Bu kitap uzun süredir okumayı planladığım bir kitaptı ve nihayet fırsat bulabildim. Osman Turan adı neredeyse Büyük Selçuklu Devleti’yle özdeşleşen bir yazar. Birçoğumuzun aklına bu devlet ve dönemle ilgili aklımıza gelen ilk isim ve bu kitabı da diğer kitaplarıyla birlikte üniversitelerde Tarih bölümlerinde ders kitabı olarak okutuluyor. Kitap da Büyük Selçuklu Devleti merkez olmak üzere, Orta Asya coğrafyası, ilk Türk devletleri, Gazneliler, Karahanlılar, İslam medeniyetinin yükselişi ve çöküşü ile ilgili bilgiler yer alıyor. Kitapta genel olarak dönemin islami kaynakları kullanılmış. Bunun yanında yabancı kaynaklar da dahil uzun bir kaynakça listesi var. Osman Turan bana tuhaf gelen bir şekilde kitabın giriş kısmında birçok yazarın bu döneme dair çalışmalarını eleştirmiş, İbrahim Kafesoğlu, Altay Köymen, Zeki Velidi Togan gibi. Ne kadar da bazılarının haklarını teslim etmeye çalışsa da. Bu bana biraz ego sahibi olduğunu düşündürdü. Ayrıca Osman Turan’ın siyasi bir kişiliği var bildiğiniz gibi DP milletvekili sonrasında da AP içerisinde de yer alıyor. Şunu üzülerek ifade etmek isterim ki kitabı okurken öznel ifadeleri sıkça karşıma çıktı. Mesela Batınilerin faaliyetlerine ilişkin şu tespitte bulunuyor: “Bugün komünizmin kurduğu yeraltı faaliyetleri ile ilgili teşekküllerin yarattığı buhrana benzer bir psikoloji cemiyeti sarmıştı.” Siyasi kimliğiniz ve görüşünüz ne olursa olsun bir tarih kitabı yazıyorsanız böyle bir cümle kurmamalısınız. Bu kendi düşüncelerinizi yazdığınız kitap aracılığıyla okura empoze etmektir. Nihayetinde bu bir propaganda kitabı değildir. Bu tarih biliminin temel ilkesi olan “tarafsızlık” ilkesine aykırıdır. Kitabın yazıldığı dönem de Türkiye’de sağ sol çatışmalarının olduğu bir dönemdir. (Birinci basımı 1965) Bu konuda daha hassas olunmalıydı. Bir de yazarın özellikle Şii’lere karşı bir önyargısı olduğunu düşünüyorum. Birçok yerde onları hedef tahtasına koymuş. En nihayetinde Büyük Selçuklu Devleti’ne dair önemli bilgiler edindim, fakat bir daha Osman Turan okumayacağım galiba. Tarafsızlık mevzusu çok çok önemli. Mehmet Altan Köymen, İbrahim Kafesoğlu, Erdoğan Merçil daha tercih edilebilir görünüyor.

Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm MedeniyetiOsman Turan · Ötüken Neşriyat · 2021264 okunma

·

40 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Septimius Severus