Monsieur Teste, anlaması zor ve olduğu yere ulaşılması ise neredeyse imkansız görünen bir karakter profili olmuş. Bunu, eserde kişiyi sürekli çevresindekiler tarafından dinleyerek görüyoruz. M.Teste'i bir sanatçı arkadaşı veya eşi anlatıyor ancak onlar da onun etki alanından konuşuyor. Yani anlatanlar da M. Teste'i henüz anlamış oldukları hissi vermiyor, etkilenmişler sadece. Bu yüzden biz M. Teste'i eğer çevresindekilerin aktardıkları ile anlamaya çalışırsak yanılıyoruz. Kitabın anlamsız, oradan oraya atlayan bir kaynak olduğunu düşünüyoruz. Halbuki bu etki M.Teste'in kişiler üzerinde bıraktığı etkinin bize yansıması. Eğer onu anlamak istiyorsak daha çok onu anlatanlara değil M.Teste'in notlarına bakmamız lazım. "İnsan, benden farklıdır, sizden de. Düşünen şey hiçbir zaman düşündüğü şey değildir; birincisi bir sesle beraber bir biçim iken, öteki her biçime girer, her sesi alır. Böyle olunca, hiç kimse insan değildir, M. Teste ise hiç değildir." (Sayfa 69) Yukarıdaki alıntı M.Teste'in defterinden. Bu cümleyi ilk okuduğumuzda tabii ki anlaşılması hemen beklenemez. Ancak üzerine düşündüğünüzde ve bir daha bir daha okuduğunuzda felsefi çıkarımların tadını almaya başlarız. Ben burada Platon'un görünen nesneler ile bizim ideamız arasındaki farka biraz dokunuş da seziyorum, Descartres'a gönderme de. Eser bu gibi ufak dokunuşlara sahip. Benim de görmediğim anlamadığım birçok şey vardır illaki. Bu kitap biraz da sanata ve düşünce dünyasına ne kadar yakın olduğumuzu da ölçüyor olabilir. Sadece bunu anlamak için bile okunabilir. M.Teste'in sosyolojik çıkarımlarını da görüyoruz kitapta. Her ne kadar kendini soyutlamış olsa da dış dünyadan -belki de bu sayede- önemli noktalara değiniyor: "Bakın, bütün aptallar insanlıktan, bütün zayıflar da adaletten medet umar; çünkü birilerinin de ötekilerin de mağduriyetten çıkarları vardır." (Sayfa 72) M.Teste, kendinden ve toplumdan, onu o haline getiren tüm dış etmenlerden uzaklaşmayı seçmiş ve sadece kendi iç dünyasında gerçeği arayan bir şahıs olmaya karar vermiş. Onu tam anlamıyla anlamayanların dilinden okuyoruz kitabın büyük bir bölümünü ve bu ise kitabı zorlaştırıyor. Bana kalırsa okunması, anlamaya çalışılması gereken bir eser. Popüleriteye ayak uydurarak da değil. Yavaş yavaş, tane tane ve sessiz, kendinizle baş başa kaldığınız bir ortamda, hakkını vere vere!

Monsieur TestePaul Valery · Ketebe Yayınları · 2018169 okunma

··

435 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.