Bütün diktatörler biribirilerine benzer
Marcoslar vardı Filipinlerde… Ferdinand Marcos ‘sandık’la muktedir olsa da esas gücünü otoriter rejimden aldı… Daraldıkça yetkilerini ve baskılarını arttırdı… ‘Komünistler’i göstererek sıkıyönetim bile ilân etti… Bütün diktatörler gibi başkalarına güvenmediğinden devletin önemli mevkilerine karısını ve akrabalarını getirdi… 21 yıl yönettiği Filipinlerde yolsuzluklar ve baskı dayanılmaz boyutlara ulaşmıştı… 1986 yılındaki seçimlere açık hile karıştırıp yeniden kazandığını ilan edince ülke iç savaşın eşiğine geldi… Son olarak ABD’nin de desteğini çekmesinden sonra Hawai’ye kaçmak zorunda kaldı… Tabii asla hesaplanamayan büyük bir servetle… Bugün karısı Imelda’nın binlerce çiftten oluşan dünyaca ünlü ayakkabı koleksiyonu başkent Manila’da sergileniyor ‘ibret’ için…
Pehlevî hanedanı da iyi götürmüştü… Şah Rıza Pehlevî’nin 70’li yılları zulmün iyice yükseldiği yıllardı… İçeride ve dışarıda kuvvetlenen muhalefeti bastırmak için çok sert tedbirlere başvuruyordu… Ama muhalefet yılmadı ve kitlesel katliamlara rağmen monarşiye direndi… ‘Allah’ın yeryüzündeki gölgesi’ unvanlı Şah 16 Ocak 1979’da bir daha dönememek üzere ülkesini terk etti… Önce ABD’ye, sonra Panama’ya… Kaç ton olduğu bilinmeyen altınlar ve İran hazinesinden emilerek Avrupa bankalarına evvelce serpilmiş büyük paralarla…
Kral Faruk’un da akıbeti farklı olmadı… 1948’deki İsrail’le olan savaşın kaybedilmesi ezik Arap milliyetçiliğini güçlendirmiş, Mısır’da kralın tahtı sallanmaya başlamıştı… Abdünnasır önderliğindeki Hür Subaylar Hareketi Faruk’u tahttan indirdi… Kral Faruk da kaçmak zorunda kaldı… Yeni ülkesi Fransa’ydı ve doldurduğu ‘küp’üyle beraber artık orada yaşayacaktı…
Somoza Debayle Nikaragua Devlet Başkanı’ydı… 43 yıl ülkeyi yöneten Somoza ailesinin son diktatörüydü… İktidara gelir gelmez ilk işi, bir yandan rejimi daha da otoriter hâle getirirken, diğer yandan aileye ait büyük serveti katlamak olmuştu… Baskı rejimine, bir de deprem için gönderilen dış yardımların zimmete geçirilmesi iddiaları eklenince ülkedeki gerilim iç savaşa dönüştü… Sonunda bir ABD klasiği devreye girmiş, destek kesilmişti… Somoza için 1979’da istifa etmek ve ülkeyi terk etmekten başka çare kalmamıştı… Hortumladığı büyük paralar kendisini kurtarmaya yetmeyecekti… Çünkü ABD onun sığınma talebini reddedince, Paraguay’a sürgün olarak gitmiş, orada öldürülmüştü…
Son yüzyılda, bunlar gibi ‘ibretlik’ yüzlerce hikâye var… Neredeyse bütün monarkların ve diktatörlerin ortak özelliği, kendilerini ülkenin sahibi gibi görerek, şahsî servet depolamaları… Sanki ense köklerinde hep ‘gelecek korkusu’yla yaşıyor ve buna göre tedbir alıyorlar!.. Bir gün kaçmak zorunda kalacaklarını biliyorlarmış gibi bir psikolojiyle hayat sürüp, para ve altın stoklamak, giderken boş gitmemek veya bir kısmını önceden dışarıya çıkarıp garanti altına almış olmak, mutlaka aileleri de bu işin içine katmak, diktatörlerin genel karakteri galiba!..
Murat Bardakçı’nın babası rahmetli İlhan Bardakçı üniversitede hocamızdı… O anlatmıştı, Vahdettin’in ülkeyi terk ederken, onların devlete ait olduğunu söyleyerek, kol düğmelerini bile yanına almadığını… Bardakçı’ya göre bizim ‘en tartışmalı’ olanımız bile böyle hassasiyet göstermişti… Hanedan mensupları sürgün yıllarını yokluklar içinde, kimisi mezar bekçiliği, kimisi kapıcılık yaparak geçirecekti… Bu tahmin ediyor olmalarına rağmen, başta Vahdettin olmak üzere hiçbirisi hazineye el sürmemişti… Bardakçı bu görüşlerini Tercüman’da da kaleme almış, ‘Tarihten Geleceğe’ adlı eserinde o yazıları toplamıştı…
Bolşevik Devrimi’nin tuttuğu yerde kurşuna dizdiği, Batı Avrupa’ya kaçanların kurtulduğu Romanovlar’ın bile yaşamadığı akıbeti Osmanlı hanedanının yaşamış olması demek ki herkes için ibret olmamış!.. Belaları def etme, umera hakkı, gelecek korkusu, makamda kalmayı para gücüyle sağlama dürtüsü, mal hırsı veya her ne gerekçeyle olursa olsun bu durum sadece siyasetin değil, aynı zamanda psikolojinin ve ilahiyatın konusudur…
Bu psikolojiye esir olmuş insanlar tarafından yönetilen rejimlerin bekâsı, ancak daha da otoriterleşme ve baskıyla mümkün zannedilir… Baskı dozajı sürekli yükseltilerek, sözde tedbir alınır… Oysa alınan tedbirlerin o kaçınılmaz sonu yaklaştırdığı, tarihteki bütün örneklerden anlaşılmak durumundadır… En büyük risk, bu gerçeği kabullenmek istemeyen diktatörlerin çılgınlık yaparak ülkelerine zarar vermeleridir…
Servet Avcı
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.