Batmakta olan bir kitapevinin indirim ile sattığı kitaplar arasında alıp eve getirdim. Hakkında herkesin bildiği kadar bilgiye sahiptim. Bir hükümdara vezirlerinin verdiği öğütlerden oluştuğu ve eski Türkçenin en önemli eserlerinden olduğuydu. Kitabın isminde “kut” kelimesi geçmekte. Kutun şans talih mutluluk hükümdarlık demek olduğu bilinir. Kutadgu bilig ise mutluluk veren bilgi demektir. Okudukça böyle sığ bir tanıma nasılda kandığımıza utandım. Elimde bin yıl önce yazılmış muhteşem bir yapıt olduğunu fark ettim. Basit sığ tanımlar ile geçiştirilecek gibi olmadığını gördüm. Hatta abartısız edebiyat derslerinde bir ay işlenesi bir konu olduğuna karar kıldım. İçinde sadece öğütler yok bir yaşam tarzından ve bir hikâyeden de bahsediliyor olması kitabın basit bir öğüt kitabı değil gelişmiş bir yapıt olduğunu göstermekteydi. Kitabın içeriğine gelirsek, Kitap yeni yeni etkisi gözüken İran edebiyatının izlerini hissettirir gibi beyitler ile yazılmış. Ama kullanılan dilin nerdeyse hepsi Türkçe. Kitapta iyi bir hükümdardan bahsediyor. Bu hükümdarın methi yayılınca iyi bir adam buna vezir olmaya karar veriyor. Hükümdarın yurduna varınca saray etrafında en kötü işlerden başlayarak yavaş yavaş yükseliyor ve vezirlik makamına oturuyor. Bu makamda da haddini biliyor ve hükümdarın sorularına bildiği kadarı ile cevap vererek hükümdara bir nevi öğütler veriyor. Bu dönemde devlet öyle büyük bir sosyal adalet sağlıyor ki kitabın tanımı ile kurt ile kuzu aynı sudan içer oluyor. Daha sonra bu adaletli vezir ölüm döşeğine düşüyor. Ölüm döşeğinde çok pişmanlık çekiyor. Zira dünya işleri kefesi biraz ağırlaştı derken kendi ahretini yaktığını düşünüyor. Böylece son nasihatini hem oğluna hemde hükümdara veriyor. Hükümdar vezirinin oğluna sahip çıkıyor. Vezirin oğlu da hükümdarına son derece saygılı davranıyor ve en kötü işlerden başlayarak o da babası gibi vezirliğe yükseliyor. Hatta tabiri caizse kulak boynuzu geçiyor ve babasından daha adaletli bir vezir oluyor. Hükümdar o dönemde inanılmaz zenginliklere kavuşuyor. Halk mutlu ve zengin oluyor. Bir gün hükümdar Vezire başka bilgili insan var mı diye soruyor. O da akrabası olan birinden bahis ediyor. Kendisinin dünya işlerinden elini çektiğini ve dağda yaşadığını haber veriyor. Hükümdar bu bilge ile tanışmak istiyor. Neler vaad ettiyse bu bilge kabul etmiyor. Ancak öğütleri ile hem oğul veziri hem hükümdarı bilgilendiriyor. Velhasıl kitap dünya ve ahiret arasında ki dengeyi anlatıyor.

Kutadgu BiligYusuf Has Hacip · İş Bankası Kültür Yayınları · 20193,585 okunma

·

72 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Muhammet Çelik