Gönderi

108 syf.
10/10 puan verdi
·
Liked
Hayırlı geceler arkadaşlar Harika bir deneme kitabı okudum.Kısa kısa bölümlerden oluşuyor kitap.Sevgiden ölüme birçok konu üzerinde durmuş kitap ama ben birkaç bölümden bahsedeceğim Tabii kısa bir bilgilendirmeden sonra ... Deneme için başlangıç noktamız "essai" kelimesini kitabının başlığında yazdıklarını tanımlamak için kullanan Fransız Michel de Montaigne 'dir.Fransızcada "essai" kelimesi "bir işe kalkışmak,teşebbüs etmek" anlamlarını taşır.Türün hem ustası hem adının koyucusu Montaigne 'Les Essais'nin ilk kitabını, parasını kendisi vererek 1580'de basmıştır..Buna karşılık,Francis Bacon bugün de sürmekte olan "kalıplı" diyeceğimiz denemenin öncüsüdür.Bacon da kitabına 'The Essays' adını vermiştir ama bir alt başlığı daha vardır bu denemelerin:Counsels,Civill and Morall,"ahlaki ve insani öğütler" diye çevirebiliriz.Bacon'ın denemelerinde kendi özel hayatıyla ilgili en ufak bir söz geçmez."Bence/bana göre" demez.İşlediği konularda örneklerini Antik Yunan,Roma yazarlarından ve daha çok da Kutsal Kitaptan alır.Çağdaşlarından, güncel olaylardan örnekler vermez.Montaigne'den sadece bir kez, kitabın ilk denemesinde söz eder. GERÇEK ÜSTÜNE Burda daha çok gerçek kavramından yola çıkarak yalan üzerinden gitmiş.Şöyle ki: Yalanın tutunmasına yol açan şey, insanların gerçeği bulmak için göze almaları gereken güçlükler ile emek ya da bir kez bulunduktan sonra gerçeğin insan kafasına yükleyeceği zorunluluklar değil,yalanın kendisine duyulan doğal ama cılk bir sevgidir.Gerçek dediğimiz şeyin, dünyadaki soytarılıkların,dilsiz oyunlarının, tören alaylarının göz kamaştırıcılığı ile görkemini bize bir mum ışığının ancak yarısı kadar gösterebilen parlak çırılçıplak bir günışığı olmasından başka bir şeyle açıklayamayacağını söylüyor.Ve işin içine biraz yalanın karışmasının her zaman daha büyük bir haz verdiğinden bahsediyor.Tabi konu bu kadarla kalmıyor Allah'ın evreni yaratışıyla devam ediyor. ÖLÜM ÜSTÜNE Bacon'a göre,ölümün, günahların bir karşılığı,başka bir dünyaya geçiş olarak görülmesi,hiç kuşkusuz kutsal, tanrısal bir düşüncedir ama nasıl olsa ödenmesi gereken doğal bir borç olduğundan,ondan korku duymak budalalıktır.Kimi keşişlerin yazdığı çile kitaplarında,insanın,bir tek parmağının ucu sıkıştırıldığında ya da işkence gördüğünde nasıl canının yandığını düşünerek,bundan bütün gövdenin çözülüp dağılması demek olan ölümün acısına pay biçmesi gerektiği söylenir;oysa ölüm çoğu zaman üyelerimizden birinin acımasından daha az acı verir çünkü gövdemizin en önemli üyeleri,acıyı en çok duyan yerlerimiz değildir.İnlemeler,dövünmeler,soluk bir yüz, ağlayan yakınlar,kara yas giysileri,gömme törenleri gibi şeyler ölümü korkunç gösterdiğini söyler.Ölümün insanlar için korkunç bir düşman olmadığını söyler. MUTSUZLUK ÜSTÜNE Seneca,Stoacıları da anarak şunları söyler:"Mutluluğun sağladığı iyi şeyler özlenmeye değer,mutsuzluğunkiler ise övülmeye değer." Mutluluğun yaratacağı erdem ölçülülük,mutsuzluğunki ise töre açısından en kahramanca erdem sayılan yürekliliktir. Bacon'a göre,mutluluk kaygıdan,sıkıntıdan,mutsuzluk da dirlikten umuttan uzak değildir. YAPMACIK İLE İKİYÜZLÜLÜK ÜSTÜNE Bacon'a göre, ikiyüzlülük tabansızlara yaraşan bir davranış yolundan başka bir şey değildir; çünkü gerçeğin ne zaman söylenmesi gerektiğini bilmek,yeri gelince de söylemek, güçlü kafa isteyen bir iştir dolayısıyla küçük politikacılar büyük ikiyüzlülerdir.Keskin bir görüş yeteneğiyle,neyin uluorta söylenebileceğini,neyin gizli tutulacağını,neyin yarı açıklanacağını,neyin nerde kime söyleneceğini bilen bir kimse için ikiyüzlülük bir ayakbağı,bir beceriksizlik belirtisidir. Yapmacıklık ile sinsilik,çok seyrek önemli durumlar dışında daha ayıp,daha budalaca davranışlardır.Bu nedenle,yapmacık alışkanlığı ya insan yaradılışındaki bir yalancılıktan ya korkaklıktan ya da huydaki birtakım temel özürlerden ileri gelen, insanın bütün bu eksikliklerini gizlemek için başvurduğu bir düşüklüktür.Ayrıca yapmacıklık ve ikiyüzlülüğün yarar sağlayan ve zarar veren yönleri de vardır... Anne,baba, çocuk arasındaki ilişkiden ve yetiştirme tarzlarından, çekememezlikten, sevgiden,yüksek görevdeki kimselerden(devlet),iyilikten ve güzel huydan,boş inançlardan,geziden,kurnazlıktan,yenilikten, dostluktan ve daha birçok konuya değinmiştir.
Sevgi Üstüne
Sevgi ÜstüneFrancis Bacon · Yapı Kredi Yayınları · 2018311 okunma
·
38 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.