Günahı, yanlışı itiraf etmek ve diğer insanlar gözünde ayiplanmak çok zor bir şeydir. Fakat o rezaleti öbür dünyada yaşamaktansa bu dünyada yaşamak daha iyidir. Hafız Halit Efendi.
Mesnevî, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin en önemli ve en mehûr eseridir.
Mevlânâ, Dou ve Bat kültürlerinin sentezini oluturan bu kitabnda, ilâhî srlar, in-
sann hakikatini ve kâinatn mahiyetini bir ksm çekici hikâye ve temsillerle anlat-
maya çalm, “mecâz hakikatin köprüsüdür” kuralna göre yazmtr. Mesnevî, ayn
zamanda, birçok ayet ve hadis-i erifin de iârî/sûfî bir yorumu; ?slâm tasavvufunun
önemli bir klâsii durumundadr.
Mesnevî, bu önemli ilmî ve edebî özelliinden dolay herkes tarafndan ye-
terince anlalp istifade edilememitir. Bu gaye ile onu, asl maksadna göre okuyup
anlatacak, kssalarndan hisse çkaracak, mecâzlarndan hakikate yol bulacak, Mes-
nevî uzmanlar olan “mesnevîhan” larn yetimesi ve yetitirilmesi bir zaruret hâline
gelmitir. Balangçta ayn zamanda mesnevîhan olan mevlevî eyh ve halifelerinin,
ilerinin çoalmas, zamanla eskisi kadar bilgili ve ârif eyh ve halifelerin azalmas
ve Mesnevî’ye dier insanlarn da ihtiyaçlarnn olmas, hususî olarak mesnevîhanlk
mesleinin ortaya çkmasna sebep olmutur.
Mesnevîhânlk gittikçe kurumsallam, mesnevîhanlarn yetimesi için ihti-
yaç duyulan dinî ve tasavvufî eitimin yan sra, Mesnevî’nin, dolays ile onun dili
Farsça’nn eitim ve öretimine tahsis edilen müesseseler olan “dârülmesnevî”lerin
açlmasna balanmtr. XIX. asrda yaygnlaan dârülmesnevîler, dinî ve tasavvufî
kültürün, mevlevîlik ve Mesnevî öretisi ile karm olan “engin bir insanlk ve ho-
görü anlay”nn olumasna sebep olmu, Türk-?slâm medeniyetinin çok yararl il-
mî kurumlar arasndaki yerini almtr.
Anahtar Kelimeler: Mesnevî, mesnevîhan, dârülmesnevî.