“Yosef’in Cevabı” başlıklı belgede Hazarların yeni fethettikleri bölgeye gelmeden önce nerede yaşadıkları konusunda bilgi verilmemektedir.
Theophanes, daha önce de bahsedildiği üzere, onların “Sabık Sarmatya’daki Berzilya içlerinden” Onogundurlar üzerine yürüdüklerini kaydetmektedir. Nicephorus, Berzilya yerine Berylia sözcüğünü kullanmaktadır.186 Bahsi geçen bu iki yer, klasik coğrafyada bilinmemektedir. Ancak, daha önce de karşılaştığımız bu isme şark kaynakları bir açıklık getirebilir.
186 Marquart, Streifz., 490, n. 3, Ber(z)ylia olarak okunmasını önermiştir.
Ermeni Tarihi’nde “Basiller” Kazirlerle birlikte anılmaktadır. Suriyeli Mikael’e göre Hazarların ataları adlarını aldıkları “Barsal-ya denilen Alan toprakları”nı işgal etmeye gelmişler. Dahası, Anuşirvan ile Hazar hükümdarının (Balazuri’ye göre Türk hükümdarı) buluşmasıyla ilgili hikâyeyi nakleden Kudâma, bu buluşmanın Barşaliya veya Barsaliya’da geçtiğini kaydetmektedir. Büyük ihtimalle Kafkaslarda bir yer adı olan bu sözcükler ,187 Theophanes’in bahsettiği Berzilia ile ilişkilendirilmelidir. Ermeni Coğrafyasında “batı istikametinde”188 Derbend’in189 kuzeyinde Varaçan adında başkenti bulunan bir “Hun Hükümdarlığı”ndan bahsedilmektedir. Birûnî’de Bakü ile Derbend arasında, bahsedilen bölgeyle aynı yer olma ihtimali bulunan Varasan190 isimli bir yer adı geçmektedir. Bu isim, Hazarların Mûsevîliğe geçişiyle ilgili bir İbranice belgede Var(a)şan olarak geçmektedir.191 Varaçan (Varasan) Barşaliya ile aynı olabilir. Bu tanımlama Minorsky’e göre oldukça muhtemeldir.192 Kelimenin bu iki şeklinin Arapçada birlikte nasıl görüldüğü tam anlamıyla açık değil. Barşaliya’nın, Berzilia ve Barsalia gibi terimlerle eşleştirilmeye çalışıldığı gibi, Ermenice Varaçan’a karşılık gelen Warathan da, belki de sözcüğün yerel telaffuzudur. Zeki Velidi’nin bakış açısı göz önüne getirilince Varach’- ve Barsh - sözcüklerinin bir kabileye ait isim olarak kabul edilebilebilmesi makul görünüyor.
·
1 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.