Öncelikle belirtmem gereken bu eseri kafamı topladıktan sonra tekrar okumam gerektiği. Çünkü bir defada özümsenecek,kavranacak bir eser değil. Anlatı şeklinde olan kitapta Varlık bilimi, akıl, nefs,ruhani ilim ,zahiri ve batıni gerçekler,yaratıcıyı arayış, mutlak gerçek üzerinde durulmuştur . Eserde alt metin mümkün kılındığınca açıklamalı olmuş ama bence yine de kavrayabilmek çok zordu. Eser 9. yüzyılda Yunancadan Arapçaya çevrilmiş Absal ve Salaman ın öyküsünden esinlenerek ilk önce Ibn Sina tarafından 1023 yılında yazılmış. Hay Bin Yakzan Müslüman aleminin inşa ettiği ilk karakter olma özelliği taşıyor. Ve yine alegorik tarzda yazılan eser Müslüman aleminin ilk ve tek felsefi romanı kabul edilmekte. Fakat ne yazıkki bu kitaptan esinlenerek batıda 14. yüzyıldan itibaren tarihin en ünlü yazarları, düşünürleri, alimleri çeşitli kitaplar yazmışken bizde ancak 1923 te basılabilmistir. Yani Osmanlı ve doğu ülkeleri bu eşsiz esere sırtlarını dönmüşler. Okumaya başladığımda farkettim ki oğlum la beraber bir cok defa çizgi filmini seyrettiğim "Allah ı ayayan çocuk "Hay" ile aynıymış buradaki karakter. Eseri okumaya başlamamla beraber Islam Klasikleri ve farklı alimlerden ,Islam profesörleri ve felsefe profesörlerinden yorumları okudum. Notlar aldım. Eserde neredeyse her sayfada satırları çizdim. Ibn Sinadan yaklaşık 100 yıl sonra Ibn Tufeyl de aynı adlı öyküyü yazıyor. Kimi alimlere göre sadece isimleri aynı, kimi alimlere göre Ibn Tufeyl, Ibn Sina'dan esinlenmiş. Şahsım adına ben iki hikayede bir kaç detay dışında benzerlik bulamadım. Ve Ibn Tufeyl in öyküsündeki Hay ın beni daha derinden etkilediginide belirtmeliyim. Son olarak Hay Bin Yakzan ve yine varoluş felsefesini araştıran bir kurgu olan Amak-ı Hayal kitabını mutlaka okumanızı öneririm. Ben yakın zamanda tekrar okuyacağım Eski filozoflara göre insan,bilgi ve bilim yardımıyla nesnelerin gerçekliklerine ulaşarak ve yükselerek töz (cevher) kesilecek olursa,bu etkin akıl basamağına gelmiş ve en yüksek yetkinlik basamağına erişmiş olur. Insan için belirlenen yetkinlikte budur. Aristo,Eflâtun, Hipokrat ve diger ünlü filozoflar buna inanıyorlardı. Ibn Sina da bu etkin akıldan ileri geçmektedir. Ibn Ruşd 'ün dediği gibi insanın yükselerek Tanrının basamağına çıkabilmesi,Mecusi filozofların sözüdür. Bu söz Aristo'ya göre ise küfürdür.

Hay bin Yakzanİbn-i Sina · Yapı Kredi Yayınları · 20214,762 okunma

·

10 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İlkay Çağlıyan