise sayı numarası ve fiyat vardır (Orkun (1950-1952), II/55 (19 Ekim 1951), Kapak). 61. sayının kapağında da bir tepenin üzerinde oturan kurt figürü, bu figürün arkasında bir hilâl ve altında da insan siluetleri görülmektedir (Orkun (1950-1952), II/61 (30 Kasım 1951), Kapak). 56. sayıda Orhan Cilasın imzalı Ziya Gökalp’ın bir resmi (Orkun (1950-1952), II/56 (26 Ekim 1951), Kapak ), 57. sayıda aynı imzalı İsmet İnönü, Hasan Âli Yücel ve Falih Rıfkı Atay’ın birlikte bulunduğu bir resim vardır. Resmin arka kısmında bir orak çekiç figürü, altında ise “1944 Nutuk Kahramanları” yazısı göze çarpmaktadır (Orkun (1950-1952), II/57 (2 Kasım 1951), Kapak). 60. sayının kapağı da Orhan Cilasın imzalıdır ve üzerinde “Türk” yazan bir güneşin altında aynı üç isim erirken resmedilmişlerdir. Resmin alt kısmında “Üç cüce güneş altında” yazısı bulunmaktadır (Orkun (1950-1952), II/60 (23 Kasım 1951), Kapak). Aynı şekilde 67. sayının kapağında da devrin siyasîleri hicvedilerek resmedilmiştir (Orkun (1950-1952), II/67 (11 Ocak 1952), Kapak). 58, 62 ve 66. sayılarda Şahap Ayhan imzalı tarihî kıyafetler içerisinde Türk askeri resmi vardır (Orkun (1950-1952), II/58 (9 Kasım 1951), Kapak; Orkun (1950-1952), II/62 (7 Aralık 1951), Kapak; Orkun (1950-1952), II/66 (4 Ocak 1952), Kapak). 64. sayıda da çağdaş kıyafetleriyle elinde Türk bayrağı olan bir Türk askeri bulunmaktadır (Orkun (1950-1952), II/64 (21 Aralık 1951), Kapak). Derginin 59. sayısının kapağında Stalin siluetinin önünde kurukafa yığını ve bu yığının üstünde de Sovyetler Birliği bayrağı vardır. Resmin altında “Eşit adaletin hüküm sürdüğü hür vatandaşlar diyarı!” yazısı bulunmaktadır (Orkun (1950-1952), II/59 (16 Kasım 1951), Kapak). 65. sayının kapağı Yılmaz Özakpınar imzalıdır. Kapakta “Türk An’anesi” yazılı bir ağacın dalına konmuş baykuşun içinde yılbaşı kutlamaları resmedilmiştir (Orkun (1950-1952), II/65 (28 Aralık 1951) Kapak). Orkun (1950-1952)’da çeşitli kitap ve dergilerin tanıtımı dışında pek reklama rastlanmamaktadır. Bununla beraber reklam vermek isteyenler için ilan şartları yayınlanmıştır. Bu şartlara göre yarım sayfa ilanın bedeli 60 liradır. Diğer boyuttaki ilanların fiyatı da bu orandan hesaplanacaktır. Yayınlayacak ilanlardan dolayı sorumluluk kabul edilmeyeceği belirtilmiştir. Ancak Orkun (1950-1952), her ilanı yayınlamayacağını da açık açık yazmaktadır. Aldatıcı ve abartılı ilanlarla, içki ve sigara gibi zararlı şeylerin ilanının kesinlikle basılmayacağı şartı en baştan konmuştur (Orkun (1950-1952), I/2 (13 Ekim 1950), s. 16). Dergi İstanbul’da yayınlanmaktadır ve matbaası da burada bulunmaktadır. Derginin bütün sayıları İstanbul’da, Işıl Matbaası’nda basılmıştır (Orkun (1950- 1952), I/1 (6 Ekim 1950), s. 15). Aynı şekilde sayfa sayısında da çok az değişiklik vardır. 1-67. sayıları 16, son sayı olan 68. sayı ise 32 sayfa olarak yayınlanmıştır (Orkun (1950-1952), I/1 (6 Ekim 1950); Orkun (1950-1952), II/67 (11 Ocak 1952); Orkun (1950-1952), II/68 (18 Ocak 1952)). Sayfa sayısıyla orantılı olarak son sayının fiyatı 50, diğer sayılar 25 kuruştur (Orkun (1950-1952), II/68 (18 Ocak 1952), s. 1; Orkun (1950-1952), I/1 (6 Ekim 1950), Kapak). İlk 18 sayının 6 aylık aboneliği 4 lira, yıllık aboneliği 8 liradır (Orkun (1950-1952), II/68 (18 Ocak 1952), s. 1). 8. sayıdan itibaren yurtdışından da abone olma imkânı gelmiş ve fiyatı 12 lira olarak belirlenmiştir (Orkun (1950- 1952), I/8 (24 Kasım 1950), s. 1). 19. sayıdan itibaren abonelik fiyatlarına zam geldiği görülmektedir. 6 aylık abonelik 5, yıllık abonelik 10, yurtdışı yıllık abonelik 15 lira olmuştur (Orkun (1950-1952), I/19 (9 Şubat 1951), s. 1). Bu zamma sebep olarak kağıt fiyatlarındaki ani ve önemli miktardaki artış gösterilmektedir (“Ülküdaşlarla Başbaşa,” Orkun (1950-1952), I/19 (9 Şubat 1951), s. 16).
56 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.