Gönderi
Doğu Anadolu'da Eski Türk İnançlarının İzleri
Halk inanışları, halkın binlerce yıl içinde biriktirdiği kültürel değerlerdir. Bunun doğrusu veya yanlışlığından çok varlığı önemlidir. Hatta çoğunun kendisine göre haklı gerekçeleri de olabiliyor. Bu inanışlarda tarih boyunca çok tanrılı dinlerden, kademe kademe tek tanrılı dinlere kadar gelmiştir. Tek tanrılı dinler de, bu halk inanışlarının büyük kısmını tasvip etmese de, halk inanışları 'din' inanışına dönmüş vaziyette varlıklarını hala sürdürmektedir.
Okuduğum kitap, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı yayınları olarak güncelleştirilmiş 3. baskı olarak 1999 yılında yayımlanmış. Yaşar Kalafat bu kitabı masa başında ya da şu an ki tabirle internetten kopyala - yapıştır şeklinde yazmamış. Uzun yıllar çeşitli ilçe, il ve hatta ülkelerde bulunmuş; buralardan hem yazılı hem de sözlü kaynakları derlemiş, sonra çok sayıda dergi, kitap, makale okumuş ve bunlardan hareket ederek de bu kitabı ortaya çıkartmış. Okudukça şu an yaptığımız ya da yapılan bir takım davranışların tarihinin çok eski yıllara kadar gittiğini örneklerle görüyoruz.
Yazar, saha araştırması yaparak doğrudan kendi gözlemleri haricinde yine bu alanda uzman ya da otorite olan kişilerin kitaplarını da kaynak olarak kullanmış. Belki şu an kitaptaki çoğu bilgi, 'garip, uçuk, hayali, abartı, saçma' vb. görülebilir. Ama bu cümleleri bu zaman diliminde kullanıyoruz. Peki neye göre kullanıyoruz: Şu anki okuduklarımıza, gördüklerimize, eğitim ve öğretim hayatında yaşananlara göre. Ama o insanlar için bunların hiçbiri o şartlar altında bilinir değildi. İnsanlar, yıllar içinde nakil yoluyla gelen düşünceleri bilinir kılmak için bu kılavuzlara ihtiyaç duyarlardı. Bugünden değil de kendi zamanı içinde bunların değerlendirilmesi gerekir diye düşünüyorum.
Bu kitabın yeni baskısı 'Berikan yayınları' basmış gözüküyor. Kitap elimde olmadığı için bendeki baskı ile son baskı arasındaki farkları bilmiyorum. Ama yine bir güncelleme olduğu kesin. Fakat bu en son baskı (6.baskı 2010 yılı ama tükenmiş) da şu an piyasada yok.
Bu kitabın yeni baskısını da tavsiye ederim (bendeki baskı zaten yok). Geçmişten günümüze inandığımız bazı şeyler hakkında bilgi veriyor. Sonuçta insanoğlu 'ot' misali bir yerden fırlamadığına göre, insanlığın gelişim sürecinde kat ettiği ve yolda karşılaştıkları da hayatına yansımış. Doğum, çocukluk, evlenme, yemek, savaş, hastalık, kısmet, uğur, kader, zenginlik, fakirlik, ölüm ve sonrası Doğu Anadolu özelinde örneklerle anlatılmaktadır. Sadece Doğu Anadolu'da bulunmuyor, benzer örneklerin rastlanıldığı Balkanlar ve Orta Asya'da yer almaktadır.
Bu kitap akademik özelliği haricinde özellikle bundan yararlanacak sosyolog, tarihçi ve edebiyatçılara da hitap etmektedir. Burada bahsedilen tüm halk inanışlarından ciltler dolusu hikaye, roman çıkabilir.
Kitabın son sayfalarında ise yazarın sözlü görüşme yaptığı kişiler, kaynakça, dizin kısmı ve resimlerden oluşmaktadır. Tavsiye ederim.
Bu kitabı 7 - 12 Şubat 2020 tarihleri arasında okuyup inceleme yazısı ise 15 Şubat 2020 tarihinde 1000Kitap sitesine eklenmiştir.
Doğu Anadolu'da Eski Türk İnançlarının İzleriYaşar Kalafat · Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları · 199910 okunma
··
37 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.