Din adamından, asayiş görevlisinden. asi devlet mernurundan,
köy milis güçleri şefinden ve hatta bunları temizlemekte
görevli paşalardan dahi gelen zulüm, mal güverıliğinden
vazgeçen köylüyü can güvenliği derdine düşürmüştür.
Köylü, ovadaki ve yollar üzerindeki köylerini bırakmış, resmi sıfotlı kişilerin erişemeyeceği, gözden uzak noktalarda 5-10 hanelik yerleşme bölgelerine sığınmıştır.
Tarihimizde buna «Büyük kocgun denmektedir.
Koylülerin devlet büyüklerine yazdıkları mektuplar, «terk-i
diyar ve cela-yi vatan» feryatlarıyle doludur. Köylüler bu dağılmaya, «perakende olmak» diyorlardı. Anadolu'nun
bugün en elverişsiz yerlerde 74 bin yerleşme noktasında
toplanmış akıl dışı dağınık köy yapısı, merkeziyetçi Osmanlı
düzeninin Batı üstünlüğü karşısında sürüklendiği
buhranın eseridir. Bu buhran sonucudur ki, kamyondon
düşmüş çuvaldan saçılan patatesleri hatırlatan yeni Osmanlı
köy düzeni, Asya Üretim Tarzı taraftarlarına hak
verdirecek biçimde, dünya ile ilgisini kesmiş, içine kapalı,
ufak, bağımsız hücreler haline gelmiştir.