Eserin tanıtımına başlamadan evvel Fatih Kerimî'den biraz bahsedelim. Kerimî, 1870 yılında bugünkü Tataristan’ın Bügülme kazasına bağlı Minlibay köyünde dünyaya gelmiş, ilk ve orta tahsilini bu çevredeki medreselerde tamamlamıştır. 1896 yılında İstanbul Mülkiye Mektebinde yüksek tahsilini bitiren Kerimî, iki yıl Kırım’ın Yalta şehrinde öğretmenlik yaptıktan sonra Orenburg’a gitmiştir. Burada eğitim faaliyetine devam etmiş, sonra da bu şehirde yayın hayatına başlayan Vakit gazetesinde uzun yıllar başyazarlık yapmıştır (1906-1917). Bolşevik İhtilâli’nden sonra Moskova’ya gitmiş ve burada bir üniversitede Türkçe dersleri vermiştir. Zalim Stalin devrinin masum kurbanlarından biri olan bu değerli yazar, 1937’de Türk casusluğu gibi uydurma bir suçla tutuklanmış ve idam edilmiştir. Modern Tatar edebiyatının kurucularından biri olan Fatih Kerimî’nin üç kitabı Türkiye Türkçesiyle de yayımlanmıştır: İstanbul Mektupları, Kırım’a Seyahat, Avrupa Seyahatnamesi. Kerimî, Türk milletinin büyük maarif öncülerinden İsmail Gaspıralı (1851-1914)’nın çıkarmakta olduğu Tercüman gazetesinin 20. Yılı münasebetiyle 4 Mayıs’ta Bahçesaray’da yapılacak Dua Meclisi’ne katılmak üzere 27 Nisan 1903 tarihinde trenle yola çıkmıştır.6 Yol arkadaşı, yazı yazdığı Vakit gazetesinin sahibi Ramiyef’in kayınbiraderi Hamidcan Efendi’dir. Kerimî, başta Orenburg olmak üzere Kırım’a kadar geçtikleri istasyon şehirleri hakkında kısa bilgiler vermektedir: Bozoluk, Samara, Sızran, Penza, Marşansk, Ryajeski, Tula, Kursk, Harkof; sonra Kırım: Akmescit (Simferopol), Bahçesaray, Akyar (Sivastopol), Yalta… İyi bir eğitim almış, dinî ve millî duyguları yüksek bir şahsiyet olan Fatih Kerimî, bu şehirlerden bahsederken aklı fikri maarif ve medeniyettedir. Mensup olduğu cemiyetin cehaletine yanan Kerimî, kiminle karşılaşsa, konuşsa, neyden bahsedilse, konu hep maarife gelmektedir. Yani eğitim, kültür ve medeniyet meselesi… Nerede, ne kadar mescit, mektep ve medrese var, buralarda ne kadar öğrenci okuyor ve neyi tedris ediyorlar… Muallimler, mollalar ne biliyor ve talebeye ne öğretiyorlar… Müslüman ülkeler neden geri kalmıştır, ilerlemeni çaresi nedir vs. “Ilim ve maarif karşısında el bağlayıp diz çökmeyen adamın yahut milletin akıbeti hüsrandır.” diyor. Samara’dan hareket edince trenle seyahat etmenin rahatlığını hissediyor ve bu arada vapur, telgraf, telefon, fotoğraf, elektrik, buhar ve haritanın kullanılmasıyla hayatın nasıl değiştiğine dikkat çekiyor. “Bin kere aferinler olsun insanlık saadeti hadimlerine.” diyerek bunları icat edenleri takdir ediyor. 4 Mayıs 1903, Pazar günü Tercüman gazetesinin 20. Yılı dolayısıyla düzenlenen Dua Meclisi adlı program başlıyor. Meclis gazete binasının bahçesinde yapılıyor. Meclise uzaklardan davet edilen misafirler, mirzalar, âlimler ve ahali iştirak ediyor. Bunlardan bazılarının Müslüman kadınlara ait olması Kerimî’yi sevindiriyor. Zira “Milletin istikbâli ve bekası kadınlarımızın elindedir. Onlar eğitimli, terbiyeli ve ahlâklı olursa, milletin istikbâli açık, değilse milletin hâli harap, istikbâli berbattır.” sözleri geçmişten günümüze ders verecek nitelikte... Bir de kişisel birkaç cümle katmak istiyorum. Gaspıralı'ya hayran olan benin, Gaspıralı'nın yol arkadaşının, Fatih Kerimî'nin eserini okuma keyfini tahmin edemezsiniz. Kendisinin de ne kadar önemli bir şahıs olduğunu, eserinden anlamış bulunuyorum. Kadınlar hakkındaki ince, önem veren düşünceleri, Müslümanlığın Araplık olmadığını her fırsatta yinelemesi ve eğitim için yaptıkları her şey hayranlıkla okumama sebep oldu. Özellikle kitabın sonundaki fotoğraflar beni çok etkiledi. Bu mücadeleci insanların o kadar naif bir hayat yaşamaları, giyimleri, aile yaşantıları manidar. Şimdilerde mücadele denince insanların anladığı, belinde silah, kendi gibi düşünmeyenlere zorbalık yapmak. Ama bu insanlar mücadeleyi cahilliğe karşı etmişler. Eğitim için, Türk adının daima yükselmesi, Türk gencinin iyi yerlere gelmesi için mücadele etmişler. Gıpta ettim, mücadelemiz bir olsun... Allah emeklerinden razı olsun Fatih Kerimî, mekanın cennet olsun...

Kırım'a SeyahatFatih Kerimi · Post Yayın · 201715 okunma

·

13 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Açina Kübra Üstün