Vathek, Abbasi Halifelerinden Mu'tasım-billâh'ın oğlu ve Harun Reşîd'in torunu 9.Abbasi Halifesi Vasik-billâhtır. Dönemide bölgesel isyanlara uğramıştır. Devlet adamlarının önemli kısmı İnak et-Türkî, Eşnâs et-Türkî ve Boğa el kebîr gibi Türk kökenlidir. Kadıl kudat İbn Ebu Duâd'dan etkilenmiş ve döneminin sonuna kadar mihne olayları devam etmiştir. Mihne olayına karşı gelen dedesi muhaddis Ahmed b. Nasr el-huzai ile tartışmış ve onu bizzat öldürmüştür. İmam-Şafii hz. ve bazı talebeleri halku'l-Kur'an ve rü'yetullah gibi kelami konularda sorgulanmış olumsuz cevap verenler tevkif edilmiş veya öldürülmüştür. İmâm-ı Ahmed b. Hanbel hz. Vasık'ın ölümüne kadar derslerine ara vermek durumunda kalmıştır. Döneminin sonuna doğru pişman olup mihne olayına son verdiği söylemektedir. Gelelim kitaba; İngiliz fantezist ve roman yazarı William Bleckford'un oryantalist bakış açısıyla cin, cüce, iblis, ifrit ve şeytan gibi gotik karakterlerle absürd olayları yoğurup kaleme aldığı bu eser tarihi gerçeklikten oldukça yoksun ve edebi olarakta vasat bir kitaptır. Batıda hayal edilen doğu imajı ; ihtişamlı haremler, sayısız cariyeler, abartılı sayıda yemek ve içecekler kısacası yaygın yanlışlar aynen tekrar edilmiş. İslam ve halifelik hakkında yanlış kanaatler uyandırabilecek nitelikte olup ancak sağlam bir dini ve kültürel altyapıyla birlikte okunmalı. Vathek karakteri beş gününü beş ayrı odada beş farklı duyusunu tatmin etmek için ayıran zevkü sefaya düşkün, sarhoş ve sefil bir Halifedir. Bilinmemesi gerekenleri bilmek için klasik gotik romanlarda olduğu gibi ruhunu şeytana satmış ve şeytanın oyuncağı olmuştur. İdris Şafiî gibi kendisine gelen ulemayı ve sufileri tahkir etmiş onların getirdikleri hediyelere (Kabe-i muazzamanın süpürgesi, tezyinli mushaflar vb.) rağbet etmemiştir. Buradan Halife Vathek'in mutezileden olup ehli sünnet alimlerine eziyet ettiği çıkarılabilir. Kitapta Şöyle sesleniliyordu Vathek'e “Doğru yolu kaybetmiş Hükümdar! Tanrı’nın sayısız kulunu himayene emanet ettiği sen, görevini böyle mi yerine getiriyorsun? Günahların çoktan tamamlandı, şimdi cezanı çekmeye mi gidiyorsun?... Şu dakika sana verilen son şans: çirkin amacından vazgeç, geri dön.. tebaana karşı adaletli davran, Peygamber’in elçilerine saygılı ol.'' Vathek bu son ihtarlara rağmen sapkınlığından ısrar etti ve yok oldu. Kitapta şarkiyatçılara has fütursuzlukla Abbasi Halifesi Vathek karakterine o kadar hayali, absürt ve aykırı fiiller yükleniyor ki İslam hakkında yanlış intibalar uyandırıyor. Gerçekteki Halife Vasık atıfta isabetli anlatılar olsa bile İslam ve halifelik gibi konularda daha çok yanlış anlaşılmalara neden olabilecek bir kitap. İlla gotik güzel bir kitap okumak istiyorum diyenlere Matthew Gregory Lewis'in Şeytanın Gizli Yüzü isimli eserini tavsiye ederim.

VathekWilliam Beckford · İletişim Yayınları · 2012602 okunma

·

74 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Talha