Gönderi
Ali Fuad Başgil'in sevdiği öğrencilerinden birinin tavsiyesi üzerine okudum bu kitabı ve bazı konularda farklı düşünsemde çok beğendim.
Kitap laiklik üzerine olduğu için dinlerin varlığı, din hürriyeti, İslam, Türkiye tarihi vb. konulara yer vermemek olmazdı. Ali Fuat Başgil'de bunların hepsine kısacada olsa yer veriyor ve önsözde "bu esercik" diyerek bahsediyor kitabından. Konuyu beş kısıma ayırırak işliyor. Bu kısımlar sırasıyla şu başlıkları taşıyor; din ve hayattaki yeri, din hürriyeti ne demektir?, laiklik ve modern devlet, Türkiye'de din ve devlet münasebetleri tarihine kısa bir bakış, zamanımızda ilim ve din mücadelesi. Bunların dışında birde "ekler" kısmı var ki eserin en çok hoşuma giden yanlarından biri olduğunu söyleyebilirim. Çünkü bu kısımda kitap boyunca değindiği sorunlara, yanlış gördüğü noktalara çözüm önerisi sunuyor ve olması gerekeni detaylıca anlatıyor.
Yazar laikliğin devrin ihtiyaçlarından doğan bir zaruret olduğunu (sayfa 181) söyleyerek bu devirde din hürriyetinin ancak laik bir devlette gün görüp yaşayabileceğini belirtiyor. "Filhakika laiklik devletin dine ve dinin devlete bağlanması sisteminin her ikisine de ayni derecede muarız ve her ikisini ayni şekilde nefyeden üçüncü bir itidal ve muvazene sistemidir.(sayfa 178)" diyerek laikliği tanımlıyor ve Türkiye'de bu anlamda bir laikliğin olmadığını, laikliğin devletin din ve mâbed işlerine müdahalesini maskelemeye yarayan bir paravana olduğunu söylüyor.Yazar Türkiye'nin din ve devlet münasebetleri tarihini üç devre ayırıyor.1924'ten içinde yaşadığı yıla kadar olan süreyi son devir olarak belirliyor ve bunun "devlete bağlı din" sistemi devri olduğunu söylüyor. (Fikrimce hayatta olsaydı bugünüde dahil ederdi.)
Son olarak, kitabın içerdiği eleştiriler nedeniyle bazı kesimlerin katılmayacağı fikirler barındırsada okuyan herkes için faydalı olacağını, eserden alınabilecek çok şey olduğunu düşünüyorum.Şunu da belirtmeliyim ki yazar kitabının birkaç yerinde fikirlerini özgürce yazamadığını söylüyor ayrıca önsözde, fikir ve kanaatlerinden yapmak zorunda kaldığı fedakarlıklardan dolayı eserin orjinal çehresinin bozulduğunu ifade ediyor. Velhasılıkelam din hürriyeti temelli bir eser için bu oldukça manalı bir haksızlık olmuş.
·
84 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.