1944'te Bretton Woods'da üzerinde anlaşılan sabit döviz kuru rejimi, dünyaya 25 yıl süren, istikrarlı sayılabilecek bir ekonomik büyüme sağladı. Ancak 1980'lerin başlarında İngiltere ve ABD'de serbest piyasa taraftarı köktenci hükümetlerin sahneye çıkışı ve daha sonra eski Sovyetler Birliği'nde kumanda ekonomisinin çökmesiyle durum değişti. İngiltere'de Thatcher, ABD'de Ronald Reagan yönetimlerinin benimsedikleri ekonomik gelişme formülü, devletin düzenleyici rolünde müthiş bir azalma gerektiriyordu. Hükümet, şirket yöneticileri ve parayı yönetenlerin ardında ikincil bir konuma çekilecekti. Buradaki temel felsefe, şirketlerin, maliyetleri asgariye indirmek ve yatırımcıların kazancını azamiye çıkarmak için faaliyetlerini dünyada nereye isterlerse oraya kaydırmakta serbest olmaları gerektiği şeklindeydi. Serbest ticaret, kösteklenmemiş yatırım, deregülasyon, denk bütçe, düşük enflasyon ve kamuya ait işletmelerin özelleştirilmesi, ulusal refaha giden altı aşamalı bir plan olarak göklere çıkarıldı.
Mal ve hizmetlerin serbest ticareti yaygınlaşırken, dünya mali piyasalarını düzenleyen kurumlar da ortadan kaldırılıyordu. Ulusal sınırlara hapsolmuş olan bankalar, sigorta şirketleri ve yatırım kuruluşları birden serbest bırakıldılar. Avrupa, Japonya ve Kuzey Amerika'dan büyük oyuncular, birkaç yıl içinde hem birbirlerinin pazarlarına hem de Güney'in yeni açılmış hassas mali hizmet piyasalarına girdiler. Büyük bankalar ve yatırım kuruluşları, bilgisayar teknolojisinin ve kendilerine kucak açan hükümetlerin de yardımıyla, ellerindeki fazla nakitle, hızla kâr getirecek her şeye yatırım yapmaya giriştiler. Mali sermaye, bu yeni ve gevşetilmiş ortamda küresel ekonomi için güçlü bir istikrarsızlık unsuru haline geldi.
Spekülatörler, gerçek mal ve hizmetlerin üretimine dönük uzun vadeli yatırımlar yapmak yerine, yatırımlarının ulusal ekonomiler ve yerel toplumlar üzerindeki etkilerine aldırmadan, paradan para kazanıyorlar. (...) Yakın tarihli Birleşmiş Milletler (BM) araştırmaları, 1990'larda uluslararası sermaye hareketlerinde gerçekleşen artış ile mali krizlerin sıklığı arasında doğrudan bir ilişki olduğunu gösteriyor.
Sayfa 19Kitabı okudu
·
17 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.