Zayıf hadîslerle amel edilir mi veya ne tür konularda amel edilir?
Zayıf hadîs derken kastedileni açıklamak durumundayız. Çünkü çok zayıf da hafif zayıf da zayıf hadîs olarak adlandırılmaktadır. Oysa bunların teknik tabirleri farklıdır. Râviler için “oldukça zayıf, çok zayif' tabiri kullanılmaktadır; ama hadîsler için çok zayıf veya şiddetli- hafif zayıf tabiri teknik olarak kullanılmamaktadır. Bunun yerine çok zayıf hadîsler için şiddetin derecesine göre mevzû’, metrûk ve münker terimleri kullanılır. Hafif zayıflar için de esasen bunların dışında kalan terimler kullanılır. O halde burada zayıf hadîsle iki türü de kastedersek onlarla amel durumunu şöyle açıklayabiliriz:
Şiddetli zayıf hadîs: Bir başkasını destekleyemeyen ve bir başkası tarafından desteklenemeyen “kizbu’r-râvinin, muttehem bi’l-kizbin, fasığın ve aşırı hata yapan” râvinin hadîsidir. Bunlar sırasıyla yukarıda dediğimiz gibi mevzu’, metrûk ve münker adını alırlar. Bunlarla amel aşağıdaki gibidir:
1. İtikadî konularda: İtikadî konularda asla bu tür hadîslerle amel edilmez.
2. Ahkâm (haram-helâl) konularında: Amelî konularda da asla bu tür hadîslerle amel edilmez.
3. Terğîb ve terhîb, fezâil konularında: Asla bu tür hadîslerle amel edilmez.
Hafif zayıf hadîs: Bir başkasını destekleyebilen ve bir başkası tarafından desteklenebilen sû-i hıfz sahibi râvinin, semamı tasrîh etmeyen müdellis râvinin, cehâletu’r-râvinin... hadîsidir. Bu tür zayıf hadîsler destek bulursa hasen li-ğayrihi derecesine yükselir. Destekleri yoksa hafif zayıf olarak kalırlar. Bu durumda onlarla amel meselesinde üç görüş ortaya çıkmıştır.
1. Zayıf hadîslerle asla amel olunmaz. (itikadî, amelî olsun, terğîb ve terhîb, fezâil konularında olsun farketmez, bu tür hadîslerle asla amel edilmez.)
2. Zayıf hadîslerle her konuda mutlak olarak amel edilir. (İtikadî, amelî, terğîb ve terhîb, fezâil konularının hepsinde amel edilir.)
3. Terğîb ve terhîb, amellerin faziletleri konusunda bazı şartlara bağlı olarak zayıf hadîsle amel etmek mümkündür. Buna göre itikad ve ahkâm konularında zayıf hadîslerle amel edilmez ki, isabetli olan görüş budur.
Bu şartlar şunlardır:
a. Yalancı birinin veya şiddetli zayıf birinin tek başına rivâyet ettiği bir hadîs olmamalıdır.
b. Hadîs, kendisiyle amel olunan umumî ve aslî bir hükmün ihatası altına girmelidir. Yani fezâil de olsa yeni bir hüküm getirmemelidir.
c. Amel edilirken o hadîsin sabit olduğuna inanılmamalı, aksine ihtiyaten amel edildiği bilinmelidir.
....
·
4 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.