1905 Rus Devrimi ve Sultan Abdülhamid, Hasip Saygılı hocamızın bir tarih çalışması. Adından da anlaşılacağı üzere 1905 ağırlıklı olmak üzere ona yakın dönemlerde Rusya ve Türkiye’de meydana gelen bazı önemli siyasi hadiseler incelenmiş. Kitabın peşinde koştuğu temel soru ise ‘1905 yılında Rusya’da meydana gelen öncü devrimin Osmanlı coğrafyasında özellikle de 1908’deki II. Meşrutiyete etkisi olmuş mudur?’ Kitap dönemin ruh halini ve siyasi gelişmelerini gayet etraflıca ele almış. Açıkçası bilmediğim o kadar çok şeyi okudum ki. Mesela Rus-Japon Savaşını elbette duymuştum ama onun Rusya’ya yansıması ve Sultan Abdülhamid’in ve Müslüman Türk halkının duruma bakışını bilmiyordum. Kitap bittiğinde aklımda kalan genel konular ise şunlar oldu; 1905 Rus Devrimi Ekim devrimi öncesinde Rus Çarlığına adeta bir ön darbe vurmuş. Japonların Rusları mağlup etmesi Abdülhamid tarafından denge politikası gereği, ihtiyatla karşılansa da Anadolu halkı tarafından sevinçle karşılanmış. Bu arada dönemin basına sansür uygulaması nedeniyle halkın 1905 Rus devriminden haberi dahi olmamış. Bu arada Jöntürk hareketinin de istibdat karşıtlığı dışında dünya görüşü olarak homojen bir yapıya sahip olmadığını da gördük. Kitabın en çok ilgimi çeken kısmı ise meşhur bir sinema filmi de olan Potemkin Zırhlısının hikayesi. Osmanlı’nın Potemkin isyanı nedeniyle Karadeniz ve Boğaz tabyalarını elden geçirdiğini gördük. Ayrıca Kafkaslarda, Bakü merkezli yaşanan ve Ermeni-Müslüman çatışmalarına sebep olan olayları da gördük. Yine kitapta bahsi geçen Kastamonu Vakası da ilgi çekiciydi. Bu arada Osmanlı’da bazı gelişmeleri Rus Devrimine bağlamanın ise çok da mantıklı olmadığı tezi ortaya konulmuş. Özetle, Hasip Bey bu titiz ve ayrıntılı çalışmasında dönemin Rus ve Osmanlı ülkelerini mukayeseli tarih disiplini içinde başarılı bir şekilde incelemiş. Döneme ilgi duyanlar için iyi bir kaynak eser.

1905 Rus Devrimi ve Sultan AbdülhamidHasip Saygılı · Ötüken Neşriyat Yayınları · 201624 okunma

·

4 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Y.