Gönderi
Bazı kitaplar vardır, satın alıp kütüphanenize koyarsınız ve derin bir yalnızlığa terk edersiniz. Aradan aylar, yıllar geçer, bir gün elinize alır okumaya koyulursunuz. Câhiz’in kitabı benim için tam da böyle oldu.
Erzurum’daki lisans eğitimim sırasında (7-8 yıl kadar evvel) dersime giren Kenan Çetin’den rica ederek elindeki metni almış ve kopya etmiştim. Aradan geçen bunca zaman içinde elim defalarca bu kitaba gitmiş, ancak bir türlü okumak nasip olmamıştı. Demek her kitabın bir zamanı varmış.
Öncelikle şunu ifade edeyim: Bu kitabın farklı baskıları var. Benim elimde Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları’nın 1988 yılında neşrettiği nüsha var. Tüm baskılarda değişmeyen tek şey, eseri dilimize kazandıranın Ramazan Şeşen olması… Allah hocadan razı olsun. Konunun takipçileri hocanın dilimize kazandırdığı eserleri bilirler. Câhiz’in eseri yalnızca bunlardan biri. Gelelim eserin muhtevasına…
Eserin yazarı Ebû Osman Amr b. Bahr’ın lakabı gözlerinin ‘’patlaklığı’’ndan ötürü el-Câhiz’dir. Kendisi Arap edebiyatının ve Mutezile’nin en mühim simalarından biridir. Câhiz’in Hilafet Ordusunun Menkıbeleri ve Türklerin Faziletleri isimli eseri, siyasi bir amaca dayalı olarak yazılmıştır. O sıralarda Hilafet Ordusu içinde Türklere karşı esen soğuk havayı yumuşatmak isteyen Câhiz, Halife Mutasım’a (öl. 842) sunulmak üzere bir eser kaleme almıştır. Fakat Mutasım’ın ölümü üzerine bu eseri kendisine takdim edememiştir.
Câhiz, hilafete bağlı bütün unsurların barış ve esenlik içinde yaşamasını istediği için bu eserinde Türklerin meziyetlerini anlatmakta, Türklerin hilafet için ne kadar önemli bir unsur olduğunu Arap büyüklerinin ifadeleriyle ortaya koymaktadır. Eserin ilk bölümünde Hilafet Ordusu içindeki unsurların meziyetlerinden bahseden Câhiz, ikinci bölümde ise ‘’Türklerin Faziletleri’’ni konu edinmiştir. Bu bölümde bilhassa Türklerin askerî meziyetleri göğe çıkarılmış, Hilafet Ordusu için ne kadar önemli oldukları ortaya konulmak istenmiştir. Bu eser Mutasım’a sunulamamış, onun ölümünün ardından Fath b. Hakan’a sunulmuştur.
Sözün kısası, bu eser ancak konuyla alakalı çalışma yapanları ya da konuya ‘’akademik’’ manada ilgi duyanları ilgilendirmektedir. Genel tarih okuyucusu için çok fazla şey vadetmediğini belirtmem gerek.
·
75 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.