NBC'nin Bir Zamanlar Anadolu'da Filmindeki Savcı Tipi Bu Kitapta!Çehov'un 1887 yılında yazdığı ve toplam kırk altı öyküden oluşan kitabı Mutlu Son'u okudum. İletişim yayınları kalitesiyle basılan kitap hemen hemen kusursuz ve eksiksiz. Önsöz mahiyetinde "Çehov'un Geride Bıraktığı: Buzdağları ve Aydınlanmalar" başlıklı yazı Rufus W. Mathewson, JR tarafından yazılmış. Joyce'un Dublinliler'i, Hemingway'in öyküleri ve Çehov'un öykülerini, aydınlanma ve epifani açısından karşılaştıran bu yazı oldukça aydınlatıcı.
Kitabın sonsözü mahiyetinde ise Harold Schefski'nin "Çehov ve Tolstoy Felsefesi" isimli makalesi aktarılmış. Çehov ile Tolstoy'un birbirleriyle kesişen ve ayrışan yönlerine değiniliyor. Bu yazıda Tolstoy'un felsefî görüşleri Çehov tarafından oldukça amiyane bulunurken yazarlık yeteneğinin hakkı veriliyor. Çehov, Tolstoy'un hayat felsefesini geri bulurken yazarlık yeteneğine olan hayranlığını gizlemiyor. Bu iki büyük yazarın edebiyata ve hayata bakışlarını kısa bir yazıyla da olsa inceleyen bu makale ilgi çekici.
Çehov'un öykülerine gelirsek yazarlık yeteneğinin doruğuna ulaştığı belirtilen 1888 yılı öncesinde yazılan bu öyküler de harikulade etkileyiciydi. Bunlardan biri olan"Sorgu Yargıcı" isimli öyküden Nuri Bilge Ceylan'ın etkilendiğini ve Bir Zamanlar Anadolu'da filmindeki savcının tam da bu minval üzere bir sorgucu olduğunu düşünüyorum. Karısının ölümüne sebep olduğunu anladıktan sonra gerek ruhsal gerekse nedensel açıdan büyük bir harabiyet yaşayan savcı tipi için bu öyküden esinlendiğini düşünüyorum.
Düşmanlar, Bir Karşılaşma, Sorgu Yargıcı, Volodya, Veroçka, Mutlu Son, Arabalıkta, Zinoçka, Öç Alma, Postacı ve Püsküllü Bela gibi öykülerin öne çıktığını belirtmeliyim. İnsanın evrensel yazgısını tüm boyutlarıyla ele alan ve bu işi yaparken yargılanmaktan ve öfkelenmekten sakınan Çehov'un en büyük öykü yazarı olduğunu düşünüyorum.